Monokultura w monarchii: FC Vaduz podwyższa swój rekord świata w tytule – ale noc wolna pozostaje utopią

O godzinie 21:06 profesjonaliści FC Vaduz będą mogli w końcu przytulić się do nieuniknionego utworu „We are the Champions” w wykonaniu zespołu Queen. Wielokrotnie im się to udawało: nie ma na świecie klubu, który wygrywałby krajowe puchary częściej niż FCV.

Zwycięstwo 3-2 we wtorek wieczorem, pomimo perfekcyjnej gry, oznaczało 51. triumf. Przeciwnikiem był FC Balzers, drużyna z II ligi międzyregionalnej, w której część zawodników spędziła godziny poprzedzające finał pucharu, wykonując swoją pracę. Nie jako bankier inwestycyjny z misternie ułożoną na żelu fryzurą, czego można by się spodziewać w kraju o jednym z najwyższych na świecie dochodów narodowych brutto na mieszkańca, ale na przykład: jako cieśla.

I teraz wracamy do tematu. Dominacji Vaduz nie da się wytłumaczyć nadludzkimi osiągnięciami na światowym poziomie sportowym, które przyniosłyby klubowi światową rozpoznawalność. Raczej jest to wina systemu.

„Gra. Drużyna. „Dla kraju” – to hasło Liechtenstein Football Association. Ale pasuje ono również do rozgrywek pucharowych. W tym małym państwie jest tylko siedem klubów piłkarskich. A ponieważ ta liczba nie wystarcza nawet na organizację ćwierćfinałów, w pucharze mogą grać również rezerwy. A więc druga i trzecia drużyna z Eschen-Mauren, Vaduz i Balzers. Ta ostatnia gra w 5. lidze, co może być mylące dla osób z zewnątrz, ponieważ nie oznacza to piątej, ale dziewiątej ligi.

Niższej ligi szwajcarskiej nie można sobie wyobrazić; możesz grać w 5 lidze nawet po latach ścisłego unikania warzyw lub będąc lekko oszołomionym po nieprzespanej nocy spędzonej na piciu na Langstrasse.

Od 1934 roku drużyny z księstwa są zrzeszone w szwajcarskim systemie piłkarskim, a Vaduz rekompensuje to Szwajcarskiej Lidze Piłkarskiej (SFL) finansowo – na przykład w 2023 roku do SFL wpłynęło 882 773 franków, więcej niż kiedykolwiek wcześniej, ponieważ kwota ta jest powiązana z przychodami, jakie FC Vaduz generuje w Europie. W sezonie 2022/23 Vaduz po raz pierwszy sensacyjnie dotarło do fazy grupowej europejskich rozgrywek, m.in. dzięki zwycięstwu nad Rapidem Wiedeń.

Zespół nie może zakwalifikować się do Pucharu Europy poprzez mistrzostwa – nie byłoby to możliwe nawet gdyby klub, który od czterech lat jest aktywny w Challenge League, wygrał Super Ligę. Puchar jest przepustką do międzynarodowego biznesu – zwycięstwo w tym roku uprawnia drużynę do udziału w drugiej rundzie kwalifikacyjnej Conference League. FC Vaduz dociera do finału każdego roku od 1994 r. i jest posiadaczem rekordu świata w liczbie zdobytych pucharów krajowych. Daleko przed Linfield, rekordzistą z Irlandii Północnej, i Celticem Glasgow, gigantem Szkocji.

Ale wszystko inne byłoby wątpliwe: Vaduz jest jedynym profesjonalnym klubem w regionie. Zdobycie tytułu w takich okolicznościach jest mniej więcej tak samo imponujące, jak gdyby Muhammad Ali pokonał wyłącznie zawodników wagi półśredniej – powinieneś przynajmniej należeć do porównywalnej kategorii wagowej. Weteran Nicolas Hasler, jeden z czołowych graczy drużyny, zdobył puchar już osiem razy. Mówi, że drużyna świętuje tytuł przy rundzie piwa w szatni. Wyzwaniem byłoby również zbyt wystawne świętowanie zwycięstwa: Vaduz ma zaledwie około 6000 mieszkańców i nie ma ani jednego klubu nocnego.

