Buitengrenzen van de EU | Migranten in de Poolse 'jungle'

Doneer nu!

Tot 2021 leidde Darioush E.*, inmiddels 20, een voor Afghaanse begrippen behoorlijk bevoorrecht leven. Zijn vader zat in het leger, zijn oudere broer werkte voor het presidentschap. Darioushs opleiding was ook bovengemiddeld – hij vertelt zijn verhaal in vloeiend Engels.

Maar met de overhaaste terugtrekking van de Amerikaanse troepen veranderde alles. "De Taliban beloofden dat niemand gestraft zou worden. Maar dat bleek al snel een leugen. " Op een nacht, vertelt de jongeman kalm, kwam de Taliban zijn vader ophalen. De steun van de buren voorkwam zijn arrestatie. Maar vanaf die dag was het voor het gezin duidelijk dat ze niet in Kabul konden blijven.

"We gingen eerst naar het platteland in Afghanistan. Naar een stad waar niemand ons kende. Toen regelde mijn vader visa voor Iran voor ons. Destijds kon je gewoon met de auto de grens over. Maar daar waren geen vooruitzichten voor ons. Dus probeerden we meteen een manier te vinden om onze reis voort te zetten." De enige optie die zich voordeed, waren toeristenvisa voor Wit-Rusland.

Op de vraag of je niet heel rijk hoeft te zijn om op deze manier te vluchten, verwerpt de migrant dat idee. Wie echt rijk is, kan in Afghanistan blijven. "Wie niet rijk is, moet vertrekken. We hebben gewoon alles verkocht om vliegtickets en visa te krijgen."

Illegaal in Wit-Rusland

In Wit-Rusland bleken de vooruitzichten echter nauwelijks beter dan in Iran. Het gezin moest opnieuw veel geld uitgeven – dit keer aan valse papieren, waarmee ze tenminste een wegcontrole konden doorstaan. Omdat er in Wit-Rusland nauwelijks werk was en het gezin hun laatste spaargeld opmaakte, trokken Darioush E. en zijn broer er alleen op uit om naar het westen te reizen.

De jonge Afghaan beschrijft de bossen in de grensstreek als een 'jungle', en tijdens het gesprek worden de traumatische ervaringen die hij daar heeft meegemaakt al snel duidelijk. "Mijn broer is in 2023 over de hekken naar Duitsland gekomen. Maar de Wit-Russische politie heeft me te pakken gekregen, dus ik moest het later nog eens proberen."

De grensovergang kostte 6000 euro – het bedrag dat hij nog steeds niet volledig heeft betaald, vertelt de jonge Afghaan. "Ze brengen je in een auto naar de grens. Aan de Wit-Russische kant is er geen muur, maar wel een grensversterking. Als je die aanraakt, komt de Wit-Russische politie je slaan. In Duitsland zeggen ze altijd dat Wit-Rusland migratie steunt. Maar dat is niet waar. Als ze je te pakken krijgen, slaan ze je zo hard dat je in het ziekenhuis belandt."

Dankzij de steun van de smokkelaars wist zijn groep de controleposten te omzeilen. Maar dat was nog maar het begin van de problemen, aldus Darioush E. "In niemandsland is er geen water en geen voedsel." Met zijn mobiele telefoon laat de jonge Afghaan beelden zien van zijn groep die zich uitgeput een weg baant door het bos, dat wordt beschouwd als een van de laatste overgebleven oerbossen van Europa. Dagenlang zochten ze naar een plek om de grens over te steken. De Poolse politie was nog gevreesder dan de Wit-Russische. Een migrant die hij in het bos tegenkwam, werd door een Poolse politieagent in zijn nek gestoken.

Darioush E. heeft duidelijk moeite met het vertellen van de gebeurtenissen: "Hij raakte ernstig gewond, maar niemand kon hulp krijgen. Uiteindelijk stierf hij daar... Er liggen zoveel mensen begraven in het bos. En de families zullen nooit weten waar ze zijn."

Ernstig gewond bij het grenshek

Na een week lang water uit plassen te hebben gedronken en nauwelijks iets te hebben gegeten, vond zijn groep een plek waar ze 's nachts over het bijna zes meter hoge grenshek konden klimmen. "Maar de Poolse politie kwam opdagen en hield me tegen. Ik wurmde me uit mijn jas en sprong." Darioush E. liep een spierscheuring op die bijna tot de amputatie van zijn arm leidde.

"Ik had vreselijke pijn," zegt hij. "Maar een andere migrant, die ik niet eens kende, nam me op zijn rug en zei: 'Dit is de kans van je leven.' We gingen toen terug het bos in, aan de Poolse kant. 's Nachts volgen ze je meestal niet de bosjes in, maar proberen ze je in de omliggende dorpen te pakken."

Ze liepen 48 uur door de jungle en het duurde 24 uur voordat ze een waterbron vonden. "Op de eerste dag mag je je mobiele telefoon niet gebruiken, anders zou de politie je kunnen traceren." De politie was al op de afgesproken ontmoetingsplek, dus de migranten moesten doorlopen. "Mijn arm werd helemaal zwart. Maar ik wist ook dat ik me nog slechter zou voelen als de Poolse politie me zou pakken."

Uiteindelijk werden ze op een andere verzamelplaats opgepikt door een busje dat hen via Polen naar Duitsland bracht. "Toen we daar aankwamen, hielden we op met verstoppen. We hadden geen kracht meer. En ik dacht ook dat de Duitse politie ons naar een kamp zou brengen." Maar de federale politie negeerde de asielaanvraag.

