Carlos Lopes: Afrika en Europa leven in een illusie over hun relatie

“Vanuit een praktisch oogpunt denken Europeanen dat altruïsme en liefdadigheid manieren zijn om [Afrika] te helpen en te compenseren voor de kwalen van het verleden, en daarom doen ze dit bijna automatisch; en Afrikanen denken ook dat ze zich zullen ontwikkelen dankzij ontwikkelingshulp, en daarom zijn beide premissen onjuist, omdat we in werkelijkheid een structurele transformatie van de economieën nodig hebben”, aldus Carlos Lopes.

In een interview met Lusa over de lancering van de Portugese versie van het boek "De valkuil van zelfbedrog - Een kritische kijk op de betrekkingen tussen Afrika en Europa", uitgegeven door Tinta da China , legde de academicus en voormalig vertegenwoordiger van de Afrikaanse Unie voor onderhandelingen met Europa, het Caribisch gebied en de Stille Oceaan uit dat de titel van het boek te maken heeft met de manier waarop Europeanen en Afrikanen naar elkaar kijken tijdens onderhandelingen.

“Zelfbedrog is een bewijs dat het niet mogelijk is om de complexiteit van de betrekkingen tussen Afrika en Europa uitsluitend door middel van economie of politicologie te verklaren. Daarom moet bij een diepgaandere analyse psychologie worden gebruikt, omdat een groot deel van de problemen waarmee we worden geconfronteerd niet het voorwerp is van rationele beslissingen, maar eerder van een soort mentaliteit aan beide kanten die moet worden veranderd. Ik typeer dat zelfbedrog, omdat het een soort aanpassing van de realiteit aan iemands eigen overwegingen en eigen lezing inhoudt”, voegde de econoom toe.

Aan de vooravond van de presentatie van zijn boek op de boekenbeurs van Lissabon, betoogde Carlos Lopes dat een van de problemen aan Afrikaanse zijde is dat de Afrikaanse Unie niet op dezelfde manier functioneert als de Europese Unie, maar dat de middelen en de overdracht van soevereiniteit door staten anders zijn.

"Het boek wijst naar beide kanten en laat zien dat Afrikanen hun soevereiniteit intelligenter en strategischer zouden moeten uitoefenen; uiteindelijk ondermijnen ze elke poging om Afrikaanse standpunten te verenigen wanneer ze iets terugkrijgen. Het is als een snoepje of een lolly die een kind blij maakt, maar vervolgens bederft omdat er geen rekening wordt gehouden met de effecten van suiker. Het is een beetje die metafoor van altijd op de eerste plaats willen komen," aldus Carlos Lopes.

Volgens de econoom zijn leiders, wanneer ze bilateraal worden uitgenodigd voor een vergadering, “blij dat ze hun bevolking kunnen laten zien dat ze internationaal erkend zijn.”

Het probleem, zo benadrukte hij, is dat ze met dit gedrag ‘direct de eenheid van het continent ondermijnen, omdat het de Afrikaanse Unie zou moeten zijn die de verschillende soorten betrokkenheid bepaalt, zodat er (…) een zekere overeenstemming en een zekere coördinatie is’.

In het boek legt Carlos Lopes uit dat de Europeanen tijdens de onderhandelingen met Afrika opzettelijk probeerden de presentatie van één enkel voorstel door de Afrikaanse Unie te versnipperen, door bilaterale overeenkomsten aan verschillende landen aan te bieden. Dit verklaart waarom er “13 overeenkomsten met Afrika zijn in plaats van slechts één”.

Op de vraag of Afrikaanse landen bereid zijn een groot deel van hun soevereiniteit aan de Afrikaanse Unie te delegeren, antwoordde Carlos Lopes: "Voorbereid is niet het exacte woord dat ik zou gebruiken, maar ze zullen gedwongen worden om deze mogelijkheid te overwegen, omdat de erosie van ontwikkelingshulp met de aankondigingen die de afgelopen maanden zijn gedaan, drastisch is en het dus uit de hand loopt en het steeds moeilijker wordt om te blijven handelen in de illusie dat altruïsme [de economieën] zal ontwikkelen, omdat ontwikkelingshulp in feite met grote snelheid aan het verdwijnen is."

Toch, zo concludeerde hij, is de boodschap er een van hoop voor de relatie tussen de twee continenten: "het is een boodschap die probeert een nieuwe relatie tussen Europa en Afrika aan te moedigen, want als Afrika met zijn belangrijkste partner, Europa, een relatie heeft die in lijn is met de behoeften van de toekomst en de ambities van beide partijen, zullen we eindelijk in staat zijn om een ​​bijdrage te leveren die een wereldwijde impact heeft, niet alleen in Afrika en niet alleen in Europa".