200 proc. w górę od 1 lipca. Cena celowo zaporowa, a to nie koniec
- Posłowie z Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz Komisji Zdrowia na połączonym posiedzeniu we wtorek 3 czerwca zapoznali się z informacją na temat zagrożeń środowiskowych, zdrowotnych i społecznych związanych z użytkowaniem jednorazowych papierosów elektronicznych
- Rozmawiano o fikcyjnej segregacji i recyklingu zużytych jednorazowych e-papierosów
- Przedmiotem dyskusji był też zamiar wprowadzenia zakazu sprzedaży takich produktów
Wiceminister zdrowia Wojciech Konieczny mówił o konieczności ograniczenia korzystania z wyrobów tytoniowych przez młode osoby w Polsce.
- Dynamiczny rozwój rynku jednorazowych papierosów elektronicznych znacząco zwiększa ryzyko zwiększonego dostępu młodych ludzi do wyrobów tytoniowych - wskazywał.
Stąd - jak mówił - w marcu do wykazu prac rządu trafił projekt noweli ustawy, który przewiduje wprowadzenie zakazu sprzedaży jednorazowych elektronicznych papierosów.
- Nowelizacja ustawy z 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych jest konieczna ze względu na pilną potrzebę ograniczenia zjawiska używania papierosów elektronicznych jednorazowego użytku przez ludzi młodych - wyjaśniał Wojciech Konieczny.
- Wyroby te stanowią wyraźne zagrożenie dla zdrowia publicznego, w szczególności młodego pokolenia osób niepalących, co powoduje konieczność wprowadzenia całkowitego zakazu wprowadzania do obrotu papierosów elektronicznych jednorazowego użytku - dodał.
Projektowana nowela – jak mówił – przewiduje zakaz wprowadzania do obrotu jednorazowych e-papierosów, zarówno tych zawierających, jak i niezawierających nikotynę.
Jak przypomniał, wprowadzenie takiego zakazu wymaga zgody Komisji Europejskiej, czyli notyfikacji ustawy.
Wiceminister Wojciech Konieczny wskazał, że zaawansowane prace nad wprowadzeniem zakazu jednorazowych e-papierosów trwają już we Francji. Podobne zakazy są też wprowadzane w Belgii i Holandii.
Wiceminister zdrowia odwołał się też do danych dotyczących liczby młodych osób korzystających z jednorazowych e-papierosów w Polsce.
- W przypadku młodzieży w wieku 13-15 lat w roku 2022 elektroniczne papierosy były używane przez ok. 23,4 proc. dziewcząt i 21,2 proc. chłopców - podał. Zwrócił uwagę, że te wyniki potwierdza raport WHO, który wskazuje Polskę jako kraj z największym odsetkiem osób nieletnich, które kiedykolwiek używały tego rodzaju produktów.
- W Polsce odsetek osób w wieku 15-19 lat, które kiedykolwiek próbowały elektronicznych papierosów wzrósł z 16,8 do 62,1 proc.- alarmował.
Podał też dane potwierdzające wzrost podaży. Zgodnie bowiem z danymi Biura ds. Substancji Chemicznych w 2023 zgłoszono 6 906 rodzajów jednorazowych elektronicznych papierosów zawierających substancje z nikotyną. W 2023 r. deklarowana wielkość ich sprzedaży wynosiła ok. 20 mln sztuk. W 2021 r. były to 2 mln sztuk.
- WHO wskazuje, że istnieją mocne dowody na to, że używanie e-papierosów zwiększa szansę palenia tradycyjnych papierosów około trzykrotnie, szczególnie wśród młodzieży - ostrzegał. Mówił też o innych skutkach zdrowotnych korzystania z e-papierosów.
- Płyny w jednorazowych e-papierosach podgrzewane w wysokich temperaturach tworzą nowe i słabo poznane związki chemiczne. Zawierają one prawie zawsze nikotynę, a dodatek środków aromatyzujących w znaczący sposób zwiększa toksyczność areozolu - wyjaśniał.
Kolejnym argumentem za zakazem sprzedaży e-papierosów, jak mówił Wojciech Konieczny, jest szkodliwość dla środowiska pozostałości po jednorazowych e-papierosach, a są to obudowy, akumulatory litowo-jonowe oraz szkodliwe substancje stwarzające zagrożenie środowiskowe.
Wiceminister ochrony środowiska Krzysztof Galos przypomniał, że e-papierosy jako sprzęt elektroniczny podlegają obowiązkowi zbiórki. Przyznał jednak, że nie są wyodrębnione jako oddzielna kategoria, ale kwalifikowane są jako drobny sprzęt elektroniczny. Brakuje też systemów do recyklingu tych wyrobów. Skuteczny recykling mogłyby zapewnić wyższe opłaty recyklingowe od producentów lub dystrybutorów.
