W liczbach: Do kogo trafia 3,57 mln zezwoleń na pobyt w Europie?

W 2024 r. państwa UE wydały około 3,5 mln zezwoleń na pobyt po raz pierwszy.

Jeśli uwzględnimy kraje EFTA: Szwajcarię (47 500) i Norwegię (23 600), liczba ta osiągnie 3,57 miliona.

Oznacza to spadek o 8 proc. – o 315 tys. mniej – w porównaniu z 3,8 mln wydanych w 2023 r., w którym odnotowano najwyższą liczbę zaświadczeń w historii, zgodnie z danymi opublikowanymi przez unijny urząd statystyczny Eurostat .

Pierwsze zezwolenia na pobyt odnoszą się do nowych zezwoleń wydanych przez władze krajowe obywatelom spoza UE/EFTA na pobyt w kraju w celach zawodowych, rodzinnych, edukacyjnych lub z innych powodów. Mogą być one wydawane na okres od trzech miesięcy do roku lub dłużej. Dane obejmują również zezwolenia wydane z powodu zmiany poprzedniego statusu pobytu.

Spadek odnotowany w 2024 roku można częściowo wytłumaczyć mniejszą liczbą wydanych pierwszych zezwoleń na pobyt w celu wykonywania pracy (-12%) oraz spadkiem o 6,5% liczby zezwoleń na łączenie rodzin. Odnotowano również 10% spadek liczby zezwoleń wydanych z „innych” powodów (patrz poniżej). Natomiast liczba zezwoleń wydanych w celach edukacyjnych odnotowała niewielki wzrost (+0,8%).

Największy względny spadek liczby nowych zezwoleń odnotowano wśród obywateli przybywających z Białorusi (-38 proc.), Turcji (-13 proc.), Afganistanu (-10 proc.) i Indii (-9 proc.).

Wśród państw emitujących największy względny spadek odnotowano w Estonii (-42 proc.), na Malcie (-30 proc.) i w Polsce (-24 proc.), przy czym znaczący negatywny trend odnotowano także na Słowacji i w Niemczech (-18 proc.), Finlandii i Słowenii (-14 proc.).

Natomiast względny wzrost odnotowano w Grecji (+24 proc.) i na Cyprze (+16 proc.).

W całej UE najwięcej pierwszych zezwoleń na pobyt przyznano obywatelom Ukrainy (295 600), Indii (192 400) i Maroka (188 400).

Zezwolenia na pobyt ze względu na zatrudnienie

Ogólnie rzecz biorąc, zatrudnienie było głównym powodem, dla którego obywatele spoza UE mogli uzyskać pierwsze zezwolenie na pobyt w krajach europejskich. Dotyczyło to 1,1 miliona osób, czyli 32% całkowitej liczby pierwszych zezwoleń.

Występowały jednak różnice pomiędzy poszczególnymi krajami.

Zatrudnienie było najczęściej wymienianym czynnikiem w Chorwacji (95 proc.), na Litwie (82 proc.) i w Rumunii (77 proc.), ale także w Bułgarii, Czechach, Danii, na Cyprze, Łotwie, Węgrzech, Malcie, w Polsce, Portugalii, Słowenii i Słowacji.

Polska była głównym krajem docelowym dla pracowników spoza UE (prawie 338 tys. pierwszych zezwoleń z tego powodu), następnie Hiszpania (96 tys.), Chorwacja (86 tys.) i Niemcy (77 tys.).

Ukraińcom i Białorusinom przyznano najwięcej pierwszych zezwoleń na pobyt w UE ze względu na zatrudnienie, większość z nich wydano w Polsce.

Praca była głównym powodem ubiegania się o pierwsze zezwolenie na pobyt dla mężczyzn, podczas gdy dla kobiet najważniejszym powodem była rodzina.

Powody rodzinne

Prawie milion (950 600) pierwszych zezwoleń na pobyt wydano ze względów rodzinnych, co stanowi 27% ogółu. Dołączenie członków rodziny było najczęstszą podstawą do wydawania nowych zezwoleń na pobyt w Luksemburgu, Szwecji, Hiszpanii, Belgii, Finlandii, Niemczech, Holandii, Estonii, Islandii, Norwegii i Szwajcarii.

Krajami UE, które wydały najwięcej pierwszych zezwoleń na pobyt ze względów rodzinnych, były Hiszpania (258 000), Niemcy (197 000), Włochy (110 000) i Francja (91 000).

Rodzina była głównym powodem przyznawania zezwoleń obywatelom Maroka (47 proc.), Kolumbii (45 proc.) i Turcji (35 proc.).

Powody edukacyjne

W ubiegłym roku 549 400 (prawie 16 proc.) pierwszych zezwoleń na pobyt wydanych w krajach UE dotyczyło edukacji.

Irlandia i Francja były jedynymi państwami UE, w których był to dominujący powód przyjazdu nowych rezydentów (odpowiednio 48 i 33%). W ujęciu bezwzględnym Hiszpania i Niemcy, wraz z Francją, były najpopularniejszymi kierunkami dla studentów spoza UE.

Hindusi stanowili największą grupę, która otrzymała pierwsze zezwolenia na pobyt w celach edukacyjnych, z czego prawie jedna trzecia została wydana w Niemczech. W ujęciu względnym, edukacja była dominującym powodem wydawania nowych zezwoleń na pobyt obywatelom Chin (34%).

W całej UE niemal taki sam odsetek pierwszych zezwoleń na pobyt wydano w tym celu mężczyznom i kobietom (odpowiednio 8 i 7,7 procent).

Inne powody

Inne powody uzyskania zezwolenia na pobyt to ochrona międzynarodowa (status uchodźcy) lub różne formy pobytu, na przykład emeryci. Powody te stanowiły 886 300 (25%) pierwszych zezwoleń na pobyt wydanych w 2024 r. i były najczęstsze w Grecji, Włoszech, Austrii i Estonii.

Syryjczycy znaleźli się na szczycie listy osób, którym wydano pierwsze pozwolenia na pobyt z innych powodów. 56 proc. z nich przyznano w Niemczech.

Jeśli chodzi o obywatelstwo, był to dominujący powód przyznawania pierwszych zezwoleń na pobyt dla obywateli Afganistanu (85 proc.), Syrii (79 proc.) i Bangladeszu (41 proc.).

Osoby objęte tymczasową ochroną UE, np. osoby, które opuściły Ukrainę z powodu inwazji Rosji, nie są objęte tymi statystykami.

Największe kraje emitujące

Krajem, który wydał najwięcej pierwszych zezwoleń na pobyt w 2024 r., była Hiszpania (562 tys., czyli 16 proc. ogółu), następnie Niemcy (545 tys.), Polska (489 tys.), Włochy i Francja (odpowiednio 346 tys. i 342 tys.).

W stosunku do liczby ludności, najwyższy odsetek pozwoleń na pobyt odnotowano na Malcie (52 zezwolenia na 1000 mieszkańców) i Cyprze (41), a najniższy w Rumunii, Bułgarii i Estonii (około 3). W całej UE w 2024 r. wydano 7,8 pierwszego zezwolenia na pobyt na 1000 osób.