Polen verlengt verbod op asielaanvragen aan de grens met Wit-Rusland

Het Poolse parlement heeft vrijwel unaniem gestemd om de opschorting van het recht om asiel aan te vragen voor migranten die de grens vanuit Wit-Rusland oversteken, te verlengen. De maatregel kreeg steun van alle politieke groeperingen, behalve links.

In maart ondertekende president Andrzej Duda een wetsvoorstel dat de regering toestaat het recht om asiel aan te vragen op te schorten voor mensen die het land binnenkomen als onderdeel van de “instrumentalisering van migratie” door Wit-Rusland en Rusland. De regering heeft toen onmiddellijk een dergelijk verbod ingevoerd .

De maatregel kan echter slechts 60 dagen van kracht zijn. Daarna moet een eventuele verlenging worden goedgekeurd door de Sejm, de machtigere kamer van het lagerhuis.

Eerder deze week diende premier Donald Tusk een verzoek in bij de Sejm voor een verlenging van 60 dagen. Woensdagochtend werd het voorstel door de Sejm goedgekeurd met 366 stemmen voor en slechts 17 stemmen tegen.

Net als toen de betreffende wet oorspronkelijk werd aangenomen , stemde Links, dat deel uitmaakt van Tusk's regeringscoalitie, tegen de verlenging (hoewel 15 van hun 21 parlementsleden afwezig waren bij de stemming). Ook Together (Razem), een kleine linkse partij die zich vorig jaar afsplitste van het regeringskamp , ​​was tegen.

Arkadiusz Sikora, parlementslid van Links, zei tijdens het debat voorafgaand aan de stemming dat, hoewel Wit-Rusland en Rusland “massale, illegale overdracht van burgers van andere landen naar ons grondgebied” bewerkstelligen als onderdeel van een “hybride oorlog”, het het recht is van iedereen om asiel aan te vragen, meldt het Poolse persbureau (PAP).

Sinds 2021 hebben tienduizenden migranten en asielzoekers – voornamelijk uit het Midden-Oosten, Azië en Afrika – geprobeerd om met de aanmoediging en hulp van de Wit-Russische autoriteiten de oversteek te maken van Wit-Rusland naar Polen.

Zeven parlementsleden van de centristische Burgercoalitie (KO) en Poland 2050 (Polska 2050), die ook deel uitmaken van de regeringscoalitie, stemden eveneens tegen de verlenging van het asielverbod. Een ruime meerderheid van de parlementsleden van beide fracties – 162 in totaal – stemde echter vóór.

Ook alle parlementsleden van de nationaal-conservatieve partij Recht en Rechtvaardigheid (PiS) en de extreemrechtse Confederatie (Konfederacja), twee oppositiepartijen, stemden vóór. Dat gold ook voor de centrumrechtse Poolse Volkspartij (PSL), die deel uitmaakt van de regeringscoalitie.

Krzysztof Mulawa, een parlementslid voor de Confederatie, maakte duidelijk dat zijn partij Tusk 'volstrekt onbetrouwbaar' is als het gaat om het voorkomen van massamigratie. Hij zei echter ook dat het duidelijk was dat het steunen van de opschorting van asielaanvragen de juiste beslissing was.

Tijdens zijn eigen toespraak tot het parlement stelde Tusk vast, zoals hij al vaker heeft gedaan, dat het in feite de voormalige PiS-regering was die verantwoordelijk was voor het toestaan ​​van ongecontroleerde en vaak illegale immigratie , en dat het zijn regering was die het probleem uiteindelijk heeft aangepakt.

De wet in kwestie geeft het ministerie van Binnenlandse Zaken de bevoegdheid om het recht op internationale bescherming tijdelijk te beperken als er sprake is van instrumentalisering van migratie, als dit “een ernstige en reële bedreiging voor de veiligheid vormt” en als de beperking van asielrechten noodzakelijk is om de bedreiging tegen te gaan.

Maar er wordt ook gespecificeerd dat de maatregelen van de overheid ‘erop gericht moeten zijn om de rechten van buitenlanders die van plan zijn internationale bescherming aan te vragen, zo min mogelijk te beperken.’

Bovendien moeten bepaalde categorieën mensen asiel kunnen aanvragen, zelfs als de maatregelen van kracht zijn. Denk bijvoorbeeld aan minderjarigen, zwangere vrouwen, mensen die speciale zorg nodig hebben, mensen die bij terugkeer over de grens een ‘reëel risico op gevaar’ lopen, en burgers van het land dat de instrumentalisering uitvoert.

Een amendement dat het parlement op het laatste moment aan het wetsvoorstel heeft toegevoegd, maakt het ook mogelijk dat een hele groep, waaronder minderjarigen – bijvoorbeeld een gezin – een asielaanvraag kan indienen. In het oorspronkelijke ontwerp was dit alleen aan minderjarigen toegestaan.

Tusk is van mening dat de maatregelen noodzakelijk zijn omdat de bestaande asielregels niet zijn ontworpen om rekening te houden met de doelbewuste instrumentalisering van migratie door vijandige staten.

Hij kreeg steun uit Brussel, toen de commissaris voor binnenlandse zaken en migratie van de Europese Unie, Magnus Brunner, vorige maand samen met de Poolse minister van Binnenlandse Zaken Tomasz Siemoniak de grens tussen Polen en Wit-Rusland bezocht .

Brunner verklaarde dat het besluit van Polen om asielaanvragen op te schorten “correct is volgens het EU-recht” en prees het land omdat het de oostgrens van de EU beschermt tegen “gewapende” migratie. Hij noemde het “Europa's eerste verdedigingslinie”.

Mensenrechtenorganisaties, waaronder de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor Vluchtelingen (UNHCR) en de Poolse mensenrechtencommissaris, hebben echter verklaard dat het asielverbod niet alleen in strijd is met het internationaal recht, maar ook met de Poolse grondwet.

Ze beweren ook dat ze kwetsbare asielzoekers echt schade zullen berokkenen. Zij lopen het risico terug de grens met Wit-Rusland over te worden gestuurd.

Deze week heeft de Helsinki Foundation for Human Rights, een ngo uit Warschau, een negatief advies ingediend bij de Sejm over Tusk's verzoek om het asielverbod te verlengen.

Het beschuldigde de regering ervan ‘een extreme mate van generalisatie te maken over het agressieve gedrag van migranten, terwijl ze tegelijkertijd het humanitaire aspect van de crisis aan de grens verhulde, inclusief gevallen van sterfgevallen en meldingen van geweld door zowel Poolse als Wit-Russische diensten die migranten hebben ervaren.’

Hoofdfoto: Chancellery of the Prime Minister/Flickr (onder CC BY-NC-ND 2.0 )