Zużyte e-papierosy obecnie powinny być dostarczane na PSZOK lub przyjmowane w punktach sprzedaży, ale najczęściej trafiają do odpadów zmieszanych, a stamtąd na wysypiska, gdzie ulegają rozkładowi, a często są też przyczyna pożarów, bo trafiają tam z naładowaną baterią.
Urszula Pasławska, przewodnicząca Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa alarmowała, że jeżeli chodzi o dane dotyczące sprzedaży jednorazowych e-papierosów, to mówi się nawet o 100 mln sztuk sprzedawanych rocznie, które nie są recyklowane, a więc trafiają do środowiska.
- Mamy ogromne obciążenie środowiska, zdrowia szczególnie młodych osób, a dodatkowo jest to produkt, który jest w znakomitej większości sprowadzany z Chin, gdzie sprzedaż tego produktu jest zabroniona - mówiła.
Wprowadzenie zakazu sprzedaży jednorazowych e-papierosów może zająć trochę czasu, jednak skutecznym środkiem w ograniczeniu spożycia tych produktów, szczególnie przez młodych ludzi, może okazać się wzrost akcyzy i ceny jednorazowych e-papierosów.
Cezary Komorowski z Ministerstwa Finansów poinformował, że Minister finansów już podjął kroki w tym zakresie.
Jak wyjaśnił, chodzi o wprowadzenie mapy drogowej na płyn do e-papierosów bez względu na zawartość nikotyny.
- Mapa obejmuje coroczne sukcesywne podwyżki akcyzy na ten wyrób odpowiednio o 75 proc., 50 proc. i 25 proc. w kolejnych latach z poziomu 55 groszy do 1,8 zł za jeden mililitr - mówił.
Chodzi też o "wprowadzenie opodatkowania podatkiem akcyzowym urządzeń do wapowania obejmujących m.in. e-papierosy, podgrzewacze tytoniu, wielofunkcyjne urządzenia w wysokości 40 zł. Zmiana ta wejdzie w życie od 1 lipca bieżącego roku".
Dodał, że w celu unikania przypadków omijania tego podatku objęto nim także zestawy części do tych urządzeń. Komplet takich części też będzie opodatkowany.
- Aby efektywnie obciążyć jednorazowe e-papierosy podobnie do wielorazowych urządzeń podniesiono akcyzę na płyn zawarty w jednorazowych e-papierosach do 40 zł od jednej sztuki takiego urządzenia, co będzie skutkowało podniesieniem detalicznej ceny tego typu urządzeń o ok. 50 zł na sztuce od 1 lipca 2025 r. - wskazał.
Oznacza to, że cena takiego urządzenia wzrośnie z obecnej ceny w wysokości ok. 30 zł do 80-90 zł - "co powinno w istotny sposób ograniczyć podaż tych produktów na rynku".
Ponadto od 1 sierpnia akcyzą objęto saszetki nikotynowe, inne wyroby nikotynowe i nikotynowe wyroby nowatorskie.
Jak wskazywał wiceminister zdrowia Wojciech Konieczny planowany zakaz sprzedaży jednorazowych e-papierosów, trwające nad takimi rozwiązaniami prace w Unii Europejskiej, czy ograniczenia dostępności finansowej wynikające ze wzrostu akcyzy - mogą już wpływać na ograniczenia rynku sprzedaży tych wyrobów w Polsce.
Wskazywałyby na to informacje przedstawione przez Kingę Mroziewicz-Ciach z Biura ds. Substancji Chemicznych, gdzie producenci czy dystrybutorzy mają obowiązek zgłosić nowy wyrób na 6-miesięcy przed wprowadzeniem go do obrotu. Zgłoszenie przewiduje m.in. określenie składu, dawki nikotyny, opis komponentów. W tym roku do biura wpłynęło 65 zgłoszeń e-papierosów, ale opłata wpłynęła tylko za dwa wnioski. Tymczasem wniosek bez wniesionej opłaty nie jest procedowany, a więc produkt nie może wejść do obrotu.
- Można spodziewać się pewnego ograniczenia sprzedaży, wiedząc o tym, że zakaz jest bliski i różne drogi dystrybucji, pakowania - nie za bardzo się opłacają. Zanim te zakazy wejdą w 100 proc. w życie, to ta sprzedaż stanie się perspektywicznie nieopłacalna. Stąd może ta liczba zgłoszeń i opłat, to efekt tego, że legislacja posuwa się do przodu - stwierdził Wojciech Konieczny.
Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.
rynekzdrowia
