Gaza, live: update over de situatie

AVIV ATLAS/REUTERS

In de trein die hen zondagmiddag 17 augustus laat afzet bij station Hashalom in Tel Aviv om een einde te eisen aan de oorlog in de Gazastrook, hekelen de 70-jarige Naftali Halberstadt en de 67-jarige Ophir Yarden de Israëlische premier Benjamin Netanyahu fel: "Alles wat Bibi doet, is om hem te redden," klaagt de liberale psycholoog Naftali tegen zijn vriend, een academicus gespecialiseerd in het jodendom, en verontschuldigt zich voor de gebruikte term. "Netanyahu heeft met zijn partij alleen nooit meer dan 30 zetels [van de 120] in de Knesset gehad, maar dat heeft hem al zo lang alle macht gegeven. Wat we ook doen. Tenzij er op een dag een algemene staking komt die het land op de knieën dwingt: dan gebeurt er misschien nog iets vóór de verkiezingen," klaagt de zeventiger.

Tienduizenden mensen, volgens de organisatoren zelfs 500.000, gingen zondag de straat op in Tel Aviv om een einde te eisen aan de oorlog in Gaza. Tijdens de 22 maanden durende oorlog die in de Gazastrook ontstond door de aanval op 7 oktober, vonden er regelmatig demonstraties plaats. Maar de demonstratie van zondag leek een van de grootste tot nu toe te zijn. Veel mensen in de menigte droegen stukjes tape op hun shirt met het nummer 681 in stift geschreven, het aantal dagen sinds de ontvoering van de gijzelaars.

De mobilisatie werd georganiseerd nadat de regering van Benjamin Netanyahu iets meer dan een week geleden besloot een nieuw offensief te starten tegen Hamas in de Palestijnse gebieden en Gaza-stad en omliggende kampen in te nemen.

Binnen Israël zelf heeft het plan om de controle over de dichtstbevolkte gebieden van Gaza over te nemen het gevoel van urgentie verder versterkt bij degenen die een einde aan de oorlog eisen in ruil voor een onderhandelde overeenkomst om alle gijzelaars vrij te laten.

Slingerend door de straten van het stadscentrum, in de schaduw van de glazen torens, verzamelde de menigte zich op het Gijzelaarsplein in Tel Aviv, het zenuwcentrum van de beweging. Naast het lot van de gijzelaars – er zitten nog steeds 49 gevangenen in Gaza, van wie er 27 door het leger dood zijn verklaard – klonken er ook andere zorgen in de menigte: het hele land is aan het uiteenvallen, het imago in de wereld is compleet veranderd. Anderen maken zich zorgen over het lot van hun eigen kinderen die in het Israëlische leger dienen en vrezen dat ze binnenkort opgeroepen zullen worden om te vechten.

Na de demonstratie marcheerden honderden mensen naar het hoofdkwartier van Likoed, de partij van premier Benjamin Netanyahu, waar ze een vreugdevuur aanstaken en met de politie slaags raakten.

Volgens Haaretz schatten de organisatoren dat er zondag meer dan 2,5 miljoen Israëliërs deelnamen aan demonstraties in het hele land. Volgens hen woonden 300.000 mensen een demonstratie bij op het Gijzelaarsplein in Tel Aviv. De Jerusalem Post meldt ook dat er 300.000 demonstranten in Tel Aviv deelnamen. De Times of Israel schrijft dat "ongeveer 220.000 mensen zich verzamelden op het Gijzelaarsplein in Tel Aviv en de omliggende straten voor een demonstratie georganiseerd door leden van de families van de gijzelaars, aldus het Forum van Families van Gijzelaars en Vermisten, verwijzend naar schattingen van de politie."

In een nieuwe video die zondagavond werd vrijgegeven, roept de 25-jarige Israëlische gijzelaar Matan Zangauker de Israëlische leiders en het volk op om actie te ondernemen om zijn vrijlating te bewerkstelligen. "Elke dag sterf ik een beetje meer", zegt hij in de video die zijn moeder, Einav Zangauker, heeft vrijgegeven. "Jullie laten ons sterven... Ik hoop dat jullie er alles aan doen om de situatie te veranderen."

