Polityka migracyjna | Planowane są dalsze deportacje do Afganistanu

Niemcy planują ponownie deportować ludzi do rządzonego przez talibów Afganistanu. Celem są młodzi, samotni mężczyźni, których wnioski o azyl w Niemczech zostały odrzucone i którzy zostali skazani za poważne przestępstwa. Zgodnie z obecnymi planami władz, mężczyźni mają zostać deportowani w ramach deportacji zbiorowej do 16 lipca, zgodnie z oświadczeniem Saksońskiej Rady ds. Uchodźców (SFR). Mężczyźni ci są obecnie przetrzymywani w aresztach deportacyjnych w całych Niemczech, w tym w Dreźnie, Pforzheim i Büren.

SFR krytykuje deportację jako znacznie surowszą, „drugą karę”, zwłaszcza jeśli osoby dotknięte nią odbyły już karę więzienia. Ten rodzaj podwójnej kary jest sprzeczny z Ustawą Zasadniczą. Organizacja deportacji wydaje się skomplikowana, a poziom tajności wysoki, według SFR. Nawet sądy najwyraźniej nie mają informacji na temat procesu deportacji. „Jak mają ustalić, czy deportacja jest wykonalna, skoro nie otrzymują żadnych informacji?” – krytykuje Toni Kreischen z Drezdeńskiej Grupy Kontaktowej ds. Aresztów Deportacyjnych, która zapewnia dobrowolne doradztwo osobom przebywającym w aresztach deportacyjnych.

SFR obawia się również, że wzmożone deportacje do Afganistanu mogą dotknąć również osoby, które w przyszłości z pewnością będą narażone na prześladowania ze strony talibów. „Pamiętamy deportacje do Kabulu sprzed kilku lat: początkowo dotyczyły one tylko przestępców, ale ostatecznie wszyscy odrzuceni Afgańczycy musieli obawiać się deportacji na wojnę” – mówi Dave Schmidtke z SFR.

W zeszłym roku miały już miejsce dwie zbiorowe deportacje do Afganistanu. Trzy z obecnie zatrzymanych osób przebywają w ośrodku deportacyjnym w Dreźnie. Według SFR, wszystkie trzy osoby mieszkają w Niemczech od ponad dziesięciu lat. Ich wnioski o azyl zostały odrzucone jeszcze przed przejęciem władzy przez talibów. Niektórzy z nich należą do prześladowanej mniejszości hazarskiej i obawiają się prześladowań jako członkowie opozycji, „zachodni” repatrianci lub krytycy talibów. Od momentu objęcia urzędu federalny minister spraw wewnętrznych Alexander Dobrindt (CSU) apeluje o zwiększenie liczby deportacji do Afganistanu. Cel ten jest również zapisany w umowie koalicyjnej między rządami federalnymi SPD i CDU/CSU.

Programy rekrutacyjne muszą być spełnione

Dobrindt chce również zawiesić federalne programy recepcyjne dla zagrożonych Afgańczyków. Jednak niedawny wyrok Sądu Administracyjnego w Berlinie orzekł, że Niemcy muszą przynajmniej przestrzegać podjętych już zobowiązań dotyczących przyjmowania uchodźców. Według opinii prawnej zleconej przez Pro Asyl, rząd federalny popełniłby nawet przestępstwo, gdyby zagrożone osoby, z których wiele oczekuje obecnie na azyl w Pakistanie, miały trafić w ręce talibów.

Jednak orzeczenie i raport nie mają wpływu na deportacje z Niemiec, ponieważ fundamentalnie dotyczą one innych osób. Odrzucając wnioski o azyl osób dotkniętych tym problemem, państwo niemieckie zakłada, że nie są one narażone na żadne prześladowania w Afganistanie. Z drugiej strony, kobiety i osoby LGBTQI+ często otrzymują status ochrony ze względu na prześladowania ze względu na płeć ze strony talibów.

Wzrost liczby odrzuceń

W ostatnich miesiącach zaobserwowano natomiast gwałtowny wzrost liczby negatywnych decyzji azylowych dla Afgańczyków płci męskiej. Od czasu przejęcia władzy przez talibów większość osób ubiegających się o azyl otrzymała tzw. zakaz deportacji, przynajmniej ze względu na niestabilną sytuację ekonomiczną w Afganistanie. Według Federalnego Urzędu ds. Migracji i Uchodźców (BAMF) nawet młodzi, samotni mężczyźni nie są w stanie zapewnić sobie środków do życia w Afganistanie. Obecnie jednak obserwujemy stosowanie tzw. orzecznictwa o solidności, którym zarówno BAMF, jak i sądy zajmowały się przed 2021 rokiem. Orzecznictwo to promuje absurdalne przekonanie, że Afgańczycy, którzy popełnili przestępstwa w Niemczech, mogą być deportowani, ponieważ są wystarczająco „odporni”, by żyć pod rządami talibów, gdyby mogli popełniać przestępstwa tutaj. Jednak w 2023 roku Wyższy Sąd Administracyjny Saksonii orzekł, że samotni mężczyźni bez wsparcia mogą być narażeni na nieludzkie traktowanie w Afganistanie, co stanowiłoby podstawę do wydania zakazu deportacji.

Dalsze losy mężczyzn zatrzymanych w Dreźnie pozostają niejasne. „Naszym zdaniem deportacje naruszają Europejską Konwencję Praw Człowieka. W związku z tym złożyliśmy nowe wnioski o azyl” – poinformował w oświadczeniu konsultant z Grupy Kontaktowej ds. Aresztów Deportacyjnych.