Hij werd in ieder geval kort naar een kliniek gebracht, zegt de Afghaan. "Daar stelden ze echter alleen vast dat mijn arm niet gebroken was en stuurden ze me terug naar de politie." 's Nachts bracht de federale politie de migranten vervolgens naar Polen. Blijkbaar wisten de agenten dat hun acties niet helemaal legaal waren, want volgens Darioush E. zorgden ze ervoor dat er geen Poolse politie kwam opdagen. "Vervolgens zetten ze ons één voor één af aan de Poolse kant."

Twee keer over de Duitse grens

Korte tijd later ontdekten Poolse politieagenten hem en sloegen hem in de boeien. "Met mijn gebroken arm deed het ongelooflijk veel pijn. Maar de Poolse politie haat je alsof je hun vader hebt vermoord." Daarom probeerde hij, na zijn vrijlating een paar dagen later, meteen een tweede keer Duitsland binnen te komen.

Deze keer regelde het smokkelnetwerk dat een jonge, zeer nerveuze vrouw hem en een tweede migrant naar Berlijn zou rijden. Daar kon hij zich eindelijk als vluchteling registreren. "Ik kon mijn arm nauwelijks meer bewegen", zei Darioush E. "Na een maand mocht ik eindelijk naar een dokter. Maar hij bevestigde alleen dat ik mijn hand nog kon bewegen." Omdat hij aanvankelijk geen ziektekostenverzekering had, bezocht hij pas twee maanden na het ongeluk een specialist, die hem vertelde dat zijn arm waarschijnlijk geamputeerd zou moeten worden.

"De spieren krimpen terug als ze gescheurd zijn," legt de jonge Afghaan uit, terwijl hij voorzichtig zijn aangedane hand beweegt. "Ik ben geopereerd en daarna mocht ik mijn arm zes maanden lang niet bewegen. Nu voel ik me weer redelijk goed."

Darioush E. heeft nu een verblijfsstatus onder artikel 25/3. Dit betekent dat hij de kans heeft om te blijven en ook mag werken. Maar de angst blijft hem achtervolgen. "De Duitse regering heeft een deal gesloten met de Taliban. Duitsland mag nu weer mensen naar Afghanistan deporteren. In ruil daarvoor mochten de Taliban twee diplomaten naar Berlijn sturen." Hoewel officieel tot nu toe alleen criminelen zijn gedeporteerd, is Darioush E. er niet zo zeker van of hij de beloften van de Duitse autoriteiten kan geloven. De Duitse regering had immers al beloofd alle Afghanen die met de Bundeswehr of andere Duitse instanties samenwerkten, op te nemen vóór de overwinning van de Taliban.

E. wordt gekweld door de angst om alsnog gedeporteerd te worden. Zijn vriendin, die hij in Berlijn ontmoette, is een paar dagen geleden gedeporteerd. Daarbij komen nog zijn zorgen over zijn ouders, die in Wit-Rusland zijn achtergebleven. En dan is er nog de woningnood: "Ik heb binnenkort mijn Duits-toets. Die heb ik nodig om mijn middelbare school af te ronden. Maar we wonen met z'n vijven in twee kamers. Hoe moet ik me dan concentreren?" De verhuurder, die een tweekamerappartement aan vijf mensen verhuurde, int illegaal meer dan € 2.000 van het arbeidsbureau.

Maar Darioush E. heeft geen keus. "Er is elke dag ruzie thuis, de politie komt elke dag... Zoveel mensen hebben daar psychische problemen. Je wordt er gek van." Ook het verleden blijft hem achtervolgen. "De jongen in het bos, die door de Poolse politie in zijn nek werd gestoken, was net zo oud als ik. Ik heb hem zien sterven." De jonge Afghaan wil graag studeren, maar hij weet niet of hij zijn hoofd leeg kan maken na de traumatische ervaringen van de afgelopen jaren.

Zeker omdat er steeds nieuwe problemen opduiken. De Federale Politie heeft hem enige tijd geleden een rekening gestuurd voor zijn arrestatie aan de grens. In de brief, die "nd" heeft verkregen, staat dat de Federale Politie € 260 rekent voor tolk- en transportdiensten. Dit is een opmerkelijk verzoek, omdat het afwijzen van een asielzoeker in Duitsland neerkomt op een pushback. Dit is echter verboden volgens het internationaal recht. Het Europese grensregime zelf is een "jungle".

* Vanwege zijn precaire verblijfsstatus wil de geportretteerde niet dat zijn naam in de krant wordt gepubliceerd. De redactie kent de echte naam van Darioush E.

De "nd.Genossenschaft" is van de mensen die het mogelijk maken: onze lezers en auteurs. Zij zijn het die met hun bijdragen linkse journalistiek voor iedereen mogelijk maken: zonder winstmaximalisatie, mediaconglomeraten of techmiljardairs.

Dankzij uw steun kunnen wij:

→ onafhankelijk en kritisch rapporteren → problemen zichtbaar maken die anders onopgemerkt zouden blijven → een stem geven aan stemmen die vaak worden genegeerd → desinformatie bestrijden met feiten

→ linkse debatten initiëren en verdiepen

Betaal nu "vrijwillig" en steun de financiering van onze solidariteitskrant. Zodat nd.bleibt.