Starość w literaturze: trzy powieści młodych autorek, które rzucają wyzwanie stereotypom

„Porozmawiamy o trzech powieściach o starości . Albo raczej, w czasach poprawności politycznej, o osobach starszych”. W ten sposób dziennikarka Natalia Ginzburg wygłosiła czwartkowe przemówienie. która odbyła się w przestrzeni kulturalnej Clarín / Ñ i zgromadziła trzy młode, współczesne autorki , autorki powieści, których bohaterkami były kobiety po siedemdziesiątce.

Luciana De Luca (1978), autorka książki Other Things to Cry About (Tusquets), opowiadającej historię Caroliny, kobiety, która została sama i u której z powodu podeszłego wieku zaczyna się powolna degradacja funkcji poznawczych; Natalia Rozenblum (1984), która w Baño de damas (Kępy) przedstawiła życie Any Inés, wdowy na emeryturze, która spędza dni w klubie osiedlowym z przyjaciółmi i radzi sobie ze swoją pięćdziesięcioletnią córką, która wprowadza się do jej domu, oraz Adriany Rivy , która w Ruth (Seix Barrial) stworzyła postać inspirowaną swoją osiemdziesięcioletnią matką, która lubi chodzić do galerii sztuki, uczęszcza na kursy za pośrednictwem Zoom i pozostaje aktywna. Pożądanie, przyjaźń, seksualność — najwyraźniej domena młodości — to tylko niektóre z tematów poruszanych w tej rozmowie.

„Te dzieła stanowią dla nas wyzwanie, poruszają nas” – opisała Ginzburg, zadając pierwsze pytanie: Skąd wziął się pomysł lub potrzeba pisania o starości? De Luca przejął pałeczkę: „Jest coś w szukaniu głosu, który powraca do całego twojego życia, tak jakbyś był na podeście schodów” – wyznał. Dodała również, że spędzanie dużej ilości czasu z postacią „wymaga znacznego zaangażowania” i że napisanie tej powieści — jej debiutu w literaturze dla dorosłych, mając za sobą publikację opowiadań dla młodych dorosłych — zajęło jej prawie trzy lata pracy .

Rozenblum powiedziała, że ​​pomysł przyszedł jej do głowy w podobnej do powieści sytuacji: „Miałam dwadzieścia lat, byłam w szatni klubu i kiedy zobaczyłam nagą kobietę, pomyślałam: ona ma cipkę. Do tej pory o tym nie myślałam. Zaczęłam opowiadać o życiu jednej z tych starszych kobiet z młodszej perspektywy, aż zdałam sobie sprawę, że bardziej interesuje mnie to, jak ona postrzega samą siebie. Interesowały mnie podobieństwa między starymi i młodymi” – wyznała.

Riva ujawniła, że ​​inspiracją była dla niej matka : „Chciałam napisać o niej. Zainspirowała mnie powieść belgijskiej reżyserki Chantal Ackerman. Przeczytałam pierwszy akapit i pomyślałam: to moja matka. Potem wlałam w jej głos wiele rzeczy, które również uważam”, ujawniła.

Ginzburg zadał im pytanie bardziej związane z procedurami narracyjnymi: dlaczego niektórzy wybierają narrację w pierwszej osobie, a inni w trzeciej? Podczas gdy Riva i De Luca wybrali pierwszą wersję, ponieważ ich historie były bardzo faktyczne , Rozenblum powiedziała, że ​​wybrała trzecią wersję, ponieważ „próbowałam pisać w pierwszej wersji. Chciałabym to zrobić, ale to było szalone. Bałam się, że zostanę wyśmiana. Potem dodałam dialog”. Riva dodała, że ​​„ukradła” swojej matce wiele chwil . „Miałem notatki z pierwszej ręki na temat tego, co mówiła” – powiedział.

