Werkgevers versus de staat: meer boetes, afstandsbediening en minder vrijheid

• De Nationale Arbeidsinspectie bereidt een grote hervorming voor in het kader van het Nationale Wederopbouwplan, waarvan de uitvoering gepland staat voor 2026.
• Werkgevers bekritiseren het plan om de Nationale Arbeidsinspectie (PIP) zulke ruime bevoegdheden te geven met betrekking tot de classificatie van contracten. "Het PIP het recht geven om eenzijdig te besluiten om contracten op basis van burgerlijk recht om te zetten in arbeidsovereenkomsten, vind ik een vergezocht mechanisme", aldus professor Jan Klimek, voorzitter van de Poolse Ambachtsbond.
• De geplande verhoging van de boetes voor bedrijven die de arbeidswetgeving overtreden, wordt door werkgeversorganisaties bekritiseerd. Deskundigen pleiten ervoor om de nadruk te leggen op educatieve en ondersteunende maatregelen om micro-ondernemers te helpen zich aan de regelgeving te houden, in plaats van op strengere sancties.

Er komen veranderingen aan bij de Nationale Arbeidsinspectie als gevolg van de hervormingen in het Nationaal Herstelplan. Deze zullen naar verwachting in 2026 worden doorgevoerd.

"De Raad van de Europese Unie heeft groen licht gegeven voor de hervorming van ons bureau. De veranderingen die de regering met de Europese Commissie heeft onderhandeld , zullen mensen die in Polen werken beter beschermen tegen oneerlijke behandeling en uitbuiting. In de komende maanden wordt de Nationale Arbeidsinspectie gemoderniseerd, uitgerust met nieuwe IT-systemen, voorzien van extra financiering en, belangrijker nog, voorzien van nieuwe bevoegdheden die zijn aangepast aan de huidige economische situatie", aldus hoofdinspecteur Marcin Stanecki.

Werkgevers hebben echter veel bedenkingen bij de voorgestelde hervormingen. De belangrijkste daarvan is de mogelijkheid om een ​​arbeidsovereenkomst op basis van burgerlijk recht door een inspecteur van de Nationale Arbeidsinspectie (PIP) om te zetten in een arbeidsovereenkomst en niet - zoals tot nu toe het geval was - via een procedure bij de arbeidsrechtbank.

Veranderingen bij de Nationale Arbeidsinspectie. De Nationale Arbeidsinspectie gaat hiermee aan de slag.

De Nationale Arbeidsinspectie heeft de geleidelijke implementatie aangekondigd van vijf belangrijke wijzigingen die voortvloeien uit de herziening van het Nationaal Herstelplan. Deze omvatten:

• het machtigen van de Nationale Arbeidsinspectie om administratieve beslissingen uit te vaardigen waarbij onrechtmatig gesloten overeenkomsten op grond van het burgerlijk recht worden omgezet in arbeidsovereenkomsten,
• het mogelijk maken van de uitwisseling van gegevens tussen PIP, ZUS en KAS voor arbeidsinspectiedoeleinden,
• het introduceren van de mogelijkheid om inspecties op afstand uit te voeren,
• het invoeren van de verplichting bij de Nationale Arbeidsinspectie om jaarlijkse en langetermijnactieplannen op te stellen die gerichte inspecties omvatten op basis van risicoanalyse,
• minstens een verdubbeling van het maximumbedrag aan boetes dat de Nationale Arbeidsinspectie in strafprocedures mag opleggen.

Er zijn ook een aantal maatregelen gepland om de efficiëntie van de Nationale Arbeidsinspectie te verbeteren. Hiertoe behoren onder meer het verbeteren van de arbeidsomstandigheden binnen de instelling en een verhoging van het budget van de Nationale Arbeidsinspectie met 10% voor 2026, ten opzichte van het geplande budget voor 2025.

Een arbeidsovereenkomst opgesteld door een inspecteur? "Dit moet door de rechter worden beoordeeld."

Het meest controversiële punt is veruit het punt over de omzetting van overeenkomsten op grond van het burgerlijk recht naar arbeidsovereenkomsten.

"Bij de omzetting van civielrechtelijke contracten zullen we altijd uitsluitend handelen op basis van klachten en erop staan ​​dat een dergelijke beslissing alleen gevolgen heeft voor de toekomst. We zullen ook alleen handelen als de betrokkene zijn of haar wil duidelijk kenbaar maakt. In de praktijk betekent dit dat we niemand zullen dwingen een vaste aanstelling te aanvaarden", benadrukt Marcin Stanecki.

Werkgevers zijn het er echter over eens dat de classificatie van overeenkomsten door de rechter moet worden beoordeeld.

"Misbruik van civiele contracten is al lang een reëel probleem in Polen. Het verlenen van het recht aan de Nationale Arbeidsinspectie (PIP) om eenzijdig te besluiten civiele contracten om te zetten in arbeidsovereenkomsten, is naar mijn mening echter een te vergaand mechanisme dat de flexibiliteit van werkgeverscontracten kan aantasten. Een veel betere oplossing is om de educatieve en preventieve rol van de PIP te versterken", aldus professor Jan Klimek, voorzitter van de Poolse Ambachtsbond, in een interview met PulsHR.pl.

Katarzyna Lorenc, BCC-expert op het gebied van de arbeidsmarkt, is ook van mening dat geschillen door de rechtbank moeten worden opgelost. Om het proces te stroomlijnen, zou er echter een gespecialiseerde eenheid moeten worden opgericht die dergelijke beslissingen efficiënter kan nemen.

"Ambtelijke inmenging, of deze nu procedureel of discretionair is, zal zowel werknemers als werkgevers schaden. Wij verzetten ons tegen het beheer van arbeids- en onderaannemingsrelaties binnen een bedrijf door externe functionarissen. Dit ondermijnt het recht van ondernemers om hun bedrijf te organiseren volgens de marktbehoeften. De gevolgen van dergelijke omscholing zijn zeer ernstig en de kwesties zijn dubbelzinnig – ze vereisen een grondig begrip van de aard van het werk en de samenwerking binnen het bedrijf, evenals de wil van de partijen in de zakelijke of arbeidsrelatie", benadrukt hij.

Szymon Witkowski, arbeidsadviseur en bestuursvertegenwoordiger voor sociale dialoog bij Werkgevers in Polen, benadrukt dat het toestaan ​​dat de Nationale Arbeidsinspectie dergelijke maatregelen neemt, kan leiden tot aanzienlijke onzekerheid bij ondernemers over de toepassing van de nieuwe regelgeving en dat dit potentiële geschillen kan verlengen.

" Als beide partijen akkoord gaan met specifieke voorwaarden en de relatie tussen de werkgever en de aannemer niet voldoet aan de vereisten van artikel 22 § 1 van de Arbeidswet, is de wil van de partijen doorslaggevend. Uiteraard beseffen we dat deze kwesties verband houden met het behalen van mijlpalen in de Arbeidswet, dus er mag aanzienlijke druk worden verwacht om deze regelgeving te implementeren. In een dergelijk geval hanteert de hoofdinspecteur van de Arbeid zelf een redelijke benadering en verklaart herhaaldelijk dat een dergelijke beslissing een standaardberoepsprocedure moet hebben en dat elk geschil uiteindelijk door een rechtbank moet worden beslecht. Een dergelijke beslissing kan niet onmiddellijk worden afgedwongen en kan geen terugwerkende kracht hebben. Een dergelijke oplossing zal een evenwicht bewaren tussen de verwachtingen van de wetgever en de behoeften van het gezond verstand van de markt", concludeert Szymon Witkowski.

Inspecties op afstand door de Nationale Arbeidsinspectie. "Een teken des tijds"

Werkgeversorganisaties steunen echter de invoering van inspecties op afstand door de Nationale Arbeidsinspectie. Katarzyna Lorenc van BCC vertelde ons dat in een wereld van hybride werk, en ervan uitgaande dat de principes van goede samenwerking worden gehandhaafd, inspecties op afstand voor beide partijen handiger kunnen zijn.

"Inspecties op afstand zijn een teken van onze tijd. We worden steeds meer beïnvloed door digitalisering en als Poolse Ambachtsbond zien we geen enkel probleem in het gebruik van de nieuwe vormen van inspectie die technologie biedt", aldus professor Jan Klimek.

Szymon Witkowski benadrukt dat het idee zelf "veelbelovend lijkt."

" Het is belangrijk om te onthouden dat werkplekinspecties belastend kunnen zijn en soms de bedrijfsvoering kunnen verstoren. Als het mogelijk is om inspecties op afstand uit te voeren, zal dat zeker een voordeel zijn voor zowel de Nationale Arbeidsinspectie (PIP) als de bedrijven zelf", benadrukt hij in een interview met PulsHR.pl.

