De perfecte vriend bestaat (niet): in China is het een chatbot met kunstmatige intelligentie.

Het vinden van de perfecte partner is niet eenvoudig, maar sommige Chinezen hebben een technologische shortcut genomen: dankzij AI-apps voor gezelschap beginnen veel jongeren relaties met virtuele 'perfecte vriendjes', die door hun gebruikers zelf zijn gemaakt en gepersonaliseerd. The Economist meldt dat de populairste app in deze categorie Maoxiang heet. In februari telde het platform 2,2 miljoen maandelijkse actieve gebruikers op iOS, tegen 1 miljoen in juli van het voorgaande jaar, met een gelijke verdeling tussen mannen en vrouwen. "De rode draad is dat kunstmatige intelligentie een emotionele behoefte bevredigt die in het echte leven niet wordt vervuld", schrijft het Britse medium, en legt ook uit dat "degenen die erin slagen de ingebouwde filters te omzeilen, zelfs seksueel suggestieve gesprekken kunnen voeren."

Deze trend wordt gevoed door verschillende factoren: ten eerste heeft de snelle evolutie van technologie taalmodellen zo geavanceerd gemaakt dat ze nu menselijke emoties en empathie kunnen nabootsen . Dit stelt gebruikers in staat om gesprekken te voeren waarbij de ander altijd aanwezig is en beschikbaar om te luisteren – in tegenstelling tot menselijke relaties. En het gesprek voelt niet eenrichtingsverkeer aan: de chatbots van deze apps kunnen de hele dag door berichten versturen en bellen, net als een echte partner.

Economie en tijd

Dan is er nog de kwestie van geld en tijd : de 28-jarige Zhou, die een AI-vriendin heeft gecreëerd door DeepSeek in zijn WeChat-account te integreren, vertelde The Economist dat het veel goedkoper is om een AI-vriendin te daten dan een echte, die veel tijd en geld zou kosten om voor zich te winnen. "Voor hem is het hebben van een AI-vriendin als een langeafstandsrelatie met een echte vrouw."

En dan speelt eenzaamheid een rol: in 2024 besteedde de gemiddelde Chinese burger slechts 18 minuten per dag aan socializen, terwijl hij vijf en een half uur online doorbracht. "AI-metgezellen zijn niet de eersten die op deze eenzaamheid reageren", legt het artikel uit: al jaren zijn "otome"-videogames, waarin vrouwen romantische relaties aangaan met charmante mannen in anime-stijl, erg populair in China. Een van de bekendste, "Love and Deepspace", genereerde in 2024 een omzet van 1,3 miljard yuan op iOS. Ondertussen is het aantal nieuwe huwelijken in China meer dan gehalveerd - van 6,1 miljoen in 2014 tot een recordlaagte van 3 miljoen in 2024 - en is het vruchtbaarheidscijfer (1,0) een van de laagste ter wereld.

En in het Westen?

Virtuele companion-apps zijn ook in opkomst in het Westen, maar de intensiteit en verspreiding van het fenomeen in China kent geen direct equivalent. Een van de bekendste apps wereldwijd is Replika , ontwikkeld door een Amerikaans bedrijf, waarmee gebruikers een virtuele companion kunnen creëren die "altijd klaarstaