Nieuwe dwergplaneet ontdekt aan de rand van het zonnestelsel

Ruimte

Redactieteam van de website voor technologische innovatie - 23-05-2025

Samengestelde afbeelding van de vijf door de Internationale Astronomische Unie erkende dwergplaneten, plus het onlangs ontdekte trans-Neptuniaanse object 2017 OF201. [Afbeelding: NASA/JPL-Caltech; 2017 OF201: Sihao Cheng et al.]

Nieuwe planeet nee

Astronomen hebben een ver hemellichaam ontdekt dat een tot nu toe onbekende dwergplaneet zou kunnen zijn. De onlangs ontdekte 2017 OF201 staat momenteel gecatalogiseerd als een trans-Neptuniaans object dat om de zon draait, ver voorbij Neptunus.

De eerste afbeeldingen geven aan dat het hemellichaam groot genoeg is om als dwergplaneet te worden beschouwd, van dezelfde categorie als Pluto. Er zijn echter meer waarnemingen nodig om dit te bevestigen.

Daarmee wordt OF201 een van de verste zichtbare objecten in ons zonnestelsel. Dit suggereert zelfs dat wat astronomen voor een leeg gebied in de ruimte hielden, voorbij Neptunus, in de Kuipergordel , in werkelijkheid niet leeg is.

Transneptuniaanse objecten zijn kleine planeten die rond de zon draaien op een gemiddelde afstand die groter is dan de baan van Neptunus. Maar OF201 is om twee redenen bijzonder: zijn extreme baan en zijn grote omvang.

"Het aphelium van het object - het verste punt in zijn baan vanaf de zon - is meer dan 1600 keer groter dan de baan van de aarde", aldus Sihao Cheng van de Princeton-universiteit in de VS. Ondertussen is het perihelium – het punt dat het dichtst bij de zon ligt in zijn baan – 44,5 keer groter dan de baan van de aarde, vergelijkbaar met de baan van Pluto.

Deze extreme baan betekent dat een jaar van OF201, de tijd die het kost om één baan om de zon te voltooien, gelijk staat aan 25.000 aardjaren. Dit suggereert dat er sprake is van een complexe geschiedenis van gravitationele interacties. De aanwezigheid ervan kan zelfs eerdere hypothesen over het bestaan ​​van Planeet Negen in twijfel trekken.

Volgens eerste schattingen heeft OF201 een diameter van 700 km. Daarmee is het het op één na grootste bekende object in zo'n wijde baan. De diameter van Pluto bedraagt ​​2.377 km. Om de exacte grootte van het object te bepalen, zijn aanvullende waarnemingen nodig, mogelijk met behulp van radiotelescopen.

OF201 heeft 25.000 aardjaren nodig om één baan om de zon te voltooien. [Afbeelding: Sihao Cheng et al. - 10.48550/arXiv.2505.15806]

Iedereen had het kunnen ontdekken

Het nieuwe hemellichaam werd geïdentificeerd door te zoeken naar heldere vlekken in een database van astronomische beelden van de Victor M. Blanco Telescope en de Canada-France-Hawaii Telescope (CFHT). Deze zoekopdracht werd uitgevoerd met behulp van een door het team ontwikkeld, computationeel efficiënt algoritme.

Het programma probeert alle mogelijke groepen punten in de afbeeldingen met elkaar te verbinden, die zich als één object langs de hemel lijken te bewegen. Uiteindelijk identificeerde hij 2017 OF201 in 19 verschillende belichtingen die hij over een periode van 7 jaar had vastgelegd.

Deze ontdekking heeft belangrijke gevolgen voor ons begrip van het buitenste zonnestelsel. Men dacht dat het gebied buiten de Kuipergordel, waar het object zich bevindt, vrijwel leeg was, maar deze ontdekking suggereert dat dit niet het geval is.

"2017 OF201 brengt slechts 1 procent van zijn omlooptijd dicht genoeg bij ons door om detecteerbaar te zijn. De aanwezigheid van dit ene object suggereert dat er mogelijk honderden andere objecten zijn met vergelijkbare banen en afmetingen; ze zijn gewoon te ver weg om nu al detecteerbaar te zijn", aldus Cheng. "Hoewel de vooruitgang in telescopen ons in staat heeft gesteld om verre delen van het heelal te verkennen, valt er nog veel te ontdekken over ons eigen zonnestelsel."

De ontdekking toont ook de kracht van open science aan. "Alle gegevens die we hebben gebruikt om dit object te identificeren en te karakteriseren, zijn archiefgegevens die iedereen kan raadplegen, niet alleen professionele astronomen", aldus teamlid Jiaxuan Li. Dit betekent dat baanbrekende ontdekkingen niet beperkt blijven tot degenen die toegang hebben tot 's werelds grootste telescopen. Elke onderzoeker, student of zelfs burgerwetenschapper met de juiste hulpmiddelen en kennis had deze ontdekking kunnen doen, wat de waarde van het delen van wetenschappelijke bronnen onderstreept.

Ander nieuws over:

Meer onderwerpen