Sociale BTW: gevaar voor pensioenen

Door Sébastien Crépel, mederedacteur

Ze denken er allemaal over na, maar houden voorlopig hun mond. Édouard Philippe, Gérald Darmanin, Gabriel Attal, Bruno Retailleau... Het onderwerp? Kapitaalgedekte pensioenen. De invoering ervan in Frankrijk is onderwerp van discrete lobby om het op te dringen als oplossing voor het vermeende onvermogen van het omslagstelsel om de demografische schok op te vangen. Na acht hervormingen sinds 1993, die zogenaamd ons stelsel hebben "gered", spreken de resultaten voor zich. De architecten van deze hervormingen, die de voorwaarden voor uitkeringen geleidelijk hebben aangescherpt zonder het tekort van het stelsel aan te pakken, hadden de weg naar pensioenfondsen naar Frans model niet beter kunnen vrijmaken.

Dezelfde mensen die zichzelf uitriepen tot verdedigers van het omslagstelsel – een systeem dat dankzij bijdragen van werkenden het mogelijk maakt om de pensioenen van gepensioneerden te betalen zonder beroep te doen op privéspaargeld – staan ​​klaar om de wolf in de schaapskooi te laten. Nadat ze weigerden de pensioenfondsen uit te breiden zoals de welvaartsgroei dat zou toelaten, willen ze werknemers dwingen om een ​​"kapitaal" uit eigen zak te storten om hun bijdragen "aan te vullen". Achter de schermen wordt de Medef (de Franse werkgeversorganisatie) actief. In "Le Monde" betoogde de baas van de werkgevers, Patrick Martin, op 27 februari: "We moeten de middelen die momenteel worden toegewezen aan de takken gezins- en ziektekostenverzekering (van de sociale zekerheid – nvdr.), aanwenden, waarbij het verlies aan inkomsten voor deze twee stelsels wordt gecompenseerd door hogere belastingen." Dat wil zeggen, een sociale btw, een term die François Bayrou onlangs gebruikte.

Om operationeel te zijn en gepensioneerden een inkomen te bieden, kan de kapitalisatiepijler niet rekenen op bijdragen van direct beschikbare werknemers zoals in het omslagstelsel: deze moet worden gefinancierd door de individuele spaargelden die werknemers gedurende hun leven hebben opgebouwd. Dit betekent dat werknemers van vandaag twee keer moeten betalen voordat ze hun eerste pensioen met kapitalisatie zien uitbetaald worden: één keer om de pensioenen van huidige gepensioneerden in het omslagstelsel te financieren, en een tweede keer om hun eigen pensioen op te bouwen.

Omdat werkgevers geen cent meer willen betalen, is hun idee om de financiering van sociale uitkeringen over te hevelen naar een belasting zoals de btw: zo betaalt de consument – ​​werknemer, gepensioneerde, werkloze, student, enz. – wanneer hij boodschappen doet. Het risico dat daarbij opkomt, is dat van een prijsverhoging. Maar er zijn er nog meer: ​​door de sociale bescherming te "belasten", worden de rechten van werknemers ingeperkt. Emmanuel Macron wist hiervan te profiteren, ten tijde van de verlaging van de werkloosheidsbijdragen door premier Édouard Philippe. Op 9 juli 2018 legde de president van de Republiek uit aan de parlementariërs die in het Congres bijeen waren: "Nationale solidariteit wordt steeds meer gefinancierd door belastingen (...), dit leidt ook tot een transformatie van de filosofie zelf (...). We moeten alle consequenties trekken: er is geen recht meer op werkloosheid, in de zin zoals we die traditioneel begrepen (...), aangezien alle belastingbetalers die hebben betaald." Kortom, terwijl bijdragen rechten creëren, doen belastingen dat niet: iedereen is verantwoordelijk tegenover de samenleving als geheel. Dit is de transformatie van sociale zekerheid naar publieke liefdadigheid. Het opent ook de deur voor alle sancties en beperkingen in naam van de bestrijding van "misstanden", waarvoor werklozen nu een hoge prijs betalen.