Odnosząc się do opowiedzianych przez nich historii, Riva skomentowała, że ​​Ruth, jej główna bohaterka, „pomimo faktu, że nic się nie dzieje, doświadcza wielu małych nic nieznaczących zdarzeń”. Teraz, gdy ma dużo czasu, jej codzienność wypełnia „życie kulturalne” : chodzi do muzeów, na koncerty operowe i uczęszcza na zajęcia artystyczne przez Zoom (co, jak sama wyznała, robiła również jej matka).

„Interesują mnie ludzie, którzy tego chcą” – podkreślił Rozenblum, mówiąc o Anie Inés, bohaterce „Damskiej łazienki”. Dodała: „Pożądanie wykracza daleko poza wiek. Córka nie rejestruje się w życiu, jakie prowadzi jej matka. Dla tej kobiety damska toaleta staje się jej przestrzenią. Widziałam, że w tych miejscach starsze kobiety nie odczuwały wstydu. Z drugiej strony, ja, mając dwadzieścia lat, odczuwałam. To mnie zafascynowało” – wyjaśniła.

Kobieta, którą stworzył De Luca, jest starsza od bohaterów dwóch pozostałych powieści. „ Ona jest z innej epoki” – opisała. „Została w domu , odrzuciła pewne wzmocnienie i odkryła, że ​​nie ma już nic. Jej choroba, jej pogorszenie funkcji poznawczych, staje się rodzajem buntu. Ponieważ wpada w złość, a w tej złości jest pożądanie. To jest kluczowe” – wyraziła.

Ginzburg zadała nieco więcej pytań na temat małych światów tych kobiet. Ruth jest zainteresowana sztukami wizualnymi . Riva ujawniła, że ​​ten wybór wynikał z osobistego wyzwania: „Chciałam poznać świat, który był dla mnie bardziej obcy. Chciałam zamieścić krótkie teksty o sztuce, które mogłyby dać czytelnikowi wytchnienie. Chciałam, żeby były krótkie, ponieważ czasami teksty muzealne mnie odstraszają; są zbyt elitarne lub snobistyczne” – wykrzyknęła. Rozenblum, której bohaterka dzieli się literaturą , jak mówi Ginzburg, niemal jak „tajemnicą poliszynela” ze swoimi przyjaciółmi, powiedziała, że ​​postrzega to jako „coś, co zachowuje dla siebie i dzieli się tym, co wykracza poza to, co powinno być słuszne”.

Jeśli chodzi o przyjaźń, De Luca dodał: „ Naprawdę lubię intymność, która rozwija się w przyjaźni między kobietami . To zupełnie inna historia między mężczyznami”. „Starzenie się w gronie przyjaciół wydaje mi się czymś niezbędnym” – podkreśliła Riva.

Pod koniec Ginzburg zapytał ich o odbiór tych dzieł, które spotkały się z szerokim odzewem czytelników i krytyków. Riva jako pierwsza wzięła mikrofon, aby podkreślić, jak szeroko rozpowszechniły się te informacje: „Są tu, aby pokazać coś, czego nie ma w literaturze” – podkreśliła. „Jest wiele książek o ojcach, matkach i dzieciach, ale nie wiem, czy jest tyle samo o osobach starszych. Wszystkie trzy można znaleźć w stoisku Planety. Przerzucę odpowiedzialność” – zakończyła ze śmiechem.

„Moja jest bardzo stara” – dodała Rozenblum – jej powieść pochodzi z 2020 roku – i podkreśliła, że ​​„najlepsza część jej twórczości pojawiła się później: otrzymałam telefony od wielu kobiecych grup czytelniczych, rozmawiałam z nimi na Zoomie i opowiedziały mi wszystko. Potwierdziłam, że w starości jest seksualność, a także skromność” – zauważyła.

„Seksualność jest kojarzona z młodością, a to jest uprzedzenie rynkowe” – dodał De Luca , śmiejąc się trochę ze swojej własnej powieści: „Moja jest do bani. Sprawiłem, że ta biedna kobieta wygląda jak gówno” – skomentował, odnosząc się do dramatycznej natury swojej postaci. Następnie podsumował: „Interesuje mnie ta idea zakresu możliwości dla osoby starszej. Możliwość, że życie trwa, dopóki się nie skończy”.