Hervorming van het Congresbestuur heeft geen invloed op superlonen en baanzekerheid

De bestuurlijke hervorming, die door het Nationaal Congres in samenwerking met de federale overheid wordt opgesteld, biedt geen oplossing voor structurele en gevoelige kwesties met betrekking tot de modernisering en efficiëntieverbetering van het openbaar bestuur, zoals de herziening of vaststelling van een maximum aan superlonen en de stabiliteit van overheidspersoneel.

Congreslid Pedro Paulo (PSD-RJ), die de werkgroep coördineerde die verantwoordelijk was voor de bespreking van het voorstel, diende dinsdag drie wetsvoorstellen in bij de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, Hugo Motta (Republicanos-PB). De wetsvoorstellen zullen echter pas na het parlementaire reces, dat op 1 augustus begint, door het Congres worden besproken.

De administratieve hervorming die ter discussie staat, bestaat uit drie teksten: een voorstel voor een grondwetswijziging (PEC), een wetsvoorstel (PL) en een aanvullend wetsvoorstel (PLP). Volgens de rapporteur zijn deze nog niet ter bespreking aan de fracties voorgelegd.

De omvang van de staat blijft een politiek taboe

Volgens de parlementariër zal het doel zijn om richtlijnen te geven voor een efficiëntere staat. Nog vóór de indiening van de voorontwerpwetsvoorstellen, waarvan de teksten nog niet zijn vrijgegeven, had de rapporteur al aangekondigd dat de voorstellen geen begrotingsaanpassingsmaatregelen zouden bevatten, laat staan dat er over de "omvang van de staat" zou worden gesproken.

"Bestuurlijke hervormingen om de efficiëntie van de staat te vergroten, mogen niet worden verward met begrotingsaanpassingen, laat staan met het onttrekken van middelen aan de gezondheidszorg en het onderwijs", betoogde het congreslid.

Wagner Lenhart, CEO van het Millennium Institute en voormalig minister van Personeelsmanagement en Prestaties bij het ministerie van Economie tijdens de regering-Bolsonaro, stelt dat modernisering van de staat niet in één keer kan worden gerealiseerd. Hij stelt echter dat als de voorgestelde bestuurlijke hervorming nu geen gevoelige kwesties aanpakt, dit later zal moeten gebeuren.

Volgens Tadeu Barros, CEO van het Center for Public Leadership (CLP), moet een bestuurlijke hervorming noodzakelijkerwijs drie fundamentele pijlers omvatten: modernisering van de publieke sector, herziening van privileges en kwalificatie van overheidsuitgaven.

"Wat betreft de overheidsuitgaven, hoewel Brazilië een hoge belastingdruk heeft (meer dan 33% van het BBP), zouden de resultaten op het gebied van openbare diensten veel beter kunnen, vooral op gebieden als onderwijs, gezondheidszorg, veiligheid en infrastructuur", zei hij.

De op één na grootste uitgavenpost van de overheid zijn de ambtenaren

Arnaldo Lima, econoom bij Polo Capital, legt uit dat bestuurlijke hervormingen als een financieel ankerpunt in de nieuwe institutionele structuur moeten dienen, vooral omdat ongeveer 30% van het personeel van de federale overheid over ongeveer tien jaar met pensioen gaat. Personeelsuitgaven vertegenwoordigen 16,9% van de totale uitgaven van de federale overheid, na de sociale zekerheid (43,3%).

Hij stelt dat bestuurlijke hervorming een strategische kans zou zijn om de publieke sector in lijn te brengen met de werkelijke behoeften van de maatschappij en de financiële grenzen van de staat.

Hervorming voorkomt debat over stabiliteit van de publieke dienst

Volgens de rapporteur werd ook de herziening van de militaire pensionering buiten beschouwing gelaten, aangezien er momenteel een wetsvoorstel van de regering in het Congres ligt. De hervorming heeft ook geen gevolgen voor de baanzekerheid van ambtenaren, wat de afgevaardigden zien als een manier om het wetsvoorstel vooruit te helpen.

Volgens Pedro Paulo werden eerdere voorstellen, zoals PEC 32, dat door de regering van voormalig president Jair Bolsonaro werd gepresenteerd, in het verleden niet door het Congres goedgekeurd omdat ze ambtenaren "in een kwaad daglicht stelden".

"Stabiliteit kan niet eindigen, net zoals de rechten van ambtenaren niet kunnen worden ingeperkt. Hen als schurken en de oorzaak van de inefficiëntie van de staat beschouwen, is een vergissing", aldus Pedro Paulo.

