Bittersweet-overwinning voor Merz: Duitse bondskanselier moet oppassen met wat hij wenst: MAGGIE PAGANO

Voor het eerst hadden de peilingen gelijk: de Duitse kiezers gingen voor een politieke aardbeving.

Met een verbluffende opkomst van 83 procent was de rechts-populistische partij Alternative für Deutschland de uitblinker. Zij verdubbelden hun aandeel in de stemmen en eindigden op de tweede plaats.

De linkse partij boekte sterke winst, terwijl de Groenen een paar plaatsen terugvielen. Kiezers keerden zich tegen de centrumlinkse Sociaaldemocratische Partij van de huidige bondskanselier Olaf Scholz, die de grootste verkiezingsnederlaag ooit leed.

Daarmee is Friedrich Merz, leider van de CDU en haar Beierse zusterpartij de CSU, de duidelijke winnaar geworden met 28,5 procent van de stemmen. Toch haalde hij niet de gehoopte 30 procent.

Toch is het een bittere overwinning voor Merz, een die hem in een precaire positie heeft gebracht. Nooit eerder in de naoorlogse geschiedenis van Duitsland eindigde een andere partij dan de CDU en de SDP in de top twee bij de Bundestagverkiezingen.

En nooit eerder was Duitsland zo verdeeld, de centristische partijen zo in het nauw gedreven met kiezers die naar de extremen neigen, zowel links als rechts. En, zoals de Afd-stem liet zien, tussen oost en west.

Coalitie: De Christendemocraten van Friedrich Merz, hun Beierse zusterpartij de Christlich-Sozialunion en de Sociaaldemocraten hebben samen 328 zetels in het parlement van 630 zetels

Deze scheuren in het electoraat zijn enorm belangrijk, omdat ze de kleuren van de regenboogcoalitie zullen bepalen die Merz hoopt voor Pasen te vormen. Pas als de toekomstige bondskanselier zijn partners verzamelt, zullen we weten hoe hij de grote kwesties zal aanpakken, van economische hervormingen tot migratiemaatregelen en de groeiende kloof met de VS over de NAVO en Oekraïne.

Geen wonder dat de financiële markten, na een eerste rally gisteren na de resultaten, zo ingetogen lijken. Ze zijn net zo verbaasd als de rest van ons: proberen te raden wat de uitkomst van Metz's regenboog is, is er eentje voor de vogels.

Merz is een 69-jarige conservatief, pro-EU, en een fervent aanhanger van de Atlantic-beweging. Hij zou op Ronald Reagan lijken. Hij was eerst zakenadvocaat en werd pas op latere leeftijd politicus.

De voormalige directeur van BlackRock noemde het stimuleren van de Duitse economische groei, het versoepelen van de regelgeving voor het bedrijfsleven en meer hervormingen in het kader van de vrije markt, het beheersen van migratie en het verhogen van de defensie-uitgaven als topprioriteiten.

Maar Merz, die ook campagne voerde met de belofte van €100 miljard aan ongefinancierde uitgaven, kan dat alleen doen door de Duitse schuldenrem te versoepelen, die door velen als heilig wordt beschouwd als de Heilige Graal. Wijzigingen aan de rem - die het federale begrotingstekort beperkt tot 0,35 procent van het BBP - vereisen een tweederde meerderheid in de Bundestag.

Merz heeft aangegeven dat hij met de SPD en de Groenen wil samenwerken, omdat zij het meest positief staan ​​tegenover hogere uitgaven. Scholz' poging om de regeling te hervormen was een van de redenen voor zijn nederlaag.

Met wie Merz ook samenwerkt - en hij heeft uitgesloten om met de AfD samen te werken - het is geen gemakkelijke opgave om de Duitse industriële grootmacht op te peppen. Het land heeft nu twee jaar van achteruitgang doorstaan.

De productiecapaciteit heeft enorm geleden onder de torenhoge inflatie en de stijgende energiekosten, nadat het land niet langer afhankelijk was van Russisch gas en in plaats daarvan overstapte op duurdere, hernieuwbare energiebronnen.

Exporten dalen wereldwijd, met name naar China. Slechts een paar maanden geleden ontsloeg VW duizenden werknemers en sloot fabrieken, omdat het bedrijf niet langer kon concurreren met elektrische auto's die in China worden gemaakt. Zo'n klap zou zelfs tien jaar geleden ondenkbaar zijn geweest.

Het land kampt ook met stijgende pensioenlasten - vorig jaar ging een derde van alle overheidsuitgaven naar pensioenen - en met een vergrijzende bevolking.

Merz heeft ook aangegeven dat hij zijn nucleaire beleid wellicht radicaal zal omgooien en een veel agressievere houding zal aannemen ten opzichte van China.

Hij heeft weliswaar beloofd om aan de NAVO-verplichtingen te voldoen en de defensie-uitgaven te verhogen tot 2 procent van het BBP, maar hij heeft nog geen commentaar gegeven op de recente eis van president Trump voor 5 procent.

Maar hij heeft wel een hint gegeven. Gevraagd naar de NAVO-top in juni, vroeg Merz zich af 'of we dan nog steeds over de NAVO in zijn huidige vorm praten of dat we veel sneller een onafhankelijke Europese defensiecapaciteit moeten opzetten'.

Als dat het geval is, zou het opbouwen van zo'n leger nog meer miljarden aan uitgaven vergen. Merz zou de begrotingsrem moeten breken, waardoor hij het risico loopt op de woede van Berlijn en Brussel en zich van de Afd vervreemdt, die onverbiddelijk tegen is en klaar om toe te slaan. Hij moet voorzichtig zijn met wat hij wenst.