Tussen veiligheid en stigmatisering: het Franse dilemma over de politieke islam

Een vergadering van de Defensieraad die woensdag (21) in het Élysée-paleis werd gehouden om een ​​vertrouwelijk rapport over de invloed van de Moslimbroederschap op Frans grondgebied te bespreken, heeft in de lokale pers tot een intens debat geleid. Deze islamistische beweging, opgericht in Egypte in 1928, wordt ervan verdacht betrokken te zijn bij terroristische praktijken en, in het geval van Frankrijk, bij het uitvoeren van een strategie van discrete infiltratie in de samenleving, met name via het onderwijs, lokale verenigingen en sociale netwerken.

Normaal gesproken wordt een Defensieraad alleen bijeengeroepen als het om zaken van nationale veiligheid gaat. Het initiatief van president Emmanuel Macron lokte dan ook kritische reacties uit van linkse partijen. Socialistische parlementariërs en parlementariërs van France Insoumise hebben opnieuw een teken van "islamofobie" in de hoogste staatskringen jegens Franse moslims aan de kaak gesteld.

Volgens deze partijen probeert Macron, door de kwestie relevant te maken, de extreemrechtse vleugel te plezieren. Deze vleugel heeft een groot aandeel in de Assemblee en is een belangrijke speler geworden in de goedkeuring van overheidsprojecten.

Het rapport

Het rapport, opgesteld door twee deskundigen, schetst een verontrustend maar evenwichtig beeld. In het document wordt niet gewezen op een gewelddadige of revolutionaire dreiging, maar eerder op het werk op lange termijn van de Moslimbroederschap, die ernaar streeft gemeenschapsgerichte ecosystemen op te bouwen in bepaalde stedelijke gebieden op Frans grondgebied. Het benadrukt ook de groeiende invloed op jongeren, vooral via particuliere islamitische scholen en het internet.

Hoewel Macron de ernst van de kwestie erkende, vond hij de eerste voorstellen van de bij het onderzoek betrokken ministeries onvoldoende. De president vroeg de ultraconservatieve minister van Binnenlandse Zaken Bruno Retailleau om vóór juni met een nieuw actieplan te komen, dat zowel de complexiteit van het probleem als de politieke spanningen over de aanpak ervan weerspiegelde.

Persanalyse

Volgens de voorlopige tekst van 75 pagina's die Le Monde kon raadplegen, wilde men de namen van de meeste geïnterviewden verwijderen om veiligheidsredenen, maar ook om de buitenlandse inlichtingendiensten die aan de voorbereiding van het rapport hadden meegewerkt, te beschermen. Zelfs de namen van de twee auteurs – een diplomaat, voormalig ambassadeur in Algerije, Saoedi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten, Libië en Tunesië, en een hoge Franse staatsfunctionaris – die ten tijde van de commissie door het ministerie van Binnenlandse Zaken openbaar waren gemaakt, werden bij publicatie verwijderd.

De rol van de Verenigde Arabische Emiraten

Volgens Le Monde is het rapport "grotendeels geïnspireerd door de Verenigde Arabische Emiraten, die wereldwijd een obsessieve oorlog voeren tegen de Moslimbroederschap." Het document bevat ook controversiële stellingen, zoals die van onderzoeker Florence Bergeaud-Blackler, die het concept van 'islamitisch separatisme' populariseerde, en van Gilles Kepel, grondlegger van het 'atmosferisch jihadisme'.

De krant Le Parisien analyseert de gelekte informatie over de bijeenkomst in het presidentiële paleis en hanteert daarbij een gematigde benadering. De krant benadrukt de voorzichtigheid van de auteurs van het rapport en waarschuwt tegen generalisaties tussen de politieke islam en het islamitische geloof.

De conservatieve krant Le Figaro sloeg daarentegen een meer alarmistische toon aan. Zij benadrukte de ernst van de dreiging en pleitte voor strengere maatregelen, zoals de oprichting van een administratief openbaar ministerie en het blokkeren van financiële middelen van verdachte islamitische organisaties.

Uitdaging van de autoriteiten

Frankrijk staat voor een delicate uitdaging: het beschermen van de nationale cohesie en de republikeinse waarden, zonder de islamitische godsdienst, die in het land op grote schaal wordt beoefend, te stigmatiseren. Het debat is intensief, de analyses lopen uiteen en toekomstige beslissingen kunnen een keerpunt betekenen in de manier waarop de Franse staat omgaat met de politieke islam.