Gegevensuitwisseling tussen PIP, ZUS en KAS. Dreiging van cyberaanvallen?

De voorgestelde wijzigingen, in het kader van de herziening van de Nationale Arbeidsinspectie, voorzien ook in de mogelijkheid van gegevensuitwisseling tussen de Nationale Arbeidsinspectie, de Sociale Verzekeringsbank (ZUS) en de Belastingdienst (KAS). Werkgevers zijn niet voorstander van deze oplossing.

Waarom? Volgens Katarzyna Lorenc kan het vaststellen van feiten door middel van gegevensuitwisseling gerechtvaardigd zijn in gevallen van ernstige schendingen, bijvoorbeeld als onderdeel van een gerechtelijke procedure.

"Dit mag echter geen routine worden waarbij ambtenaren groepen gegevens selecteren en op basis daarvan inspecties uitvoeren. De Nationale Arbeidsinspectie (PIP) zou moeten ingrijpen bij klachten, deze onderzoeken en, indien onregelmatigheden worden geconstateerd, een korte juridische procedure volgen. Gegevens van het Sociale Verzekeringsinstituut (ZUS) en de Belastingdienst (KAS) zijn zeer gevoelig voor economische kwesties, en in het geval van individuen ook voor de bescherming van persoonsgegevens. Universele toegang is daarom een ​​overdreven eis en ongepast voor de rol van de PIP", aldus de BCC-vertegenwoordiger.

Professor Jan Klimek is van mening dat het mogelijk maken van gegevensuitwisseling tussen deze organisaties het risico op toegenomen dreigingen in de vorm van cyberaanvallen met zich meebrengt . Daarom zijn er passende mechanismen en systeembeveiligingsmaatregelen nodig om ondernemers en werknemers tegen dergelijke risico's te beschermen.

Hogere boetes voor ondernemers? Sterke tegenstand

Ondernemers zijn ongetwijfeld tegen het voorstel om de maximale boetes te verdubbelen, ook al zijn de boetes die nu worden opgelegd niet hoog, zoals Marcin Stanecki zelf betoogt.

"Het doel van de KPO is om de maximumboete minstens te verdubbelen. Houd er echter rekening mee dat onze gemiddelde boete 1.300 PLN bedraagt ​​en de gemiddelde boete in de rechtbank 2.400 PLN, terwijl de gemiddelde boete voor overtreding van de arbeidswetgeving in Tsjechië bijvoorbeeld ongeveer 30.000 PLN bedraagt", legt de hoofdinspecteur van de arbeidsinspectie uit in een interview dat is gepubliceerd op de website van de instelling.

"97,2% van de ondernemers zijn micro-ondernemingen met 1-9 werknemers. Dreigen met boetes in plaats van een systeem op te zetten dat micro-ondernemers ondersteunt bij het kiezen van de juiste vorm van uitvoering van hun bedrijfstaken in een evenwichtige mix – arbeidsovereenkomsten, contracten op basis van burgerlijk recht en B2B – is contraproductief en ontmoedigt organisatieopbouw , stimuleert ketenarbeid en leidt tot het volledig afschaffen van arbeidsovereenkomsten. Dit is tegenwoordig een steeds populairder samenwerkingsmodel", aldus Katarzyna Lorenc.

Szymon Witkowski praat op zijn beurt met ons over educatie in plaats van straf in sommige gevallen.

Ondernemers wijzen erop dat de detecteerbaarheid van overtredingen en de onvermijdelijkheid van een sanctie het belangrijkst zijn, niet de ernst van de sanctie. Hoewel er situaties zijn waarin ondernemers opzettelijk regels overtreden omdat de mogelijke sanctie voor hen geen probleem vormt, is het soms voordeliger om bewust regels te overtreden dan om ze na te leven. Dergelijke situaties mogen zich natuurlijk niet voordoen, en het bestrijden van marktverstoringen is niet alleen in het belang van werknemers, maar ook van alle eerlijke werkgevers. Boetes mogen echter niet buitensporig hoog zijn. Bovendien moet bij kleine of onopzettelijke overtredingen de nadruk liggen op het voorlichten van de ondernemer in plaats van op het straffen ervan", aldus een expert van Werkgevers in Polen.