Lula zet in op de BRICS-landen, maar barrières maken zakendoen tussen landen binnen het blok lastig

Een rapport van de Brics Business Council (CEBRICS), het officiële orgaan dat de private sector van de lidstaten vertegenwoordigt, identificeerde 24 niet-tarifaire belemmeringen die de handel tussen landen in het blok van opkomende economieën belemmeren. Het onderzoek benadrukt belemmeringen op het gebied van regelgeving, gezondheid, techniek, douane en administratie die de export en import beïnvloeden.

Sinds het begin van zijn derde ambtstermijn zet president Luiz Inácio Lula da Silva zich in voor het versterken van de economische en zakelijke relaties met de landen van het blok. In totaal vormen de BRICS-landen elf landen: Brazilië, Rusland, India, China, Zuid-Afrika, Egypte, Ethiopië, Iran, Saoedi-Arabië, Indonesië en de Verenigde Arabische Emiraten.

Ze zijn goed voor ongeveer 40% van het wereldwijde bbp en bijna een kwart van de wereldwijde goederenhandel. In 2023 bedroeg de intra-Brics-handel 1,1 biljoen dollar.

India kent het hoogste aantal belemmeringen (10), gevolgd door China (9), Rusland (5) en Brazilië (3) – zie de obstakels waarmee elk land te maken heeft aan het einde van dit rapport. Voor Brazilië wijst het rapport op bureaucratie bij de import van havenapparatuur, onzekerheden in de toegang tot biosimilars en moeilijkheden bij het harmoniseren van milieucertificeringen.

In het document wordt ook bijzondere aandacht besteed aan Chinese obstakels, die opvallen door de complexiteit van de regelgeving en de grote impact op strategische sectoren, zoals biotechnologie, informatietechnologie, logistiek en intellectueel eigendom.

Verplichte dierproeven voor geïmporteerde cosmetica, vertragingen bij de goedkeuring van agrarische biotechnologieën (gemiddelde deadlines van vier tot vijf jaar) en bureaucratie bij verplichte certificering (CCC) voor elektronica en machines zijn enkele van de obstakels die China tegenkomt.

Door de zaken met de BRICS-landen te versterken, komt Lula dichter bij autoritaire regimes

De strategie van de PT-regering brengt het land dichter bij autoritaire regimes. Van de elf landen die de BRICS vormen, worden er zeven – Rusland, China, Saoedi-Arabië, Egypte, de Verenigde Arabische Emiraten, Ethiopië en Iran – beschouwd als dictaturen door de Democracy Index van de Economist Intelligence Unit (EIU), de analyseafdeling van het Britse tijdschrift The Economist .

Het volume van de handelstransacties (de som van export en import) tussen Brazilië en deze zeven landen steeg van 181,9 miljard dollar in 2022 – het jaar voordat Lula aantrad – naar 190 miljard dollar in 2024, volgens gegevens van het Secretariaat voor Buitenlandse Handel (Secex).

Het aandeel van deze landen in de totale Braziliaanse handel steeg in die periode van 30% naar 31,7%, vooral gedreven door China, de belangrijkste bestemming voor Braziliaanse landbouwproducten en mineralen.

De keuze van Brazilië voor commerciële nabijheid tot deze landen wordt gerechtvaardigd door een aantal factoren, waaronder de prioriteit van economische belangen boven de aard van de regimes en de toenemende relevantie van BRIC- en autoritaire regimes in de internationale handel.

Dit weekend was Brazilië gastheer van het belangrijkste evenement van het blok, de BRICS-top. Voor het eerst in tien jaar was de Chinese dictator Xi Jinping er niet persoonlijk bij. Ook de Russische autocraat Vladimir Poetin was afwezig vanwege het risico gearresteerd te worden op grond van een internationaal arrestatiebevel.

Trump dreigt met represailles tegen BRICS-landen die lokale valuta gebruiken in de handel met elkaar

Een van de punten in de slotverklaring van de BRICS-top leidde tot reacties binnen de Amerikaanse regering. Het document benadrukte de inzet voor het gebruik van lokale valuta in transacties tussen leden, oftewel de dedollarisatie van hun handelstransacties.

"We moeten het gebruik van lokale valuta blijven uitbreiden. De oprichting van een onafhankelijk BRICS-deposito- en vereffeningssysteem zal valutatransacties sneller, efficiënter en veiliger maken", aldus Poetin.

Lula verdedigde ook een "nieuwe formule". "Als we geen nieuwe formule vinden, eindigen we de 21e eeuw op dezelfde manier als we de 20e eeuw begonnen. En dat zal niet gunstig zijn voor de mensheid."

De Amerikaanse president Donald Trump heeft zich al uitgesproken over het voorstel. Zondagavond zei hij op zijn Truth Social-profiel dat elk land dat zich zou proberen te scharen achter het "anti-Amerikaanse BRICS"-beleid, te maken zou krijgen met een extra importheffing van 10%. "Er zullen geen uitzonderingen op dit beleid zijn", zei de Amerikaanse president.

Eerder dreigde Trump met een extra belasting van 100% op de export van het blok naar de Amerikaanse markt als de leden ervoor zouden kiezen om een ​​eigen munteenheid van de BRICS-landen te creëren of de dollar te vervangen door een andere munteenheid in de handel binnen het blok.

Als reactie hierop zei Lula deze maandag (7) dat de wereld geen "keizer" nodig heeft. Hij zei dat Trumps strategie om sommige aankondigingen via de sociale media te doen, niet juist is.

De belangrijkste belemmeringen die de BRICS-landen opwerpen voor de buitenlandse handel van India

• Strenge etiketteringsregels voor voedingsmiddelen, cosmetica en industriële producten, die hoge kosten en vertragingen veroorzaken.
• Sanitaire barrières beperken de invoer van appels, peren en knoflook uit China. Er gelden sinds 2014 en 2017 beperkingen.
• Verplichte lokale certificeringen voor chemische producten en de textielsector, met afwijzing van internationale certificeringen.
• Prijs- en subsidiebeleid voor de suikersector, wat leidt tot verstoringen op de wereldmarkt.
• Beperkingen op juridische diensten en toepassing van economische behoeftetests voor verschillende sectoren, zoals de detailhandel, gezondheidszorg en professionele dienstverlening.

China

• Verplichte dierproeven voor geïmporteerde cosmetica, een praktijk die in markten als de EU en India al is afgeschaft.
• Vertragingen in de goedkeuring van landbouwbiotechnologieën, met gemiddelde deadlines van 4 tot 5 jaar, hebben gevolgen voor de commercialisering van producten als sojabonen en maïs.
• Verplichte certificeringseisen (CCC) voor elektronica en industriële machines, ook als deze al internationaal gecertificeerd zijn.
• Bureaucratie bij de certificering van chemische producten en logistieke belemmeringen voor havenuitrusting, met deadlines die de werkzaamheden met maximaal 10 dagen kunnen beïnvloeden.
• Moeilijkheden bij het beschermen van intellectueel eigendom in de technologie- en softwaresector vanwege versnipperde technische normen.

Rusland

• Beperkingen op technische en adviesdiensten, waaronder lokale vereisten die van invloed zijn op de toetreding van buitenlandse bedrijven.
• Specifieke eisen voor software, AI en cyberbeveiliging, met belemmeringen op het gebied van certificeringen en intellectueel eigendom.
• Lokale inhoud is belangrijk bij overheidsaanbestedingen, vooral in sectoren als defensie, technologie en energie.

Zuid-Afrika

• Het opleggen van criteria voor lokale inhoud bij overheidsaanbestedingen, wat gevolgen heeft voor sectoren als energie, defensie en infrastructuur.
• Vereiste van lokale certificeringen voor producten, ook wanneer deze al gecertificeerd zijn volgens internationale normen.
• Beperkingen op de toegang tot juridische diensten en toepassing van tests op economische behoefte, vergelijkbaar met praktijken in India.

Brazilië

• Bureaucratie bij de import van havenuitrusting, met de vereiste inspecties die voor gemiddelde vertragingen van 7 tot 10 dagen kunnen zorgen.
• Onzekerheden over de toegang tot biosimilars vanwege complexe regelgevingsprocedures en overlapping van patenten.
• Moeilijkheden die verband houden met het gebrek aan harmonisatie op het gebied van milieucertificeringen (groene goederen) en duurzaamheidsnormen.