Investeren in Defensie? En terecht.

Toen de NAVO-bondgenoten in Den Haag de lat opnieuw hoger legden – 5% van het bbp voor defensie, onbeperkte steun aan Oekraïne, versnelde technologische investeringen – bleef Portugal niet achter. Voor het eerst in decennia belooft het land niet alleen te leveren, maar wil het ook het voortouw nemen.

De vraag is nu niet of we de grote jongens kunnen bijhouden. De vraag is of we dat kunnen doen zonder de weg kwijt te raken.

Sinds de inval in Oekraïne is duidelijk geworden dat vrede niet gegarandeerd kan worden met goede bedoelingen of minimalistische budgetten. Europa is zich bewust geworden van de noodzaak om zichzelf te verdedigen. En Portugal kan, ondanks zijn omvang, niet langer slechts toeschouwer blijven. Daarom heeft de regering aangekondigd dat ze de doelstelling van 2% van het bbp voor defensie vier jaar eerder dan gepland naar voren haalt. Een gebaar dat allesbehalve symbolisch is.

Het is een moedig besluit. In een land waar elke euro wordt uitgevochten tussen gezondheidszorg, onderwijs en pensioenen, vereist de uitspraak "laten we investeren in defensie" visie. Maar ook politieke volwassenheid: de democratie beschermen kost geld – en dat nalaten kan nog veel meer kosten.

Naast de uitgaven is er ook sprake van strategie. De overheid wil dat deze investering een motor wordt voor nationale innovatie: van de ondersteuning van technologische startups tot de directe betrokkenheid van de academische wereld, inclusief de herformulering van de regels voor overheidsaanbestedingen om Portugese bedrijven in de sector meer wendbaarheid te geven. Dit is niet alleen een militaire versterking, maar ook een industriële, economische en wetenschappelijke investering. Een NAVO met een Portugees accent.

Portugal beschikt over unieke troeven in dit nieuwe geostrategische schaakspel. Door zijn Atlantische ligging bevindt het zich op een belangrijk kruispunt tussen continenten, met bevoorrechte toegang tot de Zuid-Atlantische Oceaan en opkomende zeeroutes. De focus op cyberdefensie en hybride oorlogsvoering – waarbij dreigingen niet van tanks komen, maar via satelliet, netwerk of sabotage – maakt de waarde van investeren in nationale innovatie nog duidelijker. Portugal hoeft niet de grootste te zijn. Maar het kan wel een van de slimste zijn.

En dit is geen abstracte oorlog. Een moderne nationale defensie wordt niet alleen gebruikt om te reageren op gewapende conflicten. Ze wordt ook gebruikt om kritieke infrastructuur te beschermen, te reageren op technologische crises, bevolkingsgroepen te ondersteunen bij rampen en ervoor te zorgen dat het land over eigen middelen beschikt wanneer het onverwachte gebeurt. De pandemie heeft dit al aangetoond. Klimaatverandering laat dit ook zien. Investeren in de defensiesector is geen luxe – het is een garantie voor soevereiniteit.

Het is logisch dat er twijfels zijn. Praten over meer investeringen in defensie lijkt misschien vreemd in een land met zoveel andere behoeften. Maar deze keuze vervangt andere prioriteiten niet – ze beschermt ze. Alleen met veiligheid kunnen we gezondheid, onderwijs of stabiliteit garanderen. Het belangrijkste is nu dat dit pad duidelijk, eerlijk en goed uitgelegd is. En dat Portugal niet achterblijft op een beslissend moment.

Het in Den Haag aangekondigde besluit is niet alleen budgettair. Het is politiek. Het is strategisch. En bovenal volwassen. Het nemen van verantwoordelijkheden binnen de NAVO is ook een bevestiging van de ambitie van een land dat deel wil uitmaken van de oplossing en niet slechts een naam op de lijst wil zijn. Voor veiligheid, voor de economie en – ja – voor vrijheid.