4.000 jaar geleden bouwden onze voorouders pijpen zonder dat een baas hen daartoe opdracht gaf.

Een oud keramisch waterleidingsysteem, het oudste ooit ontdekt in China , toont aan dat onze neolithische voorouders in staat waren tot complexe technische hoogstandjes zonder dat er een enkele gezagsdrager of 'baas' nodig was om het werk te orkestreren, maar dat ze zich juist organiseerden om ze te bouwen. In een studie gepubliceerd in 'Nature Water' beschrijft het archeologische team van University College London (UCL) een netwerk van keramische waterleidingen en drainagegreppels op de ommuurde Chinese vindplaats Pingliangtai , dat 4000 jaar oud is, uit een tijd die bekendstaat als de Longshan-periode. Het netwerk toont samenwerking binnen de gemeenschap aan bij de aanleg en het onderhoud van het drainagesysteem, hoewel er geen bewijs is van gecentraliseerde macht of autoriteit.

Yijie Zhuang, onderzoeker aan het UCL Institute of Archaeology en hoofdauteur van het artikel, legt het belang van de vondst uit: "De ontdekking van dit keramische waterleidingnetwerk is opmerkelijk omdat de Pingliangtai-bevolking in staat was dit geavanceerde waterbeheersysteem uit de Steentijd te bouwen en te onderhouden zonder de organisatie van een centrale machtsstructuur. Dit systeem vereiste een aanzienlijke mate van planning en coördinatie binnen de gemeenschap, en het werd allemaal gemeenschappelijk uitgevoerd."

Keramische waterleidingen vormen een drainagesysteem dat het oudste complete systeem is dat ooit in China is ontdekt (er bestaan nog oudere voorbeelden, die bijna 6000 jaar teruggaan tot het oude Babylon). De waterleidingen, gemaakt door afzonderlijke segmenten met elkaar te verbinden, lopen langs paden en muren om regenwater af te voeren en tonen een geavanceerd niveau van centrale planning op de neolithische vindplaats.

Wat onderzoekers verbaast, is dat de nederzetting Pingliangtai weinig bewijs van sociale hiërarchie vertoont: de huizen waren allemaal even klein en er zijn geen tekenen van sociale stratificatie of significante ongelijkheid binnen de bevolking gevonden. Opgravingen op de stadsbegraafplaats vonden ook geen bewijs van een sociale hiërarchie in begrafenissen, een opvallend verschil met opgravingen in andere nabijgelegen steden uit dezelfde periode.

Maar ondanks het ogenschijnlijke gebrek aan gecentraliseerde autoriteit, kwamen de mensen bijeen en voerden ze de zorgvuldige coördinatie uit die nodig was om de keramische pijpen te produceren, de plaatsing ervan te plannen, ze te installeren en ze te onderhouden - een project dat waarschijnlijk veel inspanning vergde van een groot deel van de gemeenschap.

De mate van complexiteit die met deze leidingen gepaard gaat, weerlegt de eerdere hypothese dat alleen een gecentraliseerde staat met heersende elites de organisatie en middelen op zich zou kunnen nemen om een complex waterbeheersysteem te bouwen. Pingliangtai toont aan dat meer egalitaire en communale samenlevingen ook in staat waren tot dergelijke technische hoogstandjes.

Pingliangtai ligt in het huidige district Huaiyang van de stad Zhoukou in Centraal-China. Tijdens het Neolithicum woonden er ongeveer 500 mensen in een ommuurde stad met een gracht eromheen. Gelegen aan de bovenloop van de Huai-riviervlakte in de uitgestrekte Huanghuaihai-vlakte , werd het klimaat van het gebied 4000 jaar geleden gekenmerkt door grote seizoensschommelingen, met zomermoessons die maandelijks vaak een halve meter regen in de regio lieten vallen.

Het beheersen van deze overstromingen was belangrijk om te voorkomen dat de gemeenschappen in de regio door overstromingen werden overspoeld. Om het overtollige water tijdens het regenseizoen te beperken, bouwden en beheerden de inwoners van Pingliangtai een tweelaags drainagesysteem, zoals we dat in die tijd nog nooit hadden gezien. Ze bouwden eenvoudige maar gecoördineerde sloten, parallel aan hun huizenrijen, om water uit de woonwijk af te voeren naar een reeks keramische waterleidingen die het water naar de omliggende gracht en weg van het dorp voerden.

Deze keramische waterpijpen vertegenwoordigden een geavanceerd technologisch niveau voor die tijd. Hoewel er enige variatie was in decoratie en stijl, had elk pijpsegment een diameter van 20 tot 30 centimeter en een lengte van 30 tot 40 centimeter. Talrijke segmenten werden aan elkaar gekoppeld om water over lange afstanden te transporteren.

Het Pingliangtai -afvoersysteem is uniek onder de watersystemen in andere delen van de wereld in die tijd. Het doel ervan, namelijk het afvoeren van regenwater en overstromingen tijdens de moesson, verschilt van andere neolithische systemen wereldwijd, waarvan er veel werden gebruikt voor rioolwaterafvoer of andere doeleinden.