Waarom heeft hiphop nog steeds moeite met het creëren van een eigen #MeToo-beweging?
De Amerikaanse rapper en producer Sean "Diddy" Combs werd veroordeeld voor "het vervoeren van personen met het oog op prostitutie" in een federale zaak waarin hij werd berecht op basis van vijf afzonderlijke aanklachten. Hij werd echter vrijgesproken van de zwaardere aanklachten "sekshandel" en "samenzwering met het oog op afpersing". Dus waarom worstelt hiphop nog steeds met het opzetten van een eigen #MeToo-beweging? Petek Uğur vertaalde het in het Turks.
Op een dag in 2010 was Sean "Diddy" Combs in de keuken van zijn huis in Beverly Hills met zijn assistente, Capricorn Clark. "Ik moet je iets laten zien," zei hij tegen haar, en riep zijn vriendin, Casandra Ventura, erbij.
Hij keerde zich naar Ventura en begon hem bevelen te geven:
"Ga zitten. Sta op. Draai je om. Loop daarheen. Geef me dat. Ga nu terug."
Zijn vriendin deed precies wat hij zei.
Combs draaide zich toen naar zijn assistent en zei: "Zie je wel? Dat doe je niet. Daarom heb je geen man zoals ik."
Het incident, dat Clark deelde in zijn getuigenis tijdens Combs' laatste acht weken durende proces, biedt een inkijkje in de relatie tussen Combs en Ventura en wat er zich achter gesloten deuren afspeelde.
R&B-zangeres en voormalig platenlabelgenoot van Combs, Ventura (die zich voordoet als Cassie) beschreef het geweld dat ze meemaakte tijdens haar langdurige relatie met muziekproducent Sean Combs, bijgenaamd Diddy. Ventura beweert dat Combs, die 17 jaar ouder is dan zij, haar leven volledig beheerste door haar te slaan, te chanteren en haar onder invloed van drugs tot seksuele handelingen met escorts te dwingen.
Centraal in de zaak stond de beschuldiging dat Combs zijn partners dwong tot seksuele handelingen, bekend als "freak-offs". Deze "handelingen" werden vaak georganiseerd, opgenomen en geregisseerd door Combs' personeel.
Vorige week bevond een jury Combs schuldig aan twee aanklachten van het vervoeren van mensen voor prostitutie, maar hij werd vrijgesproken van de ernstigere aanklachten, namelijk betrokkenheid bij bendes en mensenhandel.
Nadat de uitspraak bekend was gemaakt, zei Ventura's advocaat, Doug Wigdor, dat ze moedig naar voren was gekomen en "de aandacht had gevestigd op de misstanden van machtige mannen om ons heen, die al jarenlang ongestraft blijven."
Maar nu vragen overlevenden van seksueel geweld, pleitbezorgers en insiders uit de muziekindustrie zich af: Waarom heeft het zo lang geduurd voordat Combs ter verantwoording werd geroepen?
In het licht van de MeToo-beweging, die bijna tien jaar geleden ontstond en seksueel wangedrag in Hollywood aan het licht bracht, rijst er nog een andere vraag: heeft de muziekindustrie, en met name de hiphopwereld, geen eigen MeToo-beweging meer nodig?
"De zaak-Diddy heeft dingen aan het licht gebracht die we al wisten", vertelde rapper Cristalle, voormalig lid van de vrouwengroep RapperChicks, aan de BBC. Ze benadrukte hoe lastig het is om machtige figuren in de muziekindustrie ter verantwoording te roepen.
In 2022 schreef Bowen een boek over vrouwenhaat in de industrie. De ondertitel luidt: "Navigeren door hiphop en relaties in een misogyne cultuur." "Als je de 'enige vrouw' bent bij labels of crews, word je in het beste geval het mikpunt van denigrerende opmerkingen. In het slechtste geval word je op de een of andere manier uitgebuit. Het wordt ingewikkeld als er geld bij betrokken is. We hebben allemaal het zwijggeld, de vastgelopen carrières en de manier waarop overlevenden worden behandeld gezien... Het is een heel moeilijk proces," zegt Bowen.
Campagnevoerders en insiders uit de muziekindustrie die met de BBC spraken, zeggen dat seksuele intimidatie en misbruik niet uniek zijn voor hiphop, maar wijdverbreid voorkomen in alle genres binnen de muziekindustrie. Bronnen zeggen dat er een "cultuur van stilte" heerst binnen de industrie, waarbij daders worden beschermd terwijl slachtoffers het risico lopen op een zwarte lijst, een rechtszaak of ontslag te komen.
Caroline Heldman, academicus, activist en medeoprichter van de Amerikaanse Sound Off Coalition, die zich inzet voor een einde aan seksueel geweld in de muziekindustrie, deelt deze mening. "Vrouwelijke artiesten die door mannen worden uitgebuit, worden vaak bedreigd en uit de industrie gezet", zei ze.
Volgens Heldman opereert de muziekindustrie volgens een 'richtlijn' die daders beschermt tegen aansprakelijkheid, van muzikanten en producenten tot leidinggevenden en mensen achter de schermen.
Er wordt beweerd dat geheimhoudingsverklaringen (NDA's), die wettelijk worden gebruikt om bedrijfsgeheimen te beschermen, worden misbruikt in misbruikzaken en een cultuur van stilzwijgen in stand houden.
"Dit is een extreem moeilijke beslissing voor de slachtoffers", aldus de in New York gevestigde advocaat Arick Fudali. Een van Fudali's cliënten, zangeres Dawn Richard, getuigde tegen Combs in de federale zaak en heeft een rechtszaak lopen.
Fudali merkt op dat sommige van zijn cliënten ervoor kiezen om een openbare rechtszaak aan te spannen in plaats van een vertrouwelijke schikking te accepteren: "Als ze dat doen, krijgen ze meestal minder geld, maar ze blijven niet stil."
Cristalle Bowen zegt dat ze deze situatie uit eerste hand heeft meegemaakt: "De bazen schrijven de cheques uit, de artiesten zijn afhankelijk van die cheques, en als dat gebeurt, werken geen enkele controle of evenwicht meer."
Er kunnen echter ook andere redenen zijn voor deze stilte.
Slachtoffers van seksueel misbruik en deskundigen beweren dat deze stilte niet alleen wordt versterkt door geld en macht, maar ook door een combinatie van racisme en vrouwenhaat.
Hiphop ontstond in de jaren 70 in de Afro-Amerikaanse en Latino-gemeenschappen van New York en werd een instrument van verzet en bevrijding tegen autoriteit en sociale onrechtvaardigheid.
"Hiphop stelde jonge zwarte mensen in staat hun eigen verhalen te vertellen, op hun eigen voorwaarden, waardoor die generatie een stem kreeg", zegt Mark Anthony Neal, hoogleraar Afro-Amerikaanse studies aan Duke University. Dit was een grote verandering in een tijd waarin de populaire cultuur slechts een beperkte representatie van zwarte Amerikanen kende, zegt Neal.
Tegenwoordig is hiphop het succesvolste muziekgenre in de VS qua albumverkoop en streaming. "Rappers zijn de nieuwe rocksterren", zegt Thomas Hobbs, producer en schrijver van de hiphoppodcast Exit the 36 Chambers. "Zij zijn degenen die de arena's tegenwoordig het meest vullen."
Sean Combs – of Diddy, zoals hij zijn artiestennaam noemt – bouwde een imperium op dat zich uitstrekte over meerdere industrieën, waaronder mode, alcohol en televisie, en daarnaast zijn platenlabel Bad Boy Records. Zijn vermogen wordt geschat op 400 miljoen dollar en hij werd niet alleen geprezen omdat hij hiphop tot commercieel succes had gemaakt, maar ook omdat hij banen en kansen creëerde, vooral voor zwarte mannen.
Combs, die gedurende zijn hele carrière de nadruk heeft gelegd op ‘zwarte excellentie’, heeft er een punt van gemaakt om de prestaties van de zwarte gemeenschap zichtbaar te maken en de structurele ongelijkheden die zij ervaren aan de kaak te stellen.
Zijn advocaten benadrukten dit punt ook en zeiden in de rechtbank: "Het is niet makkelijk om Sean Combs te zijn. Hij is een selfmade zwarte ondernemer."
Fans die zich buiten verzameld hadden, juichten toen Combs werd vrijgesproken van ernstige aanklachten. Sommigen discussieerden of Combs onterecht was aangepakt. "Natuurlijk," zei een omstander. "Hij is een sterke zwarte man."
Wekenlang werden er T-shirts verkocht met Combs' artiestennaam uit de jaren 90, "Free Puff", en klonk zijn muziek uit de speakers.
Socioloog Katheryn Russell-Brown noemt dit ‘zwart protectionisme’.
