Gezondheid: overheidsprogramma heeft ‘goede bedoelingen’, maar moet worden uitgevoerd

Het overheidsprogramma, waarover deze dinsdag wordt gesproken en dat zijn goedkeuring heeft gegarandeerd, bevat "goede ideeën" in het hoofdstuk Gezondheid, maar "waar het om gaat is de uitvoering ervan", waar alle "goede bedoelingen" van de leidinggevenden over het algemeen "vastlopen", vertelde de voorzitter van de Portugese Vereniging van Ziekenhuisadministrateurs (APAH) aan Jornal Económico (JE).

Xavier Barreto merkt op dat dit een voortzetting is en in sommige gevallen een herhaling van maatregelen van de vorige regering – die "verwacht" werden – en wijst erop dat "het teruggeven van autonomie aan ziekenhuizen, het doen van investeringen, het waarderen van menselijk potentieel, het bouwen van ziekenhuizen (...)" positief is. "Waar blijft dit altijd steken? In de uitvoering en implementatie", klaagt hij, en merkt op dat de meeste ideeën in het regeringsprogramma "meer gedetailleerd moeten worden".

"Wat betekent de uitspraak 'Laten we human resources waarderen' precies? Onderhandelen over en het opstellen van nieuwe cao's met een ander soort salarisschaal? Wat zeggen ze precies? We weten het niet", legt de president van APAH uit.

Investeringen in nieuwe ziekenhuizen zijn ook een goed voorbeeld. Het nieuwe Todos os Santos-ziekenhuis staat al 20 of 30 jaar op de staatsbegroting, maar het is nog steeds niet verder gekomen dan de tekentafel, net als het Seixal-ziekenhuis, het Barcelos-ziekenhuis en een reeks andere, voegt hij eraan toe.

Een andere maatregel die Xavier Barreto als positief beschouwt, is het idee om de spoedeisende hulp te concentreren in bepaalde specialismen, zoals verloskunde in de regio Lissabon en de Taagvallei, waar de personele middelen schaarser zijn. Hoewel dit geen nieuw concept is – in Porto is de dag- en nachtzorg al geconcentreerd – "is het idee om dit naar Lissabon te brengen positief", maar "moeilijk, omdat het vaak botst met de belangen van de lokale overheden".

Wat daarentegen niet in het programma van de overheid staat en dat wel zou moeten, volgens de mening van de voorzitter van APAH, zijn ‘verstorende’ ideeën met betrekking tot het traject van patiënten en het beheer van hulpbronnen.

"We hebben bijvoorbeeld betoogd dat veel chronische patiënten tijdens verpleegkundige consulten in de gaten gehouden moeten worden, waardoor artsen de ruimte krijgen om de eerste consulten te doen. Dat is iets wat vanzelfsprekend is en in veel landen al gebeurt", zegt Xavier Barreto. Hij betoogt dat de schaarste hulpbron binnen de National Health Service (NHS) professionals zijn, met name artsen in bepaalde specialismen.

Dit "zou ons ertoe moeten aanzetten om na te denken over hoe we middelen verdelen en welke activiteiten deze professionals uitvoeren", betoogt hij. "Als we een tekort aan artsen hebben, en als we hen nodig hebben om nieuwe consulten uit te voeren, nieuwe diagnoses te stellen en nieuwe behandelingen te starten, dan kunnen chronische en stabiele patiënten, zonder dat er medicatie of tests hoeven te worden aangepast, door verpleegkundigen worden gemonitord", voegt hij eraan toe. Op dezelfde manier kunnen we "meer verpleegkundigen hebben die bevallingen uitvoeren".

De verantwoordelijke erkent dat het een ‘moeilijk’ onderwerp is dat ‘botst met bedrijven’ en vaak ook met de belangen van beroepsgroepen, maar het is een kwestie waar ‘we niet omheen kunnen’.

"Het gebeurt in veel landen. Maar het programma heeft dat niet, het heeft niet het idee om de toewijzing van middelen te veranderen, de manier waarop we zorg verlenen te veranderen, verpleegkundigen, fysiotherapeuten en apothekers nieuwe taken te laten doen, artsen vrij te maken voor nieuwe consulten of operaties. Dit zijn meer disruptieve ideeën, maar ze maken wel een verschil," benadrukt hij.

Deze herziening van de toewijzing van personele middelen binnen de SNS werd door APAH aan de regering voorgesteld tijdens de vorige zittingsperiode, toen er bijna een jaar geleden over het noodplan werd gesproken. Nu betreurt Xavier Barreto het dat het niet is opgenomen in de plannen van Luís Montenegro's tweede regeringsleider.

