Lachen maakt bonobo's optimistischer
Lachen helpt bonobo's de positieve kant van het leven te zien. Dankzij de geluiden die ze maken tijdens het spelen, kunnen deze apen emoties opwekken die hun gedrag beïnvloeden, zo suggereert een onderzoek.
“Het is bekend dat emoties een breed scala aan cognitieve functies beïnvloeden, zoals geheugen, aandacht en besluitvorming”, vertelde Sasha Winkler, medeauteur van de studie die deze donderdag (26) werd gepubliceerd in het tijdschrift Scientific Reports, aan AFP.
Positieve emoties zijn echter minder onderzocht dan negatieve emoties, zoals angst, die ‘duidelijke gedragscorrelaties hebben, zoals immobilisatie of ontsnapping, die gemakkelijk te observeren en te meten zijn’, merkt de evolutionaire antropologie-onderzoeker aan de Duke University in de Verenigde Staten op.
Volgens deze deskundige wordt deze vertekening in het onderzoek ook veroorzaakt door de “weinig bereidheid om emoties aan dieren toe te schrijven”.
Lachen wordt traditioneel beschouwd als een exclusief menselijke eigenschap.
Er zijn echter veel overeenkomsten met de signalen die andere dieren uitzenden tijdens het spelen.
Mensapen produceren geluiden die lijken op lachen als ze gekieteld worden of als ze ruw spelen, net als onze kinderen.
Deze vocalisaties hebben een gemeenschappelijke evolutionaire oorsprong met het menselijk lachen. Wetenschappers zijn van mening dat ze het risico verkleinen dat spel als agressie wordt geïnterpreteerd.
In plaats daarvan zouden ze een middel zijn voor emotionele besmetting: een proces waarbij emotionele signalen van één individu soortgelijke toestanden bij anderen oproepen.
Om de invloed van lachen te verifiëren, voerden de auteurs van de studie een experiment uit met bonobo's van het Ape Cognition and Conservation Initiative-studie- en beschermingscentrum in Des Moines, Verenigde Staten.
Voor dit experiment waren twee tot vier maanden durende proeven nodig.
“Een van de grootste problemen was dat de bonobo’s alleen deelnamen als ze dat wilden: ze konden er vrijwillig voor kiezen zich van hun groep af te scheiden om in een andere ruimte aan de sessies deel te nemen”, aldus Winkler.
Mali, een 14-jarige vrouwtjesbonobo, en Teco, Nyota en Kanzi, drie mannetjes van respectievelijk 12, 24 en 41 jaar oud, raakten voor het eerst vertrouwd met een zwarte doos met voer en een lege witte doos.
De onderzoekers leerden hen om de witte doos, waar geen beloning op stond, weg te duwen.
Vervolgens voegden ze willekeurig drie dozen toe in verschillende kleuren, van lichtgrijs tot donkergrijs. In de helft van de gevallen bevatten deze dozen voedsel.
Bij sommige testen speelden ze opnames van het gelach van bonobo's af, bij andere werd alleen het geluid van de wind afgespeeld.
In 93% van de gevallen naderden de bonobo's de zwarte doos en slechts in 1% de witte doos.
Toen ze de grijze vakjes voorgeschoteld kregen, vinkten ze de donkere vakjes vaker aan dan de lichte. Maar ze waren drie keer zo vaak geneigd om de grijze vakjes aan te vinken als ze gelach hoorden.
“Ze gedroegen zich over het algemeen optimistischer”, vatten de auteurs samen.
Deze resultaten ondersteunen de theorie dat communicatieve signalen “primair zijn geëvolueerd om het gedrag van ontvangers te veranderen en zo hun affectieve toestand te beïnvloeden, en niet zozeer om precieze informatie over te brengen”, aldus Winkler.
"Het simpele feit dat het horen van gelach, zonder enige visuele of sociale context, de besluitvorming van bonobo's beïnvloedt, laat zien hoe breed deze emotionele effecten kunnen zijn", voegt hij toe.
Emotionele besmetting wordt gezien als een essentieel onderdeel van empathie, dat een “belangrijke rol speelt in de evolutie van prosociaal gedrag, waardoor grootschalige samenwerking mogelijk wordt, die we in menselijke samenlevingen zien”, vervolgt de antropoloog.
"Als we begrijpen wanneer onze gemeenschappelijke voorouders met andere mensapen deze aspecten van empathie ontwikkelden, heeft dat belangrijke implicaties voor een beter begrip van onze eigen sociale vaardigheden", benadrukt hij.
ber/pcl/jz/an/mvv/ic
IstoÉ
