Smedley Butler | De oudste misdaad

Een paar jaar na zijn vertrek bij het Amerikaanse Korps Mariniers in 1935 publiceerde Smedley D. Butler een pamflet, samengesteld uit talloze lezingen en toespraken, getiteld "War is a Racket". Racket kent verschillende vertalingen: oplichting, bedrog, vuile zaken of zelfs misdaad. De nieuwe Duitse publicatie, onder redactie van voormalig Angela Merkel's veiligheidsadviseur Erich Vad, neemt een hoofdstuktitel uit het boekje over als titel voor de Duitse editie: "Naar de hel met de oorlog!" Deze tekst is al 90 jaar een standaardwerk over antimilitarisme en anti-imperialisme in de Verenigde Staten.

Butler sloot zich in 1898 bij de Amerikaanse mariniers aan bij het uitbreken van de Amerikaanse oorlog tegen Spanje. Destijds was het nog een hulpinfanterie-eenheid van de Amerikaanse marine, die later uitgroeide tot een elite-eenheid voor bijzonder explosieve missies. Op slechts 16-jarige leeftijd werd hij benoemd tot luitenant en vocht hij op Cuba, eerst tegen de Spaanse koloniale macht en vervolgens tegen de Cubaanse onafhankelijkheidsbeweging. Tijdens zijn 34-jarige militaire carrière nam hij deel aan bijna alle Amerikaanse militaire interventies. De latere generaal-majoor werd ingezet waar brand woedde of de omstandigheden nijpend waren.

"Oorlog is de meest winstgevende en kwaadaardige oplichterij die er bestaat."

Smedley D. Butler

Cuba, China, Haïti, Honduras, Nicaragua, Panama, Mexico en de Filipijnen behoorden tot zijn posten in dienst van de Amerikaanse elite, waar hij het volledige programma van moderne contra-insurgentie in de praktijk bracht: jungleoorlogvoering, stedelijke oorlogvoering, dwangarbeid en de meedogenloze vervolging van politieke tegenstanders. Het is dan ook des te verrassender dat Butler zich later politiek aan de zijde van de tegenstanders van de oorlog schaarde. Verschillende persoonlijke gebeurtenissen waren hiervoor doorslaggevend.

Butler ging in 1931 met pensioen. Nog vóór zijn pensionering datzelfde jaar, tijdens een toespraak in Philadelphia, gericht op het afwenden van oorlogsgevaar, haalde hij een anekdote aan die een vriend hem had verteld. Deze goede kennis had Mussolini in Italië in een sportwagen laten rijden. Tijdens de halsbrekende rit reed de dictator een kind aan en sloeg op de vlucht. Naar verluidt antwoordde Mussolini, geschokt door de passagier, met de woorden: "Het was maar één leven. Wat betekent één leven in staatszaken?" Na deze toespraak ging Mussolini tekeer, bood de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken zijn excuses aan en werd Butler gearresteerd en bedreigd met een krijgsraad, die later werd ingetrokken. In 1943, na Mussolini's arrestatie, bevestigde zijn voormalige passagier Cornelius Vanderbilt het hele incident.

In 1933 planden invloedrijke financiers en industriëlen in de Verenigde Staten een staatsgreep ("Business Plot"), waarvoor ze ook Butler probeerden te rekruteren. Financieel agent Gerald MacGuire probeerde hem herhaaldelijk te rekruteren als opperbevelhebber van 500.000 voormalige soldaten van de American Legion, die de hoofdstad Washington zouden bezetten. De achtergrond was Franklin Delano Roosevelts "New Deal", die in een tijd van economische achteruitgang in de Verenigde Staten probeerde de sociale omstandigheden te veranderen ten gunste van de armere bevolkingsgroepen, tot grote ontsteltenis van de economische en politieke elite.

"Als jullie deze 500.000 soldaten zover krijgen dat ze ook maar iets bepleiten dat ook maar enigszins op fascisme lijkt, dan zorg ik ervoor dat jullie er nog 500.000 bij krijgen en die met de grond gelijk maken. Dan krijgen we thuis pas echt oorlog", was de reactie van Smedley Butler, volgens zijn getuigenis voor het Amerikaanse Congres in 1934.

"Oorlog is een frauduleuze misdaad. Dat is het altijd al geweest. Oorlog is misschien wel de oudste, maar zeker de meest winstgevende en meest kwaadaardige fraude van allemaal. (...) Oorlog is het enige systeem waarin winst wordt gemeten in dollars en verliezen in mensenlevens. (...) Slechts een kleine groep insiders weet waar oorlog werkelijk om draait. Oorlogsfraude wordt gepleegd ten gunste van enkelen ten koste van velen – omdat het een paar mensen in staat stelt enorme fortuinen te vergaren." Zo schrijft Butler in het eerste hoofdstuk van zijn polemiek "Naar de hel met de oorlog!". Bij zijn dood in 1940 was hij de meest gedecoreerde soldaat van de Amerikaanse mariniers. Tot op de dag van vandaag is een basis van het Amerikaanse Korps Mariniers op Okinawa, een van de meer dan 700 militaire bases in zo'n 80 landen, naar hem vernoemd.

Smedley D. Butler: Naar de hel met de oorlog! Fifty-Fifty Publishing, 48 pp., €12.