Hoge salarissen buiten de hervorming houden het beeld van privileges in stand

Naast de discussie over de omvang van de staat werden ook de limieten voor superlonen buiten beschouwing gelaten in de ontwerpen voor bestuurlijke hervormingen. Volgens Pedro Paulo schetste de werkgroep 17 tot 20 punten over dit onderwerp, maar is er overeenstemming nodig tussen de leiders in het Congres en tussen de verschillende overheidsinstanties om het onderwerp in de hervorming op te nemen.

Tadeu Barros van de CLP stelt dat buitensporige salarissen onaanvaardbaar zijn om drie redenen: moreel, financieel en sociaal. "Het gebrek aan maatregelen om buitensporige salarissen te bestrijden versterkt het beeld dat privileges beschermd worden voor specifieke groepen binnen de overheid, en dat deze bestreden moeten worden door de uitvoerende, wetgevende en rechterlijke macht," aldus Barros.

Hij haalt een recent onderzoek aan van Movimento Pessoas à Frente, waaruit blijkt dat de impact van superlonen op de overheidsfinanciën in 2023 R$ 11 miljard bedroeg - meer dan het dubbele van het jaarlijkse budget van het Ministerie van Milieu en Klimaatverandering (MMA) in 2025. "Deze middelen zouden kunnen worden toegewezen aan overheidsbeleid - zoals gezondheidszorg, onderwijs, veiligheid, infrastructuur, basissanitatie en milieubescherming", stelt hij.

Wat staat er in de hervormingsteksten

Volgens de rapporteur bevatten de teksten in totaal 66 voorstellen, waaronder:

• Maatregelen voor het evalueren van individuele prestaties met een bonus voor ambtenaren die de vastgestelde doelen bereiken;
  
• Unified National Competition (CNU) voor staten en gemeenten;
  
• Digitale transformatie van overheidsinstanties, inclusief regelgeving van het Ministerie van Management en Innovatie in de Publieke Dienstverlening die betrekking heeft op werken op afstand ( thuiswerken );
• Nationaal register voor tijdelijke inhuur van overheidspersoneel, uitgebreid voor gebruik door alle entiteiten;
  
• Flexibiliteit van tijdelijke contracten.

Wat ontbreekt er voor een echte bestuurlijke hervorming?

Volgens Wagner Lenhart, een van de verantwoordelijken voor het opstellen van PEC 32 in de regering-Bolsonaro, moet een bestuurlijke hervorming op zes pijlers gebaseerd zijn:

• Structureel : een overheid die zich richt op het monitoren, reguleren en controleren van prestatie-indicatoren en die steeds meer investeert in publiek-private partnerschappen om diensten te leveren;
• Mensen : een bestuur dat mensen aanstuurt, goede selecties maakt, de prestaties bewaakt, een consequentiebeleid ontwikkelt en invoert en de loonlijst beheert;
• Inkoop : er is een wendbaarder en intelligenter systeem nodig;
• Budget : het is nodig om het budget los te koppelen, te de-indexeren en te ontgrendelen, waardoor het dynamischer en eenvoudiger uit te voeren wordt;
• Modernisering van controle : tegenwoordig is de prikkel voor overheidsfunctionarissen om nee te zeggen, om dingen op dezelfde manier te doen; controle is belangrijk, maar het mag initiatief en innovatie niet doden;
• Digitale overheid : de digitale transformatie van de Braziliaanse staat voortzetten en verdiepen, het leven van burgers gemakkelijker maken en de interne processen stroomlijnen.

Hij stelt dat institutionele prestatie-indicatoren en prestatiemanagement van ambtenaren, zoals voorgesteld in de voorontwerpen, fundamenteel zijn, maar niet voldoende.

Arnaldo Lima van Polo Capital stelt ook dat de hervorming, om de effectiviteit te waarborgen, mechanismen voor directe evaluatie door de maatschappij moet bevatten. Bovendien is het essentieel om transparante vergelijkingen te maken tussen de publieke en de private sector, met name wat betreft startsalarissen. Ambtenaren werken immers minder uren (40 versus 44 uur per week), genieten van baanzekerheid en ontvangen in veel gevallen hogere salarissen.

Hij geeft ook aan dat er prikkels moeten worden geboden om over te stappen naar de particuliere sector, met de mogelijkheid om de speciale socialezekerheidsuitkering over te dragen en dat deze moet fungeren als een PDV-instrument (Vrijwillig Ontslagplan) voor statutaire werknemers.

Wat mobiliteit betreft, betoogt hij dat de overplaatsing van werknemers die een aanbod krijgen voor een managementfunctie bij een ander agentschap verplicht zou moeten zijn. Dit zou meritocratie en productiviteitswinst bevorderen.

"Met 36.912 functies voor 573.485 ambtenaren (16,6% van het totaal) is het essentieel dat leidinggevende posities worden ingevuld op basis van verdienste en dat de voortgang op basis van dienstverband wordt beperkt, zoals nu al gebeurt bij staatsbedrijven na de arbeidswetgeving", aldus hij.