"Degenen die ondanks buitengewone juridische, economische en sociale obstakels grootschalig succes hebben geboekt, worden gezien als 'raciale pioniers'", zegt Russell-Brown, wiens boek "Protecting Our Own: Race, Crime, and African Americans" geïnspireerd is door het proces tegen O.J. Simpson. Hij merkt op dat de zwarte gemeenschap doorgaans sceptisch reageert wanneer deze personen worden beschuldigd.
Treva Lindsey, hoogleraar vrouwen-, gender- en seksualiteitsstudies aan de Ohio State University, zegt dat er een diepere angst schuilgaat achter de stilte, vooral bij zwarte vrouwen. "Hiphop presenteren als specifiek seksistisch, gewelddadig of schadelijk kan negatieve gevolgen hebben, niet alleen voor mannen, maar voor de hele zwarte gemeenschap", zegt ze.
Een bredere blik op de entertainmentindustrie laat een recente verschuiving zien naar het confronteren van het verleden. Dit wordt gedreven door verschuivingen in maatschappelijke perspectieven en de invoering van bepaalde wettelijke regels.
De Adult Survivors Act, die in 2022 in New York en Californië werd aangenomen, maakt het mogelijk om beschuldigingen van seksueel misbruik binnen een jaar voor de rechter te brengen, ongeacht hoeveel tijd er is verstreken sinds het incident.
Cassie spande in november 2023 op grond van deze wet een rechtszaak aan tegen Sean Combs wegens fysiek en seksueel misbruik. De rechtszaak werd slechts één dag na indiening geschikt en Combs ontkende alle beschuldigingen.
Maar Combs wordt nu geconfronteerd met meer dan 60 civiele rechtszaken, beschuldigingen die zijn hele carrière beslaan. Zowel mannen als vrouwen beweren dat Combs hen heeft misbruikt door hen te drogeren of te dwingen hetzelfde te doen.
De verklaring van Combs' team bevatte onder meer de volgende uitspraken:
“Ongeacht hoeveel rechtszaken er worden aangespannen, het bevestigt nooit de beschuldigingen dat Sean Combs een vrouw of man – minderjarig of niet – seksueel heeft misbruikt of verhandeld.”
Ook andere prominente figuren uit de hiphopwereld van de jaren 90 en 2000 zijn de afgelopen jaren het doelwit geweest van soortgelijke beschuldigingen.
In 2023 werd een rechtszaak aangespannen tegen muziekproducent Antonio "LA" Reid, die heeft samengewerkt met artiesten als Usher, Kanye West (nu Ye) en Rihanna, wegens vermeende aanranding. Reid ontkent alle beschuldigingen.
Ondertussen hebben sinds 2017 meer dan 20 vrouwen beschuldigingen van seksueel geweld geuit tegen Russell Simmons, medeoprichter van Def Jam Recordings. Simmons ontkent alle beschuldigingen.
Eén van die namen is Drew Dixon, die in de jaren negentig en 2000 in de muziekindustrie werkte als vice-president artiestenrelaties bij Arista Records.
Dixon beweert dat ze door zowel Simmons als Reid is misbruikt. In een verklaring aan The New York Times zei ze:
Je staat niet alleen tegenover de persoon die je heeft aangevallen, maar tegenover iedereen die profiteert van hun merk en hun inkomsten. Deze krachten worden georkestreerd tegen elke aanklager. Het is heel eng.
Auteur en activiste tegen gendergerelateerd geweld Sil Lai Abrams begon in 1992 als directiesecretaresse bij Def Jam. Abrams is een van de vrouwen die Russell Simmons van seksueel misbruik hebben beschuldigd. Simmons ontkent alle aantijgingen.
"Vrouwen zijn geconditioneerd om machtsmisbruik en seksuele intimidatie te zien als een prijs die ze moeten betalen voor hun werk in deze industrie", zegt Abrams, eraan toevoegend dat het voor zwarte vrouwen bijzonder moeilijk is om zich uit te spreken in de muziekindustrie. Abrams betoogt dat deze situatie vandaag de dag nog steeds zo is.
Maar een andere uitdaging is hoe het publiek reageert. Toen Cassie een rechtszaak aanspande tegen Sean Combs, werd ze op sociale media beschuldigd van "gold digger", belachelijk gemaakt door memes en bekritiseerd door sommigen in de muziekindustrie.
"Stop met geld verdienen door mensen bloot te stellen", vertelde de Amerikaanse rapper Slim Thug aan zijn twee miljoen Instagram-volgers in een video.