Matan Zangauker werd op 7 oktober ontvoerd uit kibboets Nir Oz, samen met zijn partner Ilana Gritzewsky, die inmiddels is vrijgelaten. In de video noemt hij zijn familieleden bij hun voornaam en roept hij mensen op om te demonstreren voor de residentie van de premier: "Laat hem niet slapen. We lijden. Vergeet niet dat we nog leven." Hij beschuldigt premier Benjamin Netanyahu: "Dit is uw falen en dat van uw regering sinds 7 oktober. Volk van Israël, laat ons niet in de steek!"

In juni publiceerde Hamas een foto van de gijzelaar , nadat hij had beweerd dat hij werd vastgehouden op een locatie die door het Israëlische leger werd belegerd. In december 2024 publiceerde Hamas een video van Matan Zangauker waarin hij beweerde al meer dan 420 dagen gevangen te zitten en de Israëlische regering ervan beschuldigde de gijzelaars in de steek te hebben gelaten. Op zondag organiseerde zijn partner, Ilana Gritzewsky, een symbolische "bruiloft" met hem tijdens een protest in Tel Aviv ter herdenking van zijn gevangenschap.

Duizenden Israëliërs gingen zondag de straat op om van hun regering in Gaza een staakt-het-vuren te eisen waarin de vrijlating van de gijzelaars wordt gegarandeerd. Deze eisen werden door premier Benjamin Netanyahu verworpen.

In meerdere steden in het land werden wegen geblokkeerd, stonden banden in brand en vonden er enkele confrontaties plaats met de veiligheidstroepen die waren ingezet voor de mobilisatie, opgeroepen door de families van de gijzelaars die bijna twee jaar lang in Gaza werden vastgehouden.

Met uitzondering van incidentele operaties in verschillende delen van het land, bleef de activiteit in Tel Aviv en Jeruzalem relatief normaal, aldus Agence France-Presse.

In de ochtend vonden op verschillende plaatsen in het land kleine demonstraties en bijeenkomsten plaats, waaronder op de snelweg die Tel Aviv met Jeruzalem verbindt en in de buitenwijken van Jeruzalem, waar de politie kortstondig een waterkanon gebruikte om een handvol demonstranten uit een tunnel te verdrijven.

"De verschrikkelijke chaos in Gaza zou eindeloos kunnen aanhouden, net als het verlies aan mensenlevens. We moeten deze eindeloze en angstaanjagende afdaling in de afgrond stoppen. Dit móét stoppen," smeekte Nira Sharabi, de vrouw van Yossa Sharabi, wiens lichaam nog steeds in handen is van Hamas in Gaza. Ze was aanwezig bij een bijeenkomst in Beeri, een kibboets vlakbij de grens met Gaza, een van de zwaarst getroffen gemeenschappen bij de aanval van 7 oktober.

De protesten bereiken hun hoogtepunt aan het einde van de middag in Tel Aviv, waar demonstranten zich verzamelen op het Gijzelaarsplein. Ze zwaaien met portretten van gevangenen, Israëlische vlaggen en gele spandoeken (de kleur die symbool staat voor gijzelaars).

Volgens het Palestijnse ministerie van Volksgezondheid, dat onder leiding staat van Hamas, waren zondag tientallen Palestijnen aanwezig bij de begrafenis van Hamdan Abu Alia, een jongeman die door het Israëlische leger werd doodgeschoten in het dorp Al-Mughayyir, ten noordoosten van Ramallah op de Westelijke Jordaanoever.

Het ministerie maakte zaterdagavond "de martelaarschap bekend van de jonge Hamdan Moussa Mohammed Abou Alia [18 jaar oud], gedood door bezettingsgeweld in de stad Al-Mughayyir."

