BitChat: Wat is dit nieuwe sociale netwerk dat offline werkt?

Berichten versturen zonder wifi, zonder 5G en zelfs zonder simkaart. Dit is de ietwat utopische gok van BitChat, een versleutelde berichtenapp die zich nog in de testfase bevindt en begin augustus werd gelanceerd door Jack Dorsey, de oprichter van Twitter en de berichtendienst Bluesky .

Om een schijnbaar magische truc uit te voeren, maakt BitChat gebruik van Bluetooth-technologie en een zogenaamd " peer-to-peer "-communicatiesysteem. Concreet kunnen twee telefoons rechtstreeks berichten uitwisselen, zonder tussenkomst van een centrale server of een telefoonmaatschappij. Registratie is dus niet nodig: geen e-mailadres of telefoonnummer. Berichten worden niet opgeslagen op servers, maar alleen in het tijdelijke geheugen van het apparaat en worden na lezing automatisch verwijderd. In geval van nood kunnen alle gegevens dankzij een " paniekmodus " zelfs direct worden gewist. De berichtenservice maakt zo anonieme en traceerbare uitwisselingen mogelijk.

Om het bericht de ontvanger te laten bereiken, moeten andere app-gebruikers in de buurt zijn. Deze technologie is gebaseerd op een zogenaamd ' lokaal mesh-netwerk ': elke telefoon fungeert tijdelijk als een relais. Wanneer je een bericht verstuurt, wordt het binnen een straal van 300 meter van de ene telefoon naar de andere verzonden, totdat het de bestemming bereikt. Maar om dit te laten werken, moet elk apparaat in de berichtstroom de app geïnstalleerd hebben en Bluetooth ingeschakeld hebben.

Als er geen relais in de buurt beschikbaar zijn, blijft het bericht geblokkeerd. Dit maakt BitChat effectief op drukke plaatsen, zoals demonstraties, concerten of festivals. Maar in dunbevolkte of afgelegen gebieden wordt de applicatie snel nutteloos door een gebrek aan beschikbare relais.

Deze vrijheid heeft een prijs. Door alle vormen van controle weg te nemen, wordt de berichtgeving kwetsbaar voor misbruik. Zonder moderatie wordt het onmogelijk om de verspreide content te controleren. Gewelddadige groepen zouden deze vrijheid kunnen gebruiken om acties te organiseren of illegale content te verspreiden.

Versleutelde berichtendiensten zoals Telegram en Signal zijn al eerder voor dit soort gebruik aangeklaagd. In Frankrijk werd Telegram-oprichter Pavel Durov in 2024 aangeklaagd omdat hij de verspreiding van kindermisbruik op zijn platform niet had tegengegaan. Ook op WhatsApp zijn besloten groepen gebruikt om valse informatie of verboden afbeeldingen te verspreiden. De applicatie kan ook interessant zijn voor ngo's, journalisten of activisten die in oorlogsgebieden actief zijn of die te maken hebben met beperkingen van hun vrijheid .

Momenteel is het sociale netwerk nog niet getest door cybersecurity-experts. Als het systeem echter niet voldoende beveiligd is, kan Bluetooth worden gebruikt om de locatie van een telefoon te volgen of communicatie te onderscheppen. De gebruikte encryptie is ook nog niet geverifieerd.

BitChat maakt deel uit van een bredere dynamiek die wordt gedreven door de opkomst van anonieme, veilige en gedecentraliseerde berichtenuitwisseling. Net als Signal, Briar en Session trekken deze applicaties een steeds breder publiek aan, verleid door een duidelijke belofte: geen reclame, geen profilering en geen surveillance.

Dit alternatieve model wint terrein in een klimaat van groeiend wantrouwen jegens digitale giganten. In 2023 gaf 61% van de Fransen aan er geen vertrouwen in te hebben dat zij hun gegevens zouden beschermen, volgens een onderzoek van Ifop. Het jaar daarop registreerde de CNIL 5.629 datalekken, een stijging van 20% ten opzichte van 2023. Het aantal incidenten dat meer dan een miljoen mensen trof, verdubbelde ten opzichte van het jaar ervoor.