In de Pyreneeën is een pijl gevonden die meer dan 4000 jaar oud is en in een menselijke rib zit. "Hij is via de rug naar binnen gekomen."

Onderzoekers van het Catalaans Instituut voor Menselijke Paleoecologie en Sociale Evolutie ( IPHES-CERCA ) hebben in een prehistorische tombe in de Pyreneeën, in de gemeente Queralbs (Girona), een pijl gevonden die meer dan 4000 jaar oud is en in een menselijke rib is ingebed. Deze vondst vond plaats tijdens de laatste opgravingscampagne op deze hooggelegen locatie, waar een team van IPHES-CERCA sinds 2019 aan werkt, onder leiding van hoogleraar prehistorie aan de Autonome Universiteit van Barcelona (UAB) en IPHES-CERCA-onderzoeker Carlos Tornero, zo verklaarde de instelling dinsdag in een verklaring .

Het team benadrukte dat dit prehistorische graf op Roc de les Orenetes, op een hoogte van meer dan 1800 meter, "direct en uitzonderlijk bewijs van interpersoonlijke conflicten tussen de vroegste herdersgemeenschappen in de Pyreneeën" bewaart. Ze benadrukten ook dat deze nieuwe mijlpaal "de locatie als referentiepunt consolideert" voor de studie van de recente prehistorie in Zuid-Europa en nieuwe wegen opent voor onderzoek naar geweld, conflict en veerkracht in oude menselijke gemeenschappen.

De pijl, die van achteren werd afgevuurd en nog steeds in het bot zit, vertoont ook tekenen van botregeneratie. Dat wijst erop dat het individu de impact nog enige tijd heeft overleefd, aldus de onderzoekers.

Een berggemeenschap

Archeologen hebben verklaard dat de Roc de les Orenetes, die in de jaren 60 van de vorige eeuw werd ontdekt door een plaatselijke bewoner, een holte is waarin 4000 jaar geleden en gedurende minstens twee eeuwen de resten van meer dan 60 individuen werden aangetroffen, die waarschijnlijk tot één gemeenschap behoorden.

Uit de analyse van de resten die de afgelopen jaren zijn verzameld, concludeerde een onderzoek onder leiding van Miguel Ángel Moreno, hoogleraar osteoarcheologie aan de Universiteit van Edinburgh (Schotland), dat het hier ging om een ​​populatie die voornamelijk bestond uit volwassen mannen, maar ook uit vrouwen en kinderen. Deze osteologische studie – van de botten – wijst op een gemeenschap "die goed was aangepast aan de eisen van de Pyreneeën."

Robuuste skeletten, opvallende spieraanhechtingen en tekenen van intensieve fysieke activiteit springen in het oog. "Dit alles wijst op een veeleisende levensstijl, gekoppeld aan begrazing en de exploitatie van hulpbronnen op grote hoogte. De banden tussen individuen en met het gebied waren hecht, zoals blijkt uit de keuze van de grot als begraafplaats voor generaties," merkten ze op.

Bewijs van gewelddadige confrontaties

De eerste onderzoeken, gepubliceerd in 2024, hadden al "anomalieën" in sommige skeletten geïdentificeerd, zoals snijwonden veroorzaakt door het gebruik van bijlen en dolken, en opzettelijke botbreuken. Dit alles wijst op gewelddadige confrontaties.

Hoewel het onbekend was of de gevonden pijlen waren gebruikt om mensen te verwonden, is dit punt nu opgehelderd met de nieuwe ontdekking, benadrukten ze. "Het laat geen ruimte voor twijfel. Het ribfragment heeft een ingebedde pijlpunt, identiek aan andere van de vindplaats, die de rug van het individu is binnengedrongen," legde Moreno uit.

"De baan geeft aan dat het schot van achteren is afgevuurd. De punt raakte ingebed en het bot eromheen begon te regenereren. Nu kunnen we de kracht van de impact, het gebruikte wapentype en de positie van de aanvaller en het slachtoffer bestuderen," voegde hij eraan toe. Een ander verrassend punt voor onderzoeker Carlos Tornero is dat het individu, afgaande op de wond, niet onmiddellijk overleed.

"Gezien de positie en de baan van de pijl, had deze de persoon op twee momenten kunnen doden: óf op het moment van de impact, door een bloeding of longschade (bijvoorbeeld een pneumothorax), óf kort daarna, door een infectie (...) Dit soort details zullen nu worden aangepakt in de gedetailleerde studies die we gaan uitvoeren," zei hij.

Het fragment wordt momenteel geanalyseerd met behulp van röntgenmicrotomografie in het Nationaal Centrum voor Onderzoek naar Menselijke Evolutie (CENIEH) in Burgos en zal vervolgens op chemisch, genomisch en proteomisch niveau worden geanalyseerd in gespecialiseerde centra in Barcelona en de Verenigde Staten.