Mee-eters, een teken van leven

Het prachtige classicisme van "Save Our Souls" is vervormd door het moderne "SOS". Er is echter een nieuwe en goede reden voor: de terugkeer van Os Pontos Negros, een razendsnelle band die optreedt als een kampioensaanvaller, waar ze begonnen met vier aanvallers (Filipe Sousa op zang en gitaar, Jónatas Pires op zang en gitaar, Silas Ferreira op toetsen; David Pires, op drums, was het andere lid van de band). De generatie-invloed van drie albums tussen 2008 en 2012 kan worden vergeleken met het recentere en blijvende Capitão Fausto, voor zover ze voor het eerst, in de taal van Sá de Miranda, de nieuwe rock van de New Yorkse low-key bars opnieuw vormgaven. Dit zijn de goede tweelingen; dat zijn de slechte tweelingen. Deze komen uit Alvalade, die komen uit Sintra. Dit zijn de succesvolle neven, dat zijn de schrijversneven.

Ondertussen waren Silas Ferreira's briljante keyboards te horen tijdens concerten van Benjamin en Samuel Úria, en waren de gitaarsolo's van Jónatas Pires te horen tijdens belangrijke soloconcerten, evenals tijdens concerten van Úria, de headliner van het inmiddels ter ziele gegane label Flor Caveira, die oude bekenden meebracht – en ook B Fachada, de beste van allemaal in het samenspel van melodie en tekst. Een terugkeer om het kortstondige 20-jarig jubileum van de band, die in 2005 begon, te vieren met live en indirecte projectie tijdens drie concerten tussen september en november: het eerste festivalbezoek, het tweede ongeslagen, en de laatste elektrische trein van vooruitgang vindt altijd plaats in de hoofdstad. Omhoog kijkend is de klim steil, want je kunt Chiado horen en een Princípe Real zien liggen te midden van de overvloed aan parochies op de heuvels. Koop je tickets voor de plechtige gelegenheden: bezoek pontosnegros.com.

Het stof van herinneringen opstuivend, wordt het nieuwe nummer van Os Pontos Negros ingeleid door het internationale acroniem. 'SOS' (2025) wordt gekenmerkt door het sublieme refrein en de briljante toetsen. Het eerste akkoord doet denken aan het begin van 'Conto de Fadas'; het tweede couplet zou een tikje op de schouder van de grootste liedjesschrijver kunnen zijn of een knipoog naar de jeugd; maar het is in het refrein dat de onbalans tekst wordt: "Ik moet mijn hoofd nog één minuut boven water houden."

Ik kan de rekening niet meer betalen met wat er nog over is van de pijn.»

'SOS' vertelt het verhaal van een romantische ontmoeting met behulp van het beeld van een "bericht in een gekurkte fles die later in zee wordt gegooid, met een hoge onwaarschijnlijkheid dat iemand anders het zal vinden". De hyperbool is vruchtbaar omdat het een aanzienlijke overdrijving introduceert in het succes van de romantische verovering, een waar we ons mee kunnen identificeren. Belangrijker nog, deze overdrijving besluit het nummer en doet het stof van herinneringen opwaaien. Ik zal proberen uit te leggen waarom. Het refrein echoot als een afgebrokkelde steen op een holle plank, die de gladde steen die er eerder lag omver werpt. Gecomponeerd uit twee instrumentale partijen met uiteenlopende cadensen en een laatste, tournee hoogtepunt, combineert het de harmonische schoonheid van de toetsen met Dionysische gitaarsolo's, in een polyfonie die te danken is aan mijn vereerde Strokes. Luister naar 'Under Cover of Darkness' (2011) en vergelijk. De waarheid van het subject dat de drempel van pijn heeft overschreden, wordt in sterke progressieve muziek herhaald als een persoonlijke oplossing voor het grijze. Luister naar 'The Modern Age' (2001), eveneens met een speelse inslag. Het nummer 'Terra Prometida' (2021) heeft al die avontuurlijke esthetiek en dezelfde volgorde: automatische beschrijving, heldere tegenstelling en climax.

Jónatas' declaratieve intonatie klinkt niet altijd muzikaal met het armzalige, gepaarde rijm van het eerste deel van het lied. Met dezelfde klassieke, holle en lege declamatiestijl schreven de Beatdichters gedichten zonder rijm. Ook bij hen werd de gedachtestroom gecompenseerd door een fundamentele melodische intuïtie die Ginsberg nooit aan anderen kon uitleggen. (Hij leerde het van Blakes muzikaliteit.) Ook bij Jónatas wordt de vlakheid van het verlies in de greep van desillusie gecompenseerd door de Dionysische intensiteit die volgt op een plengoffer van de modder van zijn eigen ziel. Vrij, feestelijk en hersteld schudt hij zijn hoofd in volle glorie en spreekt de waarheid, in tegenstelling tot wrok.

Sterker nog, Jónatas Pires' soloalbum, Terra Prometida (2021), was misschien wel het begin van de metamorfose van de stem van Os Pontos Negros: er was een schaduw, toen een ik-perspectief. De realiteit begint te versmelten met persoonlijke ervaringen. Ze lijken op epen van vernedering met een sjaal om het voorhoofd gebonden, net als Springsteen. Je hoort hier "Padeiro de Portalegre", "Eu só Preciso" en "Falsa Partida". Er is lyriek, er is gradatie, er is woede en er zijn geruchten. Voorheen voelden de nummers van Os Pontos Negros een centripetale cirkelvormigheid. Ze draaiden goed rond, en dus braken ze niet. Ze zeiden alles en tilden het doek niet op. De beste uitzonderingen waren goed genomen foto's: "Magnífico Material Inútil", "Salomé", "Conto de Fadas de Lisboa a Sintra", "Tudo Floresce" en "Senna".