Oekraïense politicoloog Yevhen Mahda: Tango op de graven van de slachtoffers in Volhynia zal ons niets opleveren

Ja, en met grote aandacht. Dat is niet verwonderlijk. Ten eerste is Polen onze strategische partner, via wiens grondgebied de meeste leveringen van militair materieel plaatsvinden. Het was Polen dat ons als eerste de helpende hand reikte. Ten tweede loopt president Andrzej Duda zijn tweede ambtstermijn af, en zijn rol als "voorvechter van Oekraïne" was van groot belang voor ons. Ten derde vinden er vanwege de staat van beleg vandaag geen verkiezingen plaats in Oekraïne, waardoor we de gebeurtenissen in onze buurlanden met nog grotere aandacht volgen. En tot slot wonen er ongeveer 2 miljoen Oekraïense burgers in Polen – arbeiders en oorlogsvluchtelingen. Voor hen is Polen nu hun tweede thuis .

Mijn mening verschilt misschien van de heersende toon in de Oekraïense publieke ruimte, maar ik geloof dat de keuze voor Karol Nawrocki een beslissing van Poolse burgers is – en dat die gerespecteerd moet worden. In Oekraïne roept zijn figuur gemengde gevoelens op, maar ik zie hem als een lastige maar pragmatische gesprekspartner. De waarheid is dat de idylle in de Pools-Oekraïense betrekkingen niet eindigde met zijn verkiezing – je kiest je buren niet.

Helaas was dat een vergissing. In onze betrekkingen met Polen maken we veel – om de taal van de sport te gebruiken – onnodige fouten. We leven in de illusie dat Polen Oekraïners goed kennen, en Oekraïners Polen goed kennen. Dat klopt niet, hoewel die illusie zelfs internationaal wordt doorgetrokken. We kunnen bestaande problemen niet vereenvoudigen – integendeel, we moeten ze tellen en zoeken naar constructieve oplossingen.

Ik geloof dat Polen consequent is geweest in zijn steun. Ik heb dit niet rechtstreeks met mensen uit de kring van president Zelensky besproken, maar het is belangrijk om te onthouden dat beslissingen binnen de EU bij consensus worden genomen. Ik ben er zeker van dat de Poolse diplomatie het EU-voorzitterschap heeft gebruikt om de aandacht van haar partners te vestigen op de Oekraïense aangelegenheden.

Voorlopig is het moeilijk om enthousiaste steun van Karol Nawrocki te verwachten. Maar het zou evenzeer onjuist zijn om te denken dat Polen zich van ons zal afkeren – het is niet in zijn eigen strategische belang.

De beste reactie was – naar mijn mening – de organisatie van de opgraving van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog in Puźniki in de regio Ternopil tijdens de campagne. Dit is een vooruitstrevende actie en dergelijke opgravingen zullen worden voortgezet. Uiteraard reageerde het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken ook op het besluit van de Sejm van de Republiek Polen om een ​​herdenkingsdag in te stellen voor de slachtoffers van de tragedie in Volyn – en ik zie daar niets bijzonders in.

Het is moeilijk voor mij om verantwoordelijkheid te dragen voor Oekraïense functionarissen – ik werk niet in het staatsbestuur, hoewel ik consequent de uitbreiding van het gezamenlijke programma voor bilaterale betrekkingen steun. Als we ons uitsluitend richten op geschiedenis en "dansen" op de graven van de slachtoffers van Wolhynië – dan levert zo'n tango ons niets op. Polen en Oekraïne hebben een enorm terrein voor samenwerking: de militair-technische sfeer, energie, infrastructuurprojecten, de deelname van Poolse bedrijven aan de wederopbouw van Oekraïne. We hebben een nieuw, ambitieus en praktisch project nodig dat symbool staat voor samenwerking aan beide zijden van de grens. We hebben Euro 2012 gehad. Misschien is het nu tijd voor een gezamenlijk raketprogramma?

De Oekraïense diaspora verandert de sociale structuur van Polen vandaag de dag en herstelt de situatie uit de tijd van de Tweede Poolse Republiek. Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen twee groepen: ongeveer 2 miljoen werkende migranten, meestal zonder politieke rechten, en ongeveer 50.000 voormalige Oekraïense burgers die het Poolse staatsburgerschap hebben aanvaard. Politici die kiezen voor een model van een multinationale samenleving en een nieuw oosters beleid zullen winnen, hoewel nog niet. Xenofoben en radicalen zullen verliezen. Oekraïners integreren goed, hoewel niet iedereen de banden met hun vaderland wil verbreken. En ik ken geen enkel geval van een Pool die ontslagen is om een ​​Oekraïner aan te nemen – dat is een mythe. Oekraïners vinden een plek voor zichzelf, werken effectief en leveren een reële bijdrage aan de Poolse economie.

De campagne liet zien dat dit de keuze is van de Poolse samenleving. Natuurlijk werd er meer verwacht in Oekraïne, maar de hulp van Polen vanaf de eerste dag van de Russische invasie is onmiskenbaar. Polen zou misschien onze wapenmaker en logistiek leider moeten zijn.

We hebben tot 6 augustus – de inauguratie van Karol Nawrocki's presidentschap – de tijd om alle gevoelige punten in de betrekkingen duidelijk in kaart te brengen en onze eigen oplossingen voor te stellen. Officieel en onofficieel. Het belangrijkste is dat we de sfeer van vertrouwen die vandaag tussen Warschau en Kiev heerst, niet verliezen.

Deze lijst kan niet beginnen met de kwestie van de tragedie in Wolhynië. We weten dat de politiek van de herinnering een andere betekenis heeft in Polen en Oekraïne, vooral in oorlogstijd. We kunnen onze ogen niet sluiten voor het moeilijke verleden, maar we kunnen ook niet alleen maar terugkijken.

Ja – opgraving is de enige manier om met waardigheid te herdenken en de waarheid te achterhalen. Deze acties moeten met respect en in dialoog worden uitgevoerd – dat is cruciaal.

Zolang we dagelijks slachtoffers van de Russische agressie begraven, is het moeilijk om te praten over veranderende prioriteiten in de herdenkingspolitiek. Oekraïne heeft andere doelen, we moeten overleven. De slogan "Glorie aan Oekraïne" is niet gericht tegen Polen, maar alleen tegen Rusland, dat dood en verderf brengt.

Het is beter om een ​​moeilijke maar broederschap te hebben dan behandeld te worden als "klein bier". Oekraïners hebben de afgelopen 40 maanden laten zien dat ze hier niet toevallig zijn - dat ze kunnen vechten voor wat van hen is. Poolse vrienden zouden moeten nadenken over wat er gebeurt als Oekraïne valt. Maar we weten dat het niet zal gebeuren. En we zullen vechten - voor onze en jullie gemeenschappelijke toekomst.

Jevhen Mahda

Foto: persmateriaal.