Het Israëlische leger verklaarde dat "terroristen" stenen en molotovcocktails naar de soldaten hadden gegooid tijdens een "gezamenlijke operatie" met de Israëlische politie in het dorp. Op vragen van persbureau Agence France-Presse voegde het leger eraan toe dat "de soldaten reageerden met schoten op de aanvallers om de dreiging te elimineren, en dat er een impact werd bevestigd."

De begrafenisstoet trok door de straten van het dorp en droeg het lichaam van de jongeman, wiens hoofd gewikkeld was in een Palestijnse keffiyeh. Deelnemers scandeerden leuzen zoals "Met onze ziel en ons bloed offeren wij u, o martelaar!", terwijl ze zwaaiden met Palestijnse vlaggen en die van de Fatah- en Hamas-bewegingen.

Het lichaam werd vervolgens naar het ouderlijk huis gebracht voor een laatste afscheid. "Als je denkt dat niemand het Palestijnse volk steunt, weet dan dat wij vertrouwen op de Almachtige God", zei de vader van de jongeman, Moussa Abou Alia.

Dank u voor uw vraag. Ter herinnering: de Gazastrook werd wekenlang geblokkeerd door het Israëlische leger , dat op 2 maart werd afgekondigd. De toegang tot humanitaire hulp was daardoor volledig geblokkeerd.

De afgelopen weken is de internationale druk echter toegenomen, met de publicatie van getuigenissen en video's waarin de hongersnood in Gaza wordt aangeklaagd. Hierdoor is de Hebreeuwse staat gedwongen zijn greep iets te versoepelen . Er mag wel humanitaire hulp de enclave worden binnengebracht, maar bijna uitsluitend via de lucht. Deze methode is echter niet effectief gebleken.

In een bericht op Telegram bevestigde het Israëlische leger dat er 161 voedselhulppakketten in de Gazastrook zijn afgeleverd in het kader van de samenwerking tussen Israël, Jordanië, de Verenigde Arabische Emiraten, Duitsland, België, Frankrijk, Italië, Nederland, Denemarken en Indonesië.

Veel landen blijven waarschuwen voor de humanitaire crisis in Gaza en zeggen dat er door het bijna twee jaar durende conflict onvoldoende voedsel de hongerende en belegerde enclave bereikt. Frankrijk en zo'n twintig andere landen hadden op 12 augustus een "hongersnood" in de Gazastrook aangeklaagd . " We roepen de Israëlische regering op om alle hulpzendingen van internationale ngo's goed te keuren en de obstakels weg te nemen die essentiële humanitaire actoren verhinderen te opereren", eisten de landen, waaronder de meeste landen van de Europese Unie – met uitzondering van Duitsland – evenals Japan, Australië en Canada.

Op zondag, de eerste dag van de week in Israël, bleven de meeste winkels in Jeruzalem en Tel Aviv open, zo merkten journalisten van Agence France-Presse op. Dit ondanks een oproep tot een solidariteitsstaking met de gijzelaars, georganiseerd door het Forum van Families van Gijzelaars en Verdwenenen, de oppositie en delen van het bedrijfsleven en de vakbonden.

In verschillende steden in het land gingen echter duizenden mensen de straat op en blokkeerden belangrijke wegen, waaronder de snelweg die Tel Aviv met Jeruzalem verbindt.

Het epicentrum van de protesten zal in de late namiddag in Tel Aviv zijn, waar demonstranten zich verzamelen op het Gijzelaarsplein. Ze zwaaien met portretten van ontvoerden, Israëlische vlaggen en gele spandoeken, de kleur die symbool staat voor gijzelaars.

Volgens de politie waren duizenden veiligheidstroepen ingezet bij de protesten. Eerder die dag waren 32 demonstranten gearresteerd wegens het verstoren van de openbare orde en het belemmeren van de bewegingsvrijheid.

Dit is niet de eerste demonstratie op Israëlische bodem. Vanaf begin januari 2023, ruim vóór de bloedbaden die Hamas in Zuid-Israël aanrichtte, ontstonden er week na week enorme demonstraties tegen de hervorming van het rechtssysteem die premier Benjamin Netanyahu nastreefde. Toen kwam 7 oktober. De menigte betuigde toen haar steun aan de slachtoffers en hun families en eiste de teruggave van de 251 door Hamas gevangengenomen gijzelaars.

