Nieuwe moties uit radicale hoek

Ursula von der Leyen heeft het er maar druk mee. In juli moest ze naar Straatsburg afreizen om zich te verdedigen tegen een motie van wantrouwen die was opgesteld door een groep Europarlementariërs jegens haar en haar Europese Commissie. Ze won glansrijk en daarmee zou de kous even af moeten zijn. Niets is minder waar. De komende week is het weer raak. Nu gaat het niet om één maar om twee moties.

Eentje komt van de Patriotten voor Europa, een fractie van radicaal-rechtse partijen waar de PVV bij zit. De andere komt van de overkant van het Europarlement, namelijk van The Left. Dit is de fractie van radicaal-links waar Partij voor de Dieren deel van uitmaakt.

Beide politieke groepen vinden dat de tijd van Von der Leyen erop zit. Maar ze hebben daar wel heel andere redenen voor. De Patriotten noemen de Green Deal, het handelsakkoord met de Mercosur-landen en de gewiste sms-jes met de topman van farmabedrijf Pfizer als hoofdgrond. The Left heeft juist moeite met de rechtse koers die Von der Leyen zou varen en willen dat ze harder optreedt tegen Israël.

Een woordvoerder van de Patriotten liet vrijdag, in een vooruitblik op de vergaderweek van het Europarlement in Straatsburg, weten dat hun motie ‘het meest belangrijke agendapunt’ in de Franse stad zal zijn. The Left heeft ook nog wel wat andere prioriteiten, zo liet een woordvoerder namens deze fractie weten. Hij noemde de rechtsstaat in Hongarije en de Israëlische entering van schepen met activisten die op weg waren naar Gaza.

Wie de woordvoerders van andere partijen hoorde, weet genoeg over de afloop. De Europese christendemocraten willen het in Straatsburg vooral hebben over Russische drones, de hervormingen van het Europese landbouwbeleid en ‘digitale soevereiniteit’. De sociaaldemocraten concentreren zich op werknemersrechten en World Mental Health Day (10 oktober). De moties tegen Von der Leyen kunnen hen gestolen worden.

Zelfs de Europese Conservatieven en Hervormers (ECR), die achter de vorige motie tegen Von der Leyen zaten, hebben nu wel andere zaken aan hun hoofd. Ze zullen de motie van de Patriotten steunen – niet die van The Left – maar vinden het debat over de toekomst van de verbrandingsmotor op woensdag spannender.

De woordvoerder van de liberalen had ook geen zin om nader op de moties in te gaan. Wel waarschuwde hij voor de gevolgen van een frequent gebruik van het paardenmiddel. ‘We lopen het risico dit instrument bot te maken terwijl we het misschien nog eens nodig hebben in veel ernstiger omstandigheden’, zei hij. ‘We moeten het nu over de Russische schending van ons luchtruim hebben en ons niet laten afleiden door deze sideshow.’

Voor wie het toch wil volgen: het debat over de moties, met Von der Leyen, is maandagavond. De stemming is donderdag. De hoofdpersoon zit dan al lang breed weer in Brussel waar ze zal spreken op het Global Gateway Forum.

2. Frankrijk wil een revolutie

Geen nieuw klimaatdoel zonder industriële revolutie. Dat is het standpunt van Frankrijk in de discussie over het CO₂-reductiedoel van de EU voor 2040 en het daarvan af te leiden doel voor vijf jaar eerder. Eurocommissaris Wopke Hoekstra stelde voor 2040 een reductiedoel van 90% voor, maar heeft daarvoor nog niet voldoende steun onder de lidstaten. Frankrijk is een van de voornaamste dwarsliggers.

Om zijn klimaatdoelen te halen en tegelijkertijd industrieel en technologisch relevant te blijven, moet Europa niet alleen zijn huidige productiecapaciteiten transformeren, maar ook nieuwe industrieën ontwikkelen, zo schreef Parijs in een zogeheten position-paper dat vorige week onder de andere lidstaten van de EU werd verspreid.

De Fransen zouden de Fransen niet zijn als ze niet ook alvast een wensenlijstje zouden indienen. Op dat lijstje staan negen punten. Een greep hieruit: een ‘ambitieuze herziening’ van de CO₂-grensheffing van de EU (CBAM), nieuwe importrestricties om de staalsector te beschermen en hervorming van de Europese aanbestedingsregels, waarbij Made in Europe voorrang moet krijgen.

Voor wie het nog niet begrepen heeft, spelden de Fransen het nog even uit. ‘De implementatie van deze maatregelen zou het voor ons mogelijk maken een klimaatdoel voor 2040 te ondersteunen’, zo luidde de afsluitende zin van de position-paper.

Veel succes, Wopke!

3. Wie belt met Moskou?

Van één Europarlementslid staat dat buiten kijf: Fernand Kartheiser, voormalig Luxemburgs diplomaat en tijdens de Koude Oorlog dubbelagent voor de CIA. Afgelopen woensdag leidde hij een videogesprek met parlementsleden van de Russische Doema.

