Beyin aktivitesinin tam haritası ilk kez çıkarıldı: Karar verme süreci sandığımızdan çok daha karmaşık
Çalışma, karar verme sürecinin sanıldığından çok daha geniş bir beyin ağına yayıldığını gösteriyor.
12 laboratuvarın katılımıyla yürütülen araştırmada, farelerin beyinlerinden 279 bölgeye ait yarım milyondan fazla nöronun aktivitesi eşzamanlı olarak kaydedildi. Bu ölçüm, beynin yaklaşık yüzde 95’ini kapsıyor.
Uluslararası Beyin Laboratuvarı (IBL) Kurucu Ortağı Prof. Alexandre Pouget, sonuçları şöyle özetledi:
“Karar verme sırasında, özellikle ödül süreçlerinde, beynin tamamı adeta Noel ağacı gibi ışıldadı.”
UCLA Nörobiyoloji Profesörü Dr. Anne Churchland ise şu ifadeyi kullandı:
“Tek tek hücre düzeyinde ölçümler, bu kadar çok hücrenin kolektif olarak karar vermeyi nasıl desteklediğine dair benzersiz bir bakış açısı sundu. En çok şaşırdığımız noktalardan biri ise bu kadar basit bir kararın bile çok sayıda beyin bölgesini harekete geçirmesiydi.”
Deneylerde, farelere ekranda beliren ışığın yönüne doğru tekerleği çevirmeleri öğretildi. Doğru hamlelerde ödül alan hayvanlar, ışığın parlaklığı azaltıldığında tahmine dayalı seçimler yapmak zorunda kaldı. Bu sırada Neuropixels elektrotları sayesinde beyin aktiviteleri yüksek çözünürlükte kaydedildi.
Harita, yalnızca bilişsel alanların değil, duyusal işlem bölgelerinin de (örneğin görsel işlemde kilit rol oynayan talamus) karar sürecine dahil olduğunu ortaya koydu. Araştırmacılar, bu bulgunun şizofreni ve otizm gibi psikiyatrik rahatsızlıkların daha iyi anlaşılmasına katkı sağlayabileceğini düşünüyor.
Etik nedenlerle bu ölçekte deneylerin insan beyninde uygulanması mümkün değil ancak araştırmacılar, hayvan beyinlerinden elde edilen bilgilerin insan beyni için güçlü bir başlangıç noktası olduğuna dikkat çekiyor.
Çalışmanın sonuçları, Nature dergisinde yayınlanan iki makale ile sunuldu.
Cumhuriyet
