Analitycy zachodni ocenili zmiany wieku emerytalnego na całym świecie

Wzrost średniej długości życia, spadek wskaźnika urodzeń i zmiany w strukturze siły roboczej zmuszają kraje do przeglądu polityki emerytalnej. W rezultacie w większości krajów wiek, w którym obywatele mogą ubiegać się o emeryturę państwową, wzrasta. Są jednak kraje, w których sytuacja jest inna, a wiek emerytalny pozostaje niski lub nawet się obniża. Zachodni eksperci zbadali obecne trendy w różnych krajach.

W Europie wiek emerytalny wynosi zazwyczaj od 62 do 67 lat. Na przykład w krajach nordyckich: Danii, Norwegii i Islandii wynosi on 67 lat zarówno dla mężczyzn, jak i kobiet. Jednak nawet tam sytuacja się zmienia: duński parlament niedawno uchwalił ustawę, która podniesie wiek emerytalny do 70 lat do 2040 roku. Obecnie, według najnowszych danych, wiek emerytalny w Danii wynosi 67 lat, ale w nadchodzących latach będzie stopniowo wzrastał, osiągając 70 lat dla osób urodzonych po 1970 roku.

Na przykład w Holandii średni wiek emerytalny wynosi około 66,6 lat, podczas gdy w Niemczech wynosi około 65,8 lat. W Portugalii i Hiszpanii wiek emerytalny wynosi około 65–66 lat.

W Wielkiej Brytanii, która od dawna ma jeden z najniższych wieków emerytalnych w Europie, sytuacja również się zmienia. Do 2028 r. wiek emerytalny dla mężczyzn i kobiet wzrośnie z 66 do 67 lat. Według raportu Institute for Fiscal Studies, jeśli rząd nie zniesie tzw. „potrójnej blokady” emerytur, Brytyjczycy będą musieli pracować do 74 roku życia, aby zapewnić sobie przyzwoitą emeryturę. Dzieje się tak, ponieważ kraj ten nadal stopniowo podnosi wiek emerytalny i może on wzrosnąć jeszcze bardziej w przyszłości.

Szczególnie istotny jest fakt, że w 2022 r. Wielka Brytania uchwaliła ustawę, która przewiduje stopniowe podwyższanie wieku emerytalnego, ale w ostatnich latach toczyły się dyskusje na temat jego zamrożenia lub nawet obniżenia. W rezultacie wiek emerytalny może pozostać na poziomie 66-67 lat przez kolejne dekady, a w niektórych przypadkach nawet niższy.

W przeciwieństwie do większości krajów europejskich, Turcja utrzymuje bardzo niski wiek emerytalny. Do 2022 r. wynosił on 58 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn. Jednak w grudniu 2022 r. prezydent Erdogan anulował plan podniesienia wieku emerytalnego, umożliwiając ponad dwóm milionom pracowników natychmiastowe przejście na emeryturę.

Obecna sytuacja w Turcji jest inna, ponieważ wiek emerytalny większości pracowników pozostaje bardzo niski i nie planuje się jeszcze żadnych nowych zmian. W przyszłości możliwe są jednak nowe reformy związane ze zmianami w formule obliczania emerytury i zwiększeniem wymogów dotyczących stażu pracy. W szczególności w 2023 r. ogłoszono plany powiązania kwoty emerytury z liczbą dni stażu ubezpieczeniowego, co może prowadzić do konieczności dłuższej pracy.

W krajach o niższych dochodach, takich jak Sri Lanka, Indonezja, Bangladesz i Mikronezja, wiek emerytalny wynosi często 55–60 lat. Na Sri Lance jest najniższy i wynosi 55 lat, ale wiele osób kontynuuje pracę po tym wieku z powodu niskich dochodów i braku alternatywnych źródeł dochodu.

W Libii natomiast wiek emerytalny wynosi 70 lat, co wynika ze specyfiki krajowego systemu ubezpieczeń społecznych i średniej długości życia.

Analiza danych z Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) pokazuje, że w większości krajów mężczyźni przechodzą na emeryturę później niż kobiety. W 23 krajach, w tym w większości krajów europejskich, mężczyźni i kobiety przechodzą na emeryturę w tym samym wieku. Jednak w dziewięciu krajach istnieje znacząca różnica: w Austrii i Polsce mężczyźni przechodzą na emeryturę około pięć lat później niż kobiety. W Rumunii, na Węgrzech i w Turcji różnica wynosi trzy lata lub więcej.

„Różnice te są związane z czynnikami historycznymi, społecznymi i ekonomicznymi, a także specyfiką systemów emerytalnych. W niektórych krajach, takich jak Francja, minimalny wiek emerytalny został niedawno podniesiony z 62 do 64 lat, co wywołało masowe protesty i strajki” – wyjaśniają eksperci.

Jednym z kluczowych czynników wpływających na zmianę wieku emerytalnego jest wzrost średniej długości życia. W większości krajów rozwiniętych ludzie żyją dłużej, co zwiększa obciążenie systemów emerytalnych i wymaga podniesienia wieku emerytalnego. W krajach europejskich, w których średnia długość życia przekracza 80 lat, rządy są zmuszone znaleźć równowagę między finansową stabilnością funduszy emerytalnych a sprawiedliwością społeczną.

Na przykład w Wielkiej Brytanii zastępca dyrektora ds. polityki funduszy emerytalnych zauważył, że zwiększenie oczekiwanej długości życia oznacza dłuższą pracę w celu zapewnienia wystarczających oszczędności emerytalnych. Jednocześnie eksperci podkreślają, że podniesienie wieku emerytalnego powinno uwzględniać różnice w stanie zdrowia i oczekiwanej długości życia wśród różnych grup społecznych.

Podniesienie wieku emerytalnego było kontrowersyjne i kontrowersyjne. W niektórych krajach, takich jak Francja, podniesienie minimalnego wieku emerytalnego doprowadziło do masowych demonstracji i strajków. W innych krajach, takich jak Dania, zmiany są stopniowe i powiązane z oczekiwaną długością życia, co pomaga złagodzić napięcia społeczne.

Jednocześnie w krajach o niskich dochodach i słabych systemach zabezpieczenia społecznego obniżenie wieku emerytalnego lub utrzymanie go na niskim poziomie pozostaje ważną kwestią społeczną. W krajach takich jak Turcja wielu pracowników jest zmuszonych do przejścia na wcześniejszą emeryturę z powodu trudnych warunków pracy i braku możliwości dłuższej pracy.