Haïti, Cuba en Mexico

Haïti is een mislukte staat, Cuba leeft onder een dictatuur die de economie heeft verwoest, maar Mexico?

Mexico had López Obrador onder wiens bestuur, op basis van harde cijfers, vastgesteld kan worden dat de economische groei van het land de laagste was in de afgelopen 36 jaar, met een gemiddelde van 0,9% per jaar.

Maar als de meest recente economische vooruitzichtenstudie van de Economische Commissie voor Latijns-Amerika en het Caribisch gebied (ECLAC) deze drie landen aanmerkt als de landen die dit jaar en volgend jaar het slechtst presteren, is dat gewoon een statistisch toeval en zelfs een journalistieke overdrijving.

Cuba en Haïti lijken meer compatibel met Venezuela als het gaat om de structurele oorzaken die deze economieën tot een mislukking maken. Mexico bevindt zich in een fase waarin wordt onderzocht of structurele degradatie een simpele tijdelijke toestand is.

Mexico zou volgens een psychiater gemakkelijk de diagnose dissociatieve identiteitsstoornis kunnen krijgen, omdat het land zich in een situatie bevindt waarin meerdere persoonlijkheden voorkomen. Enerzijds probeert het land koste wat kost economische associatieschema's met de Verenigde Staten in stand te houden, ondanks de hyperneoliberale vrijhandel.

Maar aan de andere kant blijft hij slechte begrotingsbeslissingen nemen en schaadt hij het vertrouwen met zijn autoritaire drang om machten en autonome regio's te controleren, waaronder binnenkort ook de kiesautoriteit.

ECLAC zelf stelt in haar rapport over directe buitenlandse investeringen in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied 2025 vast dat Mexico sinds 2019 zijn vermogen om deze middelen te ontvangen, heeft verloren.

Gezien dit gevoel dat bij veel nationale figuren leeft, lijkt het erop dat de federale overheid dringend aandringt op het boeken van goede resultaten, zonder daarbij te zeggen dat daarvoor veel van de absurde maatregelen van de regering van López Obrador moeten worden teruggedraaid.

Er zijn duidelijke veranderingen op het gebied van veiligheid, maar we wachten gewoon op de resultaten. Er is meer discretionaire bevoegdheid op andere gebieden, zoals energie, en er zijn gebieden waar deze regering niet toegeeft, zoals propagandapraktijken, de centralisatie van de macht en de op welzijn gebaseerde verdeling van sociale uitgaven.

Dat Mexico momenteel onderaan de regionale en mondiale groeivooruitzichten staat, komt door onzekerheid. Dit heeft uiteraard te maken met de toekomst van de handelsrelatie met de Verenigde Staten, maar ook, en belangrijker nog, met de verwachtingen of Mexico zijn status als institutionele democratie zal behouden of niet.

Voorlopig hebben de gedifferentieerde behandeling die Trump aan Mexico heeft gegeven en de verwachting van lagere tarieven op onze export ervoor gezorgd dat we van een geraamde recessie naar een groei van 0,3% dit jaar konden gaan.

Maar de echte motor van investeringen en groei is vertrouwen. Trumps recente beslissingen bieden zeker enige verlichting, maar de uitdaging ligt in eigen land.

Naast concessies van buitenaf, die van belang zijn als ze van de Verenigde Staten komen, moet Mexico vooral het vertrouwen van investeerders en veel van haar eigen burgers terugwinnen.

Dit kan alleen worden bereikt als de rechtsstaat wordt geconsolideerd, democratische instellingen worden versterkt en deze autoritaire strijd wordt beëindigd. Zo wordt óf de instabiliteit van meerdere persoonlijkheden in stand gehouden, óf wordt gekozen voor zekerheid.