Puchar jest zazwyczaj dla klubu oczywistym wydarzeniem, ale tym razem było blisko wywołania sensacji. FC Balzers prowadziło 2-0 do 65. minuty i każdy, kto myśli: Balzers, coś w tym jest, ma rację: argentyński influencer przyniósł wiejskiemu klubowi nieoczekiwaną popularność na krótko przed końcem roku ; Prawie 400 000 osób obserwuje klub na Instagramie. To więcej niż Bazylea, Servette i Lucerna razem wzięte.

Balzers próbował wykorzystać ten szum; Internetowy sklep dla fanów jest dostępny w języku hiszpańskim i zawiera jeden produkt: aktualną koszulkę („zrównoważona koszulka zapewniająca przyjemne doznania fizyczne”). Koszt przesyłki wynosi 60 franków, ale przesyłka do Argentyny to nieprzyjemny wydatek rzędu 40 franków – nie wliczając kosztów cła. Liczba sprzedanych koszulek „nie jest warta wspominania” – mówi prezes Fredy Scherrer: „Szum trochę opadł”. Klub przywiózł na finał pucharu gadżety dla kibiców, które można kupić, nawet jeśli nie zdążyło się zapisać na kurs języka hiszpańskiego w szkole Migros Club: na znaku widnieje informacja, że ​​parasol kosztuje 30 franków. Parasol, nie paraguas.

1185 widzów chce obejrzeć ten finał pucharu, kolejnych 25 jest liczonych na YouTube za pośrednictwem transmisji na żywo z meczu, który dopiero co otworzył główną trybunę w Rheinpark. Wydarzenie to świadczy o sytuacji klubu FC Vaduz, który od kilku lat realizuje program obniżania kosztów i umiejętnie przedstawia to jako praktyczne zaangażowanie na rzecz regionu. Niezwykle bogata rodzina królewska mogłaby z łatwością utrzymać ambitny klub Super League za pomocą miliardów dolarów, ale ich zainteresowanie piłką nożną wydaje się ograniczone.

Wygląda na to, że obojętność ta udzieliła się także reszcie społeczeństwa; prawie nikt już nie interesuje się FCV. Łącznie 24 000 widzów obejrzało 18 meczów Challenge League rozgrywanych na własnym boisku w tym sezonie. W sezonie 2016/17 Super League liczba widzów na meczach była niewielka i wynosiła nieco poniżej 4000. Nadzieja na sukcesy w Europie stała się w pewnym sensie jedynym powodem istnienia klubu, co również sprawia, że ​​pozostaje on w pewnym stopniu atrakcyjny na rynku transferowym.

Nawet w Challenge League klub ma za sobą rozczarowujący sezon, a strata do beniaminka Thun wynosi 18 punktów. Trenerem jest Marc Schneider , pogodny Berneńczyk z długą historią gry jako obrońca w FC Zurich. Schneider jest trenerem FCV od lutego 2024 r. i pozostał lojalny wobec klubu nawet wtedy, gdy latem ubiegłego roku mógł przejąć stery w Servette FC. Schneider odmówił, twierdząc, że pożądane transfery zostały już zrealizowane i że rodzina dopiero co się przeprowadziła.

Dlatego Schneider nadal pracuje w Challenge League, lidze, w której nie można się wzbogacić na żadnej pozycji. 44-letni Schneider jest również ekspertem Super League w SRF, co jest dość niezwykłą konstelacją: w soboty Schneider fachowo wyjaśnia, co dzieje się w najwyższej lidze i dlaczego, a także co Zespół X powinien robić lepiej. Następnego dnia przegrał z Vaduz z Bellinzoną, Nyonem i Stade Lausanne-Ouchy.

Ale na szczęście Schneider przynajmniej przedstawia w telewizji bardziej wnikliwe analizy niż ostatnio zrobił to w lokalnej gazecie „Vaterland”. Zapytany przed meczem o nowego trenera FC Schaffhausen, Hakana Yakina , Schneider podyktował dziennikarzowi następujące zdanie: „Zasadniczo jest to ktoś, kto pozwala grać w piłkę nożną”.

We wtorek wieczorem stoi na trawniku pustego stadionu z poważnym wyrazem twarzy, ze złotym medalem wręczonym mu przez ministra sportu na szyi i mówi, że pierwsza połowa dała mu coś do myślenia. Zespół „nie był przygotowany psychicznie”, chociaż ostrzegał „o jakości Balzersa”.

Schneider ma wystarczająco dużo czasu na dogłębną analizę. Z kolei piłkarze FC Balzers po godzinach mają do czynienia z codziennym trudem zawodowym.