COMMENTAAR - FC Sion en Fabio Celestini kruipen dicht tegen Rusland aan – hun lef is eerlijker dan de moralistische publieke verontwaardiging

Net nu de golf van publieke verontwaardiging rond de overstap van voormalig FC Basel-trainer Fabio Celestini naar CSKA Moskou is geluwd, is Rusland opnieuw een emotioneel beladen onderwerp geworden in het Zwitserse voetbal. FC Sion speelt op 9 juli in Sint-Petersburg een vriendschappelijke wedstrijd tegen Zenit, een club die onder leiding staat van het aan Poetin gelieerde energiebedrijf Gazprom. Volgens Sion-voorzitter Christian Constantin ontvangen ze bijna 300.000 Zwitserse frank voor de wedstrijd.

Het bedrag komt overeen met het hoogste jaarsalaris van een middelmatige Super League-voetballer. FC Sion heeft meerdere van deze spelers in de selectie – de wanhoop van Zenit om internationale tegenstanders te vinden moet immens zijn als ze voor dat bedrag in de negende ploeg van de bescheiden Zwitserse competitie vliegen. Russische teams zijn sinds het begin van de agressieoorlog tegen Oekraïne in het voorjaar van 2022 internationaal geïsoleerd en uitgesloten van alle Europese competities.

Constantin maakt het zichzelf wel erg makkelijk met zijn bondige uitspraak dat "een vriendschappelijke wedstrijd de problemen in Oekraïne niet zal oplossen". Natuurlijk zou het bloedvergieten niet stoppen als FC Sion het verzoek had afgewezen. Of er een tweede bloedbad zoals in Bucha komt, hangt niet af van een triviale voetbalwedstrijd. Maar de reis geeft het signaal af dat alles meevalt; het is een indirecte legitimatie.

Dat is niet verwonderlijk gezien Constantin. Hij heeft zijn eigen interpretatie van moraal. De Sion-trainer heeft scheidsrechters al aangevallen en een paar jaar geleden tv-analist Rolf Fringer een klap gegeven . In januari 2023 dicteerde hij met overtuiging deze woorden aan de NZZ : "De Super League eindigt in 2024; deze beslissing is definitief. Dan speelt Sion in de Promotion League. Met een selectie jonge Wallisers. De club blijft van mij, maar ik denk niet dat ik nog steeds voorzitter zal zijn."

Natuurlijk is hij nog steeds president. FC Sion speelt nog steeds in de Super League en heeft nauwelijks jonge Wallisers in dienst, maar Russen, Brazilianen en Fransen. Constantins aftreden was een truc om druk uit te oefenen op politici. De strategie heeft zijn vruchten afgeworpen: vrijdag werden tijdens een persconferentie de plannen voor een nieuw stadion gepresenteerd. Het moet in 2030 klaar zijn, krijgt 15.000 zitplaatsen en kost 450 miljoen Zwitserse frank.

Konrad Adenauers oude kwinkslag is op Constantin van toepassing: "Wat kan mij het schelen wat ik gisteren zei?" Constantin deelt dit soort intellectuele veerkracht met veel andere protagonisten – de moderne sport, en voetbal in het bijzonder, heeft zijn onschuld en moraal allang verloren. Daarom heeft de verontwaardiging over de reis van FC Sion naar Rusland en de betrokkenheid van Celestini iets hypocriets. In een sport die het WK in Qatar organiseert en waarvan de internationale sportbond de dood van een paar arbeidsmigranten negeert in ruil voor voldoende financiële steun, kunnen dergelijke gebeurtenissen niemand meer serieus verbazen.

Vooral omdat de vraag waar de grens ligt al aan de orde is. De Zwitserse trainers Marcel Koller en Christian Gross werkten onlangs in Egypte, een land waarover Amnesty International schrijft : "Onrechtmatige executies, martelingen, gedwongen verdwijningen en andere ernstige mensenrechtenschendingen die in 2023 en voorgaande jaren zijn gepleegd, bleven grotendeels ongestraft."

Er zijn Zwitserse voetballers in Saoedi-Arabië, het land waarvan de leider journalist Jamal Khashoggi een paar jaar geleden zou hebben laten vermoorden. En in Turkije, een land waarvan de mensenrechtenschendingen in Rojava uitgebreid zijn gedocumenteerd.

Rusland is voor veel mensen een rode lap, om begrijpelijke redenen. Maar de theorie die onlangs door verschillende media werd geopperd dat Celestini hier nauwelijks nog een baan zal vinden, is een gewaagde. Een blik op de nationale ijshockeycompetitie is genoeg om te beseffen hoe snel mensen vergeten. De Zwitserse nationale competitie contracteert met plezier spelers die recentelijk actief waren in Rusland – HC Ambri-Piotta contracteerde er alleen al deze zomer twee.

Wat is acceptabel? Wie bepaalt dat? En voor wie? Dit zijn legitieme vragen; het is de moeite waard om ze te stellen en erover te debatteren. Je zou zelfs tot de conclusie kunnen komen dat je deze excessen wilt afwijzen. Je kijkt niet meer naar het WK, noch naar FC Sion of FC Zürich. In plaats daarvan kijk je naar FC Naters en YF Juventus.

Maar wat al die verontwaardiging niet zal veranderen, is dat er, vooral in het voetbal, geen gebrek is aan mensen die één ding nog belangrijker vinden dan de sport zelf: geld. En die zich er weinig van aantrekken waar het vandaan komt of tegen welke prijs het is verdiend.