Maar de publieke opinie begon te veranderen nadat CNN in 2016 beveiligingsbeelden van een hotel vrijgaf. Op de beelden was te zien hoe Combs Cassie door de gang van het hotel sleepte en schopte.
Slim Thug bood na de beelden publiekelijk zijn excuses aan.
Combs deelde een videoboodschap op Instagram en zei:
"Mijn gedrag in deze video is onvergeeflijk. Ik neem de volledige verantwoordelijkheid... Ik zal ernaar streven om elke dag een beter mens te zijn... Het spijt me oprecht."
"Voordat de beelden van Combs die Cassie sloeg werden vrijgegeven, dachten mensen dat hij loog", zegt dr. Nikki Lane van de afdeling Gender-, Seksualiteits- en Feministische Studies van Duke University.
Volgens Lane heeft de samenleving echter nog steeds behoefte aan een veel radicalere transformatie: “De lichamen van zwarte vrouwen worden gereduceerd tot louter beelden die voortdurend worden bespot en geïnstrumentaliseerd in de hiphopcultuur.”
Lane noemt het voorbeeld van rapper Megan Thee Stallion, die in 2020 in haar enkel werd geschoten. De dader, rapper Tory Lanez, kreeg een gevangenisstraf van tien jaar. Het incident leidde echter tot grote verontwaardiging na Drake's nummer Circo Loco uit 2022: "Deze vrouw zegt dat ze is neergeschoten, maar ze is nog steeds een hengst."
Wat gebeurt er met de band die is opgebouwd tussen kunst en kunstenaars in zulke gevallen?
R&B-zanger R. Kelly werd in 2022 veroordeeld tot 30 jaar gevangenisstraf voor seksueel misbruik van vrouwen en kinderen, mensenhandel en bendeactiviteiten. Maar zijn muziek wordt nog steeds miljoenen keren gestreamd. Sinds 2019 is hij 780 miljoen keer gestreamd in de VS en heeft hij naar schatting 5,2 miljoen maandelijkse luisteraars op Spotify.
"Er zijn nog steeds mensen die R. Kelly verdedigen. Het zou me niet verbazen als Diddy's streamingcijfers net zo hoog blijven als die van R. Kelly", zegt podcastproducent Thomas Hobbs.
Volgens Hobbs is hier sprake van een soort ‘cognitieve dissonantie’:
"Deze liedjes zijn zo diep in het leven van mensen geworteld dat het moeilijk is om ze los te laten... Ze zijn een deel van hun identiteit geworden. Daarom kiezen sommige mensen ervoor ze te negeren."
De echte vraag is: hoe zal de muziekindustrie op deze situatie reageren?
Als gevolg van de MeToo-beweging, die in 2017 begon, verloren minstens 200 mannen die beschuldigd werden van seksuele intimidatie hun baan. Ook werden er veranderingen in het beleid op de werkvloer doorgevoerd.
Maar volgens Treva Lindsey, hoogleraar aan de Ohio State University, zal de zaak-Combs de sector als geheel niet veranderen:
Diddy wordt, net als R. Kelly, gezien als een uitzonderlijke figuur in de geschiedenis van de zwarte muziek. Deze gebeurtenissen worden dus niet gezien als een weerspiegeling van een systemisch probleem. Dit is geen culturele herwaardering. Niemand vraagt zich af: 'Hoe kan dit gebeuren?'
Toch is dit volgens sommige insiders in de branche precies wat er ontbreekt. "Er is geen politiek platform waar slachtoffers op kunnen vertrouwen", zegt Sil Lai Abrams. "Er is geen druk om de structurele omstandigheden te veranderen die iemand als Combs in staat stellen zo vrij te handelen."
Sinds de MeToo-pandemie is het inzetten van privacycoördinatoren voor seksueel expliciete scènes heel gewoon geworden in Hollywood. Sommige insiders uit de sector hopen dat deze praktijk ook wordt uitgebreid naar sets voor muziekvideo's.
De Sound Off Coalition pleit voor nieuwe regels die mensen in leidinggevende posities in de muziekindustrie verplichten om beschuldigingen van seksueel misbruik te melden.
Dr. Lane zegt dat een echte afrekening alleen kan worden bereikt met tastbare stappen: "Ik kan alleen geloven dat het een keerpunt is als ik verandering zie in wetten, beleid en procedures... En dat hangt niet af van hoeveel jaar Diddy krijgt, maar van hoe het systeem transformeert."
Bron: BBC
Medyascope
