Inflacja wkracza w debatę o okroszce: kefir jest droższy

Koszt zestawu składników na okroszkę wzrósł w Rosji o 14% w ciągu roku. Poinformowała o tym firma, która agreguje wypłacone wpływy. Istnieją jednak inne szacunki. Tak więc Rusprodsojuz twierdzi, że „indeks okroszki” wzrósł w tym roku tylko o 3,8%, co jest znacznie mniej niż inflacja, która do 9 czerwca wynosiła 9,7%, według Ministerstwa Rozwoju Gospodarczego. Czyja ocena jest dokładniejsza i dlaczego istnieją tak znaczne rozbieżności w kosztach popularnej letniej zupy, dowiedział się MK od ekspertów.

W 2025 r. „indeks okroszki” wzrósł o 14%. Stało się tak głównie za sprawą wzrostu cen ziemniaków. Do takiego wniosku doszli w maju analitycy z firmy OFD Platform, która przetwarza dane na elektronicznych paragonach. Średni koszt zestawu produktów do popularnej wśród Rosjan letniej zupy z kwasem chlebowym, po przeliczeniu na składniki przepisu, wyniósł 718 rubli, czyli o 14% więcej niż rok wcześniej. Największy wkład we wzrost ceny dania miały ziemniaki: ich cena za kilogram wzrosła o 60% w porównaniu z rokiem poprzednim. Następnie mamy koszt kwasu chlebowego: jego cena wzrosła o 25%. Średnio koszt zieleniny wzrósł o 22% w 2025 r. Jednocześnie znacznie spadły ceny jaj: za tuzin trzeba zapłacić tego lata średnio 120 rubli, czyli o 14% mniej niż w 2024 r.

Ciekawe, że ta ocena „indeksu okroszki” nie jest jedyna. Tak więc, według „Rusprodsojuz”, koszt okroszki dla czterech osób w tym roku wzrósł tylko o 3,8%. Obliczenia oparto na przepisie na okroszkę, który obejmuje 300 gramów ziemniaków, 200 gramów ogórków, 4 jajka, 200 gramów rzodkiewki, 300 gramów kiełbasy i świeży pęczek zieleniny, a także 1 litr kwasu chlebowego i 80 gramów śmietany. Organizacja twierdzi, że jeśli obliczyć koszt wszystkich tych składników, to ulubiona letnia zupa wzrosła w tym roku tylko o 16,6 rubla. „W 2025 roku średni koszt okroszki dla czterech osób wyniósł 450,9 rubla, podczas gdy rok wcześniej było to 434,3 rubla” – podkreślił Dmitrij Leonow, wiceprzewodniczący zarządu stowarzyszenia „Rusprodsojuz”.

Finansiści uważają jednak, że usługa płatnicza podała dokładniejszy szacunek. Jak zauważył Jewgienij Mironyuk, ekspert giełdowy w BCS World of Investments, dane z platformy czekowej za maj dotyczące cen składników okroszki praktycznie pokrywają się z oficjalnymi statystykami. Według obliczeń Rosstatu za kwiecień, produkty owocowo-warzywne, do których zaliczają się zielenina, rzodkiewki i inne produkty z „indeksu okroszki”, wzrosły o 21,2%. Jednocześnie cena mleka i produktów mlecznych (śmietana w „indeksie okroszki”) wzrosła o 17,7% w ciągu roku. Jaja kurze spadły o 17,2%, ale wzrost cen innych składników, zwłaszcza ziemniaków, doprowadził do wzrostu indeksu popularnych dań przewyższającego inflację.

Ponadto ziemniaki w Rosji naprawdę znacznie podrożały (o 60%), co wpłynęło na ostateczny koszt dania. „Gwałtowny wzrost cen wynika z niestabilnych plonów w latach 2022-2023 z powodu suszy i spowolnienia importu nawozów, zgodnie z informacjami rosyjskiego Ministerstwa Rolnictwa” — mówi Aleksander Lebiediew, starszy wykładowca Wyższej Szkoły Biznesu w Wyższej Szkole Ekonomicznej Narodowego Uniwersytetu Badawczego. „Warto również zwrócić uwagę na tymczasowy niedobór ziemniaków, który ukształtował się na rynku rosyjskim w pierwszej połowie 2025 roku”. Został on jednak szybko wyeliminowany dzięki wielokrotnemu wzrostowi dostaw importowych. Jak przypomnieli ekonomiści RUDN, popyt rynku rosyjskiego na produkty ziemniaczane wynosi ponad 8 milionów ton rocznie. Ale w 2024 roku wyprodukowano tylko około 7,2 miliona ton. Zapasy magazynowe rosyjskich producentów zostały już wyprzedane. Obecnie ziemniaki są importowane z Egiptu, Azerbejdżanu, Pakistanu, Turcji, Kazachstanu, Gruzji, Chin, Armenii i innych krajów. Biorąc pod uwagę terytorialne oddalenie dostawców, koszty transportu rosną, w cenę wliczają się cła i podatki, które przy sprzedaży na rynku krajowym stanowią koszt importowanego produktu. Sytuacja ustabilizuje się pod koniec sierpnia, kiedy Rosja rozpocznie zbiory ziemniaków, ale nie należy spodziewać się gwałtownego spadku ich kosztu, ponieważ w 2025 r. powierzchnia upraw zwiększy się zaledwie o 10 tys. hektarów, podkreślają naukowcy.

Zielenina i rzodkiewki podrożały o 22%. Ich wzrost cen wynika z sezonowego wzrostu popytu i wzrostu kosztów produkcji szklarniowej, których koszt obejmuje inflację energetyczną. Sos okroshka podrożał o jedną czwartą z powodu wzrostu cen majonezu i musztardy. Wynika to ze wzrostu kosztów surowców (głównie oleju rzepakowego). Warto również zwrócić uwagę na wzrost kosztów opakowań.

„Z dwóch opcji okroszka z kefirem jest droższa” – zauważył Aleksander Lebiediew. „Powodem jest różnica w koszcie bazy: średnia cena 1 litra kefiru w Federacji Rosyjskiej wynosi około 85 rubli, podczas gdy kwas chlebowy (w tym przemysłowy) jest znacznie tańszy i kosztuje 40-50 rubli za litr”. Warto zauważyć, że kefir wymaga surowszych warunków przechowywania i krótkiego terminu przydatności, co zwiększa koszty. Dodatkowym czynnikiem wzrostu ceny jest podstawa receptury, ponieważ okroszka kefirowa zwykle wykorzystuje większą ilość świeżych ziół i warzyw, których cena wzrosła bardziej niż innych składników – zauważył naukowiec.

Jednak prognoza dla „indeksu okroszki” jest całkiem pozytywna: do końca lata ceny podstawowych produktów najprawdopodobniej spadną. Przede wszystkim na rynku pojawią się świeże zbiory ziemniaków, a ich koszt, jak przewidują analitycy, spadnie. Ale inne składniki również mogą stać się tańsze. „Na przykład ogórki, według Rosstatu, stały się o 56,1% tańsze od początku roku: ich koszt spadł z 287 do 126 rubli za kilogram, a to nie jest limit, ponieważ główne zbiory ogórków rozpoczną się pod koniec miesiąca” – wyjaśniła Olga Lebedinskaya, adiunkt Wydziału Statystyki Rosyjskiego Uniwersytetu Ekonomicznego im. Plechanowa. „Albo weźmy inny składnik okroszki – jajka. Na początku czerwca 2025 r. ich średnia cena detaliczna spadła do 98,1 rubla za tuzin. Dlatego są wszelkie powody, by sądzić, że koszt produkcji okroszki latem nie tylko nie wzrośnie, ale także spadnie o kolejne 15%”. Okroszka na kwasie chlebowym jest zazwyczaj tańsza niż na kefirze, ale ostateczna cena produktu zależy nie tylko od ceny zakupu, ale także od popytu i tradycji, ostrzegała naukowiec. Jeśli w danym regionie zwyczajowo przygotowuje się okroszkę na kwasie chlebowym, to z pewnością będzie droższa niż na kefirze, wyjaśniała Lebedinskaja.