Tot groot ongenoegen van veel andere Europarlementariërs, die vinden dat omgang met politici op de Europese sanctielijst taboe is. De Italiaanse socialist Pina Picierno, een van de vicevoorzitters van het Europees Parlement, zei tegen Euronews dat dergelijke rechtstreekse contacten ‘onaanvaardbaar’ zijn. ‘Ze schenden niet alleen de geest van ons reglement, maar dreigen ook te worden misbruikt door Kremlinpropaganda om de EU te verdelen en te verzwakken.’

Helemaal verrassend is het initiatief van Kartheiser niet. In juni werd hij uit de ECR-fractie gezet na een controversiële reis naar Moskou, waar hij naar eigen zeggen met beleidsmakers sprak ‘over vrede in Oekraïne, het bouwen van bruggen en het zoeken naar gemeenschappelijke oplossingen’. Ook de meest recente ontmoeting zou bedoeld zijn ‘om de dialoog tussen Europa en Rusland te versterken, vooral over Oekraïne en de sancties’.

Maar wie zat er aan EU-zijde nog meer in die call? In het persbericht is sprake van ‘Europarlementariërs uit verschillende landen en met uiteenlopende politieke achtergronden’, maar namen ontbreken. Volgens Kartheiser is dat om te voorkomen dat hun loopbaan of werkzaamheden binnen het Parlement worden geschaad. De Luxemburger zegt dat zich de afgelopen dagen nieuwe parlementsleden hebben gemeld met interesse voor een volgende ontmoeting met hun Russische tegenhangers.

Als iemand een lijst met deelnemers heeft: Europamania ontvangt die graag.

Wil je deze Europanieuwsbrief elke week per mail ontvangen? Schrijf je dan hier in. En hier zijn eerdere afleveringen.

Waar moeten we deze week op letten?

• Deze week vergadert het Europarlement in Straatsburg. De volksvertegenwoordigers trappen maandag af met een debat over de twee moties van wantrouwen die zijn ingediend tegen Ursula von der Leyen en haar Europese Commissie. De stemming over de moties vindt op donderdag plaats.

• Eveneens op maandag spreekt ECB-voorzitter Christine Lagarde in de commissie economische en monetaire zaken van het Europees Parlement. Daarin gaat het onder meer over de gevolgen van een sterkere internationale euro, in de context van het veranderende beleid van de VS.

• Op dinsdag presenteert de Europese Commissie in Straatsburg haar maatregelen tegen dumping van goedkoop staal op de Europese markt uit andere regio’s, met name China. Lees dit voorverhaal. Ook presenteert de Commissie die dag een nieuwe strategie voor gelijke rechten voor de LGBTIQ-gemeenschap en een pakket plannen voor AI.

• De Europese Rekenkamer komt woensdag met de jaarlijkse weging van de Europese begroting. Kloppen de uitgaven, zijn ze goed verantwoord?

• Op woensdag debatteren de Europarlementariërs met vertegenwoordigers van het Deense voorzitterschap van de Europese Raad, en met de Europese Commissie, over de recente Russische schendingen van het EU-luchtruim.

• Op donderdag en vrijdag vindt in Brussel het Global Gateway Forum plaats, een initiatief van de EU. Leiders uit politiek, bedrijfsleven, financiële instellingen en het maatschappelijk middenveld buigen zich daar over duurzame investeringen en wereldwijde connectiviteit.

Meer lezen (en luisteren)?

Maïsmissie Polen onderzoekt een vermeend Russisch sabotagecomplot waarbij explosieven in maïsblikken het land zijn binnengesmokkeld.

Onmenselijk De voormalige bondskanselier Angela Merkel wikt haar woorden niet, en noemt Alternative für Deutschland een ‘menschenverachtende Partei’.

Italiaanse toestanden Rome heeft geen geweldige reputatie voor budgettaire discipline, maar kijk eens aan: de regering van Giorgia Meloni denkt dit jaar al het begrotingstekort onder de Europese norm van 3% te krijgen, een jaar vroeger dan verwacht.

Blackout Weet u nog, die grote stroomuitval in Spanje en Portugal in april? Experts hebben eindelijk de bron daarvan beet: een stroompiek die een kettingreactie veroorzaakte in het net — en een systeem dat zichzelf niet kon herstarten.

Lachen met Trump Een markante uitwisseling op de EU-top in Kopenhagen: de Albanese premier Edi Rama vindt dat de Franse president Emmanuel Macron hem moet feliciteren voor het einde van de oorlog tussen Albanië en Azerbeidzjan. Een pluim die Donald Trump zichzelf onlangs op de hoed stak. Alleen bedoelde de Amerikaanse president Armenië in plaats van Albanië…

Europamania wordt geschreven door de FD-Brusselaars Daan Ballegeer en Mathijs Schiffers, plus Han Dirk Hekking. Heb je opmerkingen of nieuws? Laat het weten via [email protected].