Bulgarije staat klaar om over te stappen op de euro ondanks terughoudendheid

Bulgarije bereidt zich voor op een muntwisseling: de ministers van Financiën van de Europese Unie geven dinsdag definitief groen licht aan het Oost-Europese land om de euro in te voeren. Vanaf 1 januari 2026 telt de eurozone 21 leden, waaronder dit land met 6,4 miljoen inwoners, een van de armste landen van het blok. De stemming door de ministers van de 27 lidstaten, die vanmiddag vroeg gepland staat, zal naar verwachting slechts een formaliteit zijn.

De Europese Commissie verklaarde begin juni al dat Bulgarije aan alle voorwaarden voor de invoering van de euro voldeed. Datzelfde gold ook voor de Europese Centrale Bank (ECB), die eveneens een positief advies uitbracht. In Bulgarije, sinds 2007 lid van de EU, is de verwachting om de nationale munteenheid, de lev, te verlaten verre van unaniem.

De afgelopen weken hebben duizenden demonstranten met "Nee tegen de euro"-borden zich verzameld in de straten van de hoofdstad Sofia om hun verzet tegen het plan te uiten. Velen vrezen dat de muntverandering tot prijsstijgingen zal leiden, wat op zijn beurt de woede van eurofoben zou kunnen aanwakkeren. Volgens recente peilingen is bijna de helft van de ondervraagden tegen de toetreding van het land tot de eurozone volgend jaar.

Euro-aanhangers zien het daarentegen als een belangrijke stap die Bulgarije's westerse geopolitieke anker zou versterken en het land zou beschermen tegen de invloed van het Kremlin. Het einde van het toetredingsproces van Bulgarije komt op een moment dat de euro in waarde is gestegen ten opzichte van de dollar, na herhaalde dreigingen met invoerrechten door de Amerikaanse president Donald Trump.

Bulgarije, waarvan de lev al aan de euro is gekoppeld, had graag eerder willen overstappen op de euro, maar werd tot nu toe verhinderd door een te hoge inflatie te midden van een ernstige politieke crisis. De gemeenschappelijke Europese munteenheid werd op 1 januari 1999 ingevoerd voor elektronische transacties. Maar deze kreeg vanaf 1 januari 2002 concrete vorm met de invoering van euromunten en -biljetten, die de nationale valuta's van twaalf EU-lidstaten, waaronder Duitsland, Frankrijk, Italië en Spanje, vervingen.

Later sloten acht andere landen zich bij hen aan: Slovenië, Cyprus, Malta, Slowakije, Estland, Letland, Litouwen en, meest recent, Kroatië in 2023. Alle EU-landen hebben zich theoretisch verbonden tot toetreding zodra ze aan de voorwaarden voldoen, maar er is geen tijdschema vastgesteld. De enige uitzondering is Denemarken, dat na een referendum waarin de euro in 2000 werd afgewezen, een vrijstelling wist te verkrijgen.