Sindsdien gaan Israëliërs wekelijks de straat op, een veelzijdige mobilisatie met als rode draad vijandigheid jegens de premier. Dit protest is versterkt door de hervatting van de bombardementen in Gaza en door de aankondiging door de Israëlische regering op 8 augustus van de geleidelijke bezetting van de Palestijnse enclave, die al bijna twee jaar onder vuur ligt van het Israëlische leger.

De mobilisatie neemt echter af. Op zaterdag 9 augustus meldden de organisatoren – deels de nabestaanden van de gijzelaars – dat er 60.000 mensen in Tel Aviv waren, een schatting die genereus lijkt. Net als de week ervoor. In ieder geval ver verwijderd van het hoogtepunt van de mobilisatie in september 2024, toen enkele honderdduizenden mensen zich verzamelden na de dood van zes door Hamas geëxecuteerde gijzelaars, terwijl het leger hun detentiecentrum naderde.

Als u hier meer over wilt weten, lees dan onderstaand artikel.

In een Telegram-bericht zei IDF-stafchef Eyal Zamir: "We gaan binnenkort over naar de volgende fase van Operatie Gideon's Chariots, waarin we de aanvallen op Hamas in Gaza-Stad zullen blijven intensiveren totdat ze verslagen zijn. Operatie Gideon's Chariots heeft haar doelen bereikt; Hamas heeft vandaag de dag niet meer de capaciteiten die het vóór de operatie had – we hebben het ernstig verzwakt."

"Deze campagne is geen eenmalige gebeurtenis. Het is een volgende stap in een gepland plan voor de lange termijn, met een multidisciplinaire visie die erop gericht is alle elementen van de as, en met name Iran, aan te vallen", voegde hij toe.

Volgens de Israëlische legerradio zou het doel van het leger zijn om "tegen 7 oktober" niet alleen "de bevolking van Gaza-Stad te evacueren, maar ook de omsingeling van de stad te voltooien en de operationele controle erover over te nemen." "Dit betekent dat de operatie in de komende weken zal beginnen."

"Minstens vier divisies zullen worden ingezet in de Gazastrook als onderdeel van de nieuwe operatie", aldus de radio, verwijzend naar de mobilisatie van "meerdere reservebrigades, of tienduizenden reservemilitairen."

De Israëlische autoriteiten lieten zaterdag weten dat er vanaf zondag tenten en andere beschermingsmaterialen beschikbaar worden gesteld als onderdeel van de voorbereidingen van het leger om mensen uit de gevechtszones te verplaatsen naar de zuidelijke Gazastrook, ter bescherming.

Demonstraties in Israël waarin een einde aan de oorlog in de Gazastrook en de onderhandelde vrijlating van gijzelaars worden geëist, versterken de positie van Hamas, zei de Israëlische premier zondag.

"Degenen die vandaag oproepen tot een einde aan de oorlog zonder nederlaag voor Hamas versterken niet alleen de positie van Hamas en vertragen de vrijlating van onze gijzelaars, maar garanderen ook dat de verschrikkingen van 7 oktober zich steeds opnieuw zullen voordoen en dat we een oorlog zonder einde zullen moeten voeren", betoogde Netanyahu tijdens de wekelijkse kabinetsvergadering.

Duizenden mensen gingen zondag de straat op in Israël om een staakt-het-vuren te eisen dat de gijzelaars die tijdens de Hamas-aanval op Israëlische bodem op 7 oktober 2023 werden ontvoerd, vrijgelaten worden.

Volgens het door Hamas geleide ministerie van Volksgezondheid in Gaza zijn er in de afgelopen 24 uur 47 mensen omgekomen door Israëlisch geweervuur of beschietingen. Er raakten 226 mensen gewond.

Daarmee komt het aantal doden sinds het begin van de oorlog op 61.944 en het aantal gewonden sinds 7 oktober 2023 op 143.854.