FlexJob: Omdat we allemaal nodig zijn

In Portugal staan duizenden mensen met multiple sclerose voor een oneerlijke keuze: werken onder bepaalde voorwaarden of ontslag nemen. Denemarken laat zien dat het ook anders kan.

Het FlexJob-model is een voorbeeld van echte inclusie en zou de sleutel kunnen zijn tot de transformatie van onze arbeidsmarkt.

In een land waar zo vaak wordt gesproken over inclusie, gelijkheid en sociale cohesie, ontbreken nog steeds concrete oplossingen voor de duizenden mensen met chronische ziekten die willen – en kunnen – blijven werken.

Denemarken biedt een inspirerend voorbeeld met het FlexJob-programma, een oplossing die is ontworpen om mensen met een blijvend verminderde arbeidscapaciteit, zoals mensen met multiple sclerose, te integreren in de arbeidsmarkt.

FlexJob stelt deze burgers in staat om taken uit te voeren die zijn afgestemd op hun beperkingen, met aangepaste werktijden, de mogelijkheid tot thuiswerken en technische ondersteuning. De grootste innovatie van het Deense model schuilt in het pragmatisme: de overheid deelt de verantwoordelijkheid met de werkgever en biedt subsidies die een lagere productiviteit compenseren. Werknemers ontvangen een eerlijk loon voor het werk dat ze daadwerkelijk verrichten, met behoud van hun waardigheid en maatschappelijk nut.

In Portugal is de realiteit heel anders. Veel burgers met multiple sclerose of andere chronische aandoeningen worden gedwongen hun baan op te zeggen, niet uit onwil, maar uit gebrek aan alternatieven. Het arbeidssysteem blijft rigide en onvoldoende toegerust om met functionele diversiteit om te gaan. Het resultaat is uitsluiting en afhankelijkheid.

Het importeren van het FlexJob-model naar Portugal betekent niet kopiëren, maar aanpassen. Het vereist politieke wil en strategische visie. Het vereist het creëren van een wettelijk kader dat het recht op werk met aanpassingen erkent, het bieden van prikkels aan werkgevers, het opleiden van personeel en het implementeren van eerlijke evaluatiemechanismen. Sterker nog: het vereist gevoeligheid.

Het Instituut voor Werkgelegenheid en Beroepsopleiding (IEFP) kan de drijvende kracht achter deze verandering zijn. Het beoordelen van werknemers, het ondersteunen van bedrijven, het ontwikkelen van omscholingsprogramma's en het monitoren van re-integratietrajecten zijn taken die al tot hun mandaat behoren. Het blijft echter zaak hen de juiste tools te bieden. Partnerschappen met patiëntenverenigingen zullen ook cruciaal zijn om een respons te garanderen die is afgestemd op de huidige situatie.

Een FlexJob-systeem naar Portugees voorbeeld zou een bewijs zijn van democratische volwassenheid. We zouden aantonen dat we in staat zijn een eerlijkere, inclusievere en humanere arbeidsmarkt te creëren. Het is geen liefdadigheid. Het is rechtvaardigheid en sociale efficiëntie!

Denemarken heeft al bewezen dat het kan. De vraag is nu simpel: willen we een land zijn waar iedereen telt?

Paula Oliveira da Silva, afgestudeerd in sociologie, postdoctoraal in sociologie van werk en bedrijf