Hij maakte van Werner Günthör wereldkampioen kogelstoten: Jean-Pierre Egger overleden

Jean-Pierre Egger zei ooit in een interview: "Het is als een belediging als iemand je vertelt dat je geluk hebt gehad. Want je hebt dat geluk pas nodig als je iets niet meer in de hand hebt." En tegenslagen in een sportcarrière vond hij niet zo erg, omdat ze vaak tot de grootste successen leiden.

Egger en zijn atleten hebben dit bewezen, zoals duidelijk blijkt uit het voorbeeld van Werner Günthör: de kogelstoter begon in 1992 als topfavoriet aan de Olympische Spelen in Barcelona, maar alles ging mis: op weg naar het stadion raakte de buschauffeur verdwaald, Günthör had nauwelijks tijd om op te warmen en het Duitse weekblad "Spiegel" had dopingbeschuldigingen geuit, waardoor de Zwitserse atleet geen medaille won.

Een jaar later, aan het einde van zijn carrière, sloeg Günthör terug: in Stuttgart werd hij voor de derde keer wereldkampioen in de buitenlucht. Hij vierde ook een Europese titel, Olympisch brons in 1988 en behaalde indoor successen, waaronder een wereldrecord.

Günthör was Eggers rolmodel. De twee vormden een droomteam in de trainingshal "Einde van de Wereld" in Magglingen. Hier is Günthör, een gediplomeerd loodgieter uit Thurgau, 2 meter lang en weegt 128 kilo. Egger, een leraar en coach uit Neuchâtel, heeft een vergelijkbare bouw en draagt een kenmerkende zwarte snor.

Egger was eerder ook kogelstoter. In deze discipline was hij de eerste Zwitserse atleet die de 20-metergrens doorbrak en won hij negen nationale kampioenstitels (plus drie met het discuswerpen). Günthör zou het kogelstoten later tweeënhalve meter verder brengen (tot 22,75 meter). Hij verbaasde menig hoogspringer van wereldklasse met zijn explosieve snelheid.

Eggers expertise was ook buiten de atletiek gewild, zelfs nadat hij de pensioengerechtigde leeftijd had bereikt. De opkomende worstelaar Matthias Sempach had tijdens de Zwitserse Federale Worstelkampioenschappen van 2007 niet aan de verwachtingen voldaan. Na afloop benaderde hij Egger en vertelde hem dat hij worstelkoning wilde worden, met de vraag of hij hem kon helpen. Egger, die tot dan toe nauwelijks had geworsteld, stemde toe. En in 2013 kroonde Sempach zichzelf tot koning, met een veelzijdigheid en dominantie die zelden bij een worstelaar worden gezien.

In een Edelweiss-shirt vertelde Egger voor de camera dat Sempach de afgelopen vier jaar tien kilo aan spiermassa had gewonnen en dat elke gram hem technisch en mentaal sterker had gemaakt. Zoals Sempach vandaag vertelt, gebeurde er echter direct na de kroon een ongeluk: Egger gaf hem een vriendschappelijke tik op de borst, waardoor pezen in de schouder van zijn coach scheurden en Egger geopereerd moest worden.

De Nieuw-Zeelandse kogelstootster Valerie Adams sloot zich in 2010 ook aan bij deze trainingsgroep. Ze maakte een crisis door en verhuisde naar Magglingen, aan de andere kant van de wereld, om Eggers advies te krijgen. Onder zijn leiding was ze maandenlang onverzettelijk – ze werd Olympisch kampioen en won nog meer wereldtitels. In ruil daarvoor kon Egger een potentieel beslissend trainingskamp in Nieuw-Zeeland voor Sempach leiden, vóór de titel. Over de situatie destijds zegt de worstelaar: "Het motiveert je natuurlijk als je ziet dat een vrouw sterker is dan jij in bepaalde krachtoefeningen."

En wat maakte Egger bijzonder? Sempach zegt: "Hij hield van mensen, hij was heel vaderlijk voor me." Sempach maakte hem altijd belachelijk door te zeggen dat Eggers snor alleen zwart was door verven. Egger flirtte hiermee. In feite was de snor natuurlijk.

Egger was ook ooit coach van de voetballers van Grasshopper Club en Olympique Marseille, de zeilers van Alinghi, de Franse basketballers die in 2000 verrassend de Olympische finale bereikten. En van de Zwitserse schansspringers met vleugelblessures, voordat Simon Ammann in 2002 op sensationele wijze zijn eerste tweevoudig Olympisch kampioen werd. Egger had met de springers gewerkt aan hun lichaamsspanning.

Egger ontving diverse prijzen voor zijn levenswerk en schreef het boek "The Way to Excellence". Zijn sociale karakter bleek ook uit zijn hechte vriendschap met zijn voormalige rivaal, Edy Hubacher, tot het einde toe.

Maar wat was er waar achter de dopingbeschuldigingen die "Der Spiegel" in 1992 tegen zijn protégé Werner Günthör deed? In zijn boek "We Were Heroes" zegt Günthör: "Als topsporter ga je tot het uiterste en probeer je te bepalen wat nog wel en niet mag. Destijds waren er zogenaamde behandelvensters waarin de dokter me voor blessures behandelde met medicijnen die, hoewel ze vanuit een conventioneel medisch perspectief geschikt waren, op de dopinglijst voor atleten stonden. In die tijd kon ik niet normaal trainen of wedstrijden spelen. Dat was toen legaal. Ik heb niet het gevoel dat ik iets illegaals heb gedaan."

Jean-Pierre Egger heeft de sport een grote erfenis nagelaten. Dinsdag, één dag voor zijn 82e verjaardag, overleed hij na een lang ziekbed.