Wat betreft de wijziging van de Kaderwet Gezondheidszorg, die de regering in haar programma heeft opgenomen en die door de PS al is bekritiseerd omdat deze geen onderwerp van de verkiezingscampagne was, geeft Xavier Barreto geen enkele politieke beoordeling, maar zegt dat hij "enige moeite heeft om te begrijpen wat de bedoeling in de praktijk betekent", die op papier, net als andere maatregelen, "abstract" en "helemaal niet concreet" is.

Wat willen ze veranderen? Wat is het artikel, wat is het thema? Ik heb geen idee. Totdat ik het weet... Het kan een detail zijn dat helemaal niet belangrijk is, of iets diepers. Ik weet het niet.

In afwachting van wat er in de krant en in de praktijk zal gebeuren, vat de voorzitter van de Ziekenhuisadministratie het overheidsprogramma als volgt samen: "Het programma is goed, het bevat goede maatregelen, maar waar het om gaat is de uitvoering ervan, want we hebben altijd al goede programma's met goede maatregelen gehad. Waar het om gaat is wat er in de praktijk zal gebeuren: wordt er geïnvesteerd of niet? Worden er ziekenhuizen gebouwd of niet? Worden de spoedeisende hulpdiensten geconcentreerd of niet?", en concludeert: "Dit soort goede bedoelingen hebben altijd bestaan ​​in overheidsprogramma's, maar ze komen niet tot uiting. We moeten afwachten of de regering deze hervormingsdrang heeft, we zullen zien."

Grondwet en andere bedoelingen

Het herzien van de Basisgezondheidswet en het goedkeuren van een nieuwe wet over de middelen voor de NHS is een van de doelstellingen van de AD, die voorstelt om "het Portugese gezondheidsstelsel te versterken, door een transformatie van de fundamentele pijlers ervan uit te gaan: organisatie van de zorg, personeelszaken en financiering".

"In deze context zijn de herziening van de Gezondheidskaderwet en de goedkeuring van een wet op de middelen voor de NHS van fundamenteel belang om de duurzaamheid ervan te garanderen", zo stelt de regering eenvoudigweg in haar programma.

De wet die momenteel van kracht is, werd in 2019 goedgekeurd, wat leidde tot de herziening van het SNS-statuut, gepubliceerd in 2022, waarin de rol en de relatie tussen de verschillende belanghebbenden in het Portugese zorgstelsel werden verduidelijkt en een nieuw orgaan werd opgericht: het SNS-bestuur, nog steeds met Marta Temido (PS) als minister.

Het diploma van 2019 bevestigde de centrale rol van de SNS, “geleid door de principes van universaliteit, algemeenheid, een tendens naar vrije voorziening en begiftigd met een eigen status”.

Een andere maatregel die in het huidige regeringsprogramma is voorzien, is de herstructurering van het ‘management van de NHS, door middel van een reorganisatie op basis van lokale gezondheidssystemen met de deelname van publieke, private en sociale entiteiten’.

De directie is ook van plan om nieuwe publiek-private partnerschappen (PPP) op te zetten voor gezondheidsinstellingen die ‘voldoen aan de criteria om een ​​betere zorgrespons te garanderen’ in een privaat managementmodel van publieke diensten in de NHS.

Om de efficiëntie in de gezondheidszorg te vergroten, pleit het document voor convergentie naar een model met grotere autonomie voor openbare ziekenhuizen, onder meer op het gebied van personeelsbeheer en investeringsplannen, waarbij de flexibiliteit van overheidsaanbestedingen wordt onderzocht.

Een ander doel is om de Gedeelde Diensten van de Ministeries van Volksgezondheid (SPMS) om te vormen tot het Nationale Agentschap voor Digitale Gezondheid en om een ​​plan te maken om professionals te motiveren.

Om dit doel te bereiken, is het de bedoeling om samen met beroepsverenigingen en representatieve verenigingen de werving van medisch personeel, verpleegkundigen en andere zorgprofessionals binnen het Portugese zorgstelsel te bevorderen.

De regering heeft zich ertoe verbonden een antifraude-eenheid op te richten binnen de NHS, “om zo te garanderen dat publieke middelen niet op oneigenlijke wijze worden gebruikt, ten nadele van alle burgers”.

Het ministerie onder leiding van Ana Paula Martins stelt ook voor om in de meest achtergestelde gebieden van het land een nieuwe reeks prikkels te definiëren om professionals in de gezondheidszorg aan te trekken en te behouden, in samenwerking met lokale overheden.

De regering belooft dat ze in deze nieuwe wetgevende vergadering zal onderhandelen over een herziening van de status van het medische beroep en dat ze het wettelijk stelsel voor stages in de verpleegkunde zal invoeren.

In het document stelt het bestuur ook voor om “de implementatie van het Plan voor Noodsituaties en Transformatie in de Gezondheidszorg 2024-2029 te voltooien, met de nadruk op het nieuwe Nationale Systeem voor Toegang tot Consultatie en Chirurgie (SINACC) en de toegang tot de huisarts en de gezinsgezondheidszorg”.