Handelsconflict: China en de VS strijden om compromis in tariefgeschil

De twee partijen ontmoetten elkaar maandag op neutraal terrein, in Lancaster House in Londen. Een plek zonder spanningen, precies zoals relatietherapeuten aanbevelen voor ex-partners. De gesprekken tussen de VS en China gaan echter niet over een familieruzie, maar over de toekomst van de wereldhandel. Delegaties van beide landen onderhandelen deze week in de Britse hoofdstad over een handelsakkoord. Dit is bedoeld om het maandenlange handelsconflict verder te de-escaleren.

Er zijn onderhandelingen gaande over de intrekking van de momenteel geldende straftarieven, het Chinese exportverbod op zeldzame aardmetalen, technologische beperkingen en mogelijke toezeggingen om handelsstromen in evenwicht te brengen. De VS wil dat China meer Amerikaanse producten importeert en zijn markt verder openstelt. China eist versoepeling van het exportverbod op technologie voor de productie van halfgeleiders en vliegtuigturbines, minder politieke inmenging in toeleveringsketens en een versoepeling van de visumregels voor geschoolde werknemers en studenten uit China.

De Amerikaanse delegatie staat onder leiding van minister van Financiën Scott Bessent, minister van Handel Howard Lutnick en handelsvertegenwoordiger Jamieson Greer. Vicepremier He Lifeng, die de onderhandelingen namens China in Genève al leidde, zal opnieuw aan de onderhandelingstafel zitten. Daar kwamen de twee rivalen medio mei tot een voorlopig compromis. De Amerikaanse regering verlaagde de vergeldingsheffingen op Chinese importen van 145 procent naar 30 procent. In ruil daarvoor verlaagde China de importheffingen van 125 procent naar 10 procent. De overeenkomst was bedoeld om tijd te geven voor een bredere overeenkomst. De Amerikaanse president Donald Trump heeft gedreigd de vergeldingsheffingen, die hij voor 90 dagen had opgeschort, op 9 juli opnieuw in te voeren.

De druk om een ​​duurzame oplossing te vinden is hoog. De Chinese export naar de VS is in mei met 35 procent gedaald ten opzichte van het voorgaande jaar. Dit was de grootste daling sinds het begin van de pandemie. Na de zware tarieven op Chinese goederen die Trump begin april oplegde, annuleerden veel Amerikaanse bedrijven hun bestellingen vanuit de Volksrepubliek of stopten ze hun containervervoer. In de meeste gevallen overtroffen de douanerechten de waarde van de lading aanzienlijk. Individuele bedrijven vroegen vervolgens faillissement aan. Retailconcerns zoals Walmart kondigden aan hun prijzen te verhogen. In de VS realiseerden velen zich, misschien voor het eerst, hoe nauw de Amerikaanse economie verweven is met China. Economen waarschuwden voor lege schappen en een recessie, en sommigen zagen zelfs de kerstperiode in gevaar.

De Chinese economie is ook afhankelijk van export naar de VS. Ze kampt met een vastgoedcrisis en een zwakke binnenlandse consumptie. De Chinese leiders streven daarom naar voorspelbare voorwaarden voor buitenlandse handel, met name in grondstoffen en hightech.

Niettemin wezen de tekenen recentelijk opnieuw op escalatie. Kort na de gesprekken in Genève ontstond wantrouwen. China stopte de export van zeldzame aardmetalen, waarvan westerse industrieën dringend afhankelijk zijn. De Verenigde Staten verscherpten hun technologische beperkingen voor de luchtvaart en andere industrieën. Ook legden ze strenge nieuwe visumregels op voor Chinese studenten. Trump beschuldigde Peking ervan de overeenkomst te schenden, waarop China reageerde met beschuldigingen van opzettelijke sabotage. Het staakt-het-vuren begon te wankelen en Londen werd een noodmaatregel.

De kwestie van zeldzame aardmetalen is bijzonder urgent voor Washington. China beheerst ongeveer 90 procent van de wereldwijde productie van deze speciale metalen, die essentieel zijn voor elektromotoren, defensietechnologie en hightechtoepassingen. Sinds het exportverbod in april staan ​​veel Amerikaanse bedrijven onder druk. In Londen wordt momenteel onderhandeld over de vraag of Peking bepaalde uitzonderingen zal toestaan ​​en wat de Amerikaanse overheid daarvoor zal bieden.

Volgens berichten in de Amerikaanse media heeft Trump één geschilpunt uitgesteld. De Chinese overheid zou medio juni goedkeuring moeten verlenen voor de verkoop van de video-app TikTok aan een internationale investeerder. Anders dreigt TikTok een verbod in de VS. De deal ligt politiek gevoelig en vereist goedkeuring op het hoogste niveau. Maar Trump zou de deadline voor de verkoop opnieuw hebben uitgesteld, aldus de Wall Street Journal .

Een Amerikaanse federale rechtbank maakte de situatie vorige week nog ingewikkelder. Ze verklaarde belangrijke elementen van Trumps tariefbeleid illegaal. Hoewel de vergeldingsheffingen tegen China voorlopig in afgezwakte vorm van kracht blijven, moet de Amerikaanse overheid uiterlijk medio juni bewijs leveren waarom ze niet in strijd zijn met de Amerikaanse grondwet. China zal hier waarschijnlijk op inspelen, bijvoorbeeld door verdere verlagingen te eisen en te beloven geen nieuwe heffingen in te voeren.

Vorige week sprak Trump voor het eerst sinds het handelsconflict in het voorjaar telefonisch met de Chinese president Xi Jinping. Volgens Trump gaf Xi aan dat hij de export van zeldzame aardmetalen naar de Verenigde Staten zou hervatten. Een officiële bevestiging hiervan was er niet.

Na het telefoongesprek werden de gesprekken in Londen haastig gepland. De ontmoeting kwam blijkbaar zo spontaan tot stand dat de Amerikaanse handelsvertegenwoordiger Jamieson Greer de afspraken die deze week in New York gepland stonden, moest afzeggen. Greer zat aan de onderhandelingstafel samen met de Amerikaanse minister van Handel Howard Lutnick, een hardliner op het gebied van invoerrechten namens de Amerikaanse overheid. Hij beschuldigt China ervan zijn land opzettelijk uit te buiten en wil dit vermeende onrecht rechtzetten. Lutnick was nog steeds afwezig bij de gesprekken in Genève.

Maar de Amerikaanse minister van Financiën, Scott Bessent, die eveneens in Londen is, streeft in het handelsconflict met China meer dan alleen economische doelen na. Hij heeft in het verleden herhaaldelijk gesteld dat de VS ook hun veiligheidsbelangen moeten verdedigen. Dit suggereert dat de VS mogelijk niet bereid zijn al te veel compromissen te sluiten.

Volgens de New York Times zouden de gesprekken in Londen twee dagen duren. Maandagmiddag waren er nog geen resultaten bereikt.