Geen enkel ander Duits treinstation heeft zoveel wapendelicten als dit Berlijnse knooppunt

Het Berlijnse station Ostkreuz is al lang meer dan alleen een knooppunt voor openbaar vervoer. Het forensenstation is uitgegroeid tot een van de gevaarlijkste stations van het land. In de eerste zes maanden van 2025 registreerde de federale politie er meer wapenincidenten dan op enig ander station in Duitsland. Moeilijk te geloven, maar waar: twee andere Berlijnse stations volgen op de tweede en derde plaats: Alexanderplatz en het Hauptbahnhof. De hoofdstad staat daarmee bovenaan een lijst die niemand wil aanvoeren.

In totaal werden op deze stations 87 gevallen geregistreerd waarin wapens niet alleen werden gedragen, maar ook daadwerkelijk werden gebruikt of met gebruik werden bedreigd. Deze cijfers en bevindingen zijn voortgekomen uit een parlementair onderzoek dat door AfD-lid Martin Hess aan de federale regering werd voorgelegd. Alle cijfers zijn gebaseerd op gegevens uit de Politie-instroomstatistieken (PES) van de federale politie. De onderzochte periode liep van januari tot en met juni 2025.

“Veiligheid in het openbaar vervoer is een maatstaf voor stabiliteit”

Berlijn loopt treurig voorop als het gaat om wapengebruik op treinstations. Nergens anders komen bedreigingen, mishandelingen of schietpartijen vaker voor. Voormalig politieagent Martin Hess, die al jaren waarschuwt voor een verslechterend veiligheidsbeleid, ziet zijn zorgen gegrond. "Treinstations en treinen worden steeds vaker broeinesten van criminaliteit", vertelde hij aan de Berliner Zeitung.

De ontwikkeling is geen toeval, zegt hij, maar het resultaat van "decennia van falend veiligheidsbeleid", gecombineerd met wat hij een "mislukt migratie- en integratiebeleid" noemt. Terwijl burgers door de zogenaamde mobiliteitstransitie van de Stoplichtcoalitie "gedwongen worden om met de bus en trein te reizen", schiet de bescherming op deze plekken tekort. "Dit is nalatigheid", aldus Hess.

Op de drie bovengenoemde Berlijnse treinstations is wapengebruik routine geworden. Volgens de definitie omvat dit niet alleen vuurwapens, maar ook steek-, steek- en losse flodders, traangas en verboden voorwerpen – op één ding na: mesaanvallen. Deze worden – en dit is cruciaal – apart geregistreerd onder "gewelddadige mescriminaliteit". Landelijk vonden er tientallen van plaats tijdens de rapportageperiode: 68 incidenten in treinen en 244 op stations.

Hess acht de instelling van wapenvrije zones, die al op veel plaatsen in Berlijn bestaan, ineffectief en onrealistisch. Voor hem is de veiligheidssituatie in de openbare ruimte geen marginale kwestie, maar een maatstaf: "Veiligheid in het openbaar vervoer is een maatstaf voor de stabiliteit van onze rechtsstaat, en die rechtsstaat mag niet langer falen."

Terwijl er steeds meer misdrijven worden geregistreerd, stagneert het oplossingspercentage. De misdaadstatistieken van de politie voor 2024, die in maart van dit jaar in Berlijn werden gepresenteerd, laten zien dat er vorig jaar alleen al in Berlijn zo'n 539.000 misdrijven werden geregistreerd – een verdere stijging. Het percentage opgeloste zaken bedraagt 45,5 procent. Met andere woorden: meer dan de helft van alle misdrijven blijft onopgelost en dus ongestraft. Zelfs buiten wapendelicten is de criminaliteit op en rond treinstations alarmerend hoog – niet alleen in Berlijn. Dit blijkt uit verdere cijfers die zijn gepubliceerd in het kader van het onderzoek dat Martin Hess aan de federale overheid heeft voorgelegd.

In veel gevallen is de nationaliteit van de verdachten onduidelijk

Landelijk werden in de eerste helft van 2025 meer dan 14.000 geweldsmisdrijven geregistreerd op stations en in treinen. De meeste niet-Duitse verdachten kwamen uit Polen (585), gevolgd door Syriërs (529) en Oekraïners (368). De meeste geweldsmisdrijven vonden plaats in Leipzig, Dortmund en Keulen. Eén cijfer valt op – maar blijft onduidelijk: in 101 gevallen is de nationaliteit van de verdachten onduidelijk. Wat betekent dit concreet?

De nationaliteit van een persoon wordt als "onduidelijk" beschouwd als deze niet duidelijk aan een persoon kan worden toegewezen, bijvoorbeeld vanwege ontbrekende documenten. Volgens de Bertelsmann Stiftung woonden er in 2022 ongeveer 29.500 staatlozen en ongeveer 97.000 personen met een onduidelijke nationaliteit in Duitsland – twee keer zoveel als in 2014. Het is momenteel onbekend hoeveel mensen in Berlijn een onduidelijke nationaliteit hebben. Volgens het Bureau voor de Statistiek Berlijn-Brandenburg bedraagt het aandeel niet-Duitse staatsburgers in de hoofdstad 24,4 procent (per 31 december 2023).

Nog een dramatische ontwikkeling: binnen zes maanden werden 35 mensen op stations op de rails geduwd. In 15 gevallen zijn de daders onbekend. Dertien verdachten hebben de Duitse nationaliteit en negen hebben een andere nationaliteit.

Bij zedendelicten zijn de meeste verdachten niet-Duitsers. Een bijzonder groot deel betreft daders die volledig onbekend zijn, omdat ze nog niet geïdentificeerd zijn. Ook hulpdiensten worden steeds vaker aangevallen. Volgens de Duitse overheid raakten tussen januari en mei 2025 174 agenten van de federale politie gewond bij gewelddadige botsingen op stations en in treinen, van wie 27 zo ernstig dat ze na de botsing niet meer konden werken.

De meerderheid van de verdachten is Duits (81). Onder de niet-Duitse verdachten (61) zijn Turkse staatsburgers (negen), Afghanen (zes) en Polen (zes) de meest voorkomende verdachten. Medewerkers van Deutsche Bahn worden nog vaker aangevallen: in de eerste helft van het jaar registreerde de federale politie 1.336 geweldsmisdrijven tegen spoorwegmedewerkers. In antwoord op vragen over de oorzaken van de verdeling van criminaliteit naar nationaliteit, verwijst de federale overheid naar nog te verschijnen federale situatierapporten. Er zijn geen gepubliceerde beoordelingen over het onderwerp georganiseerde misdaad of de rol van immigratie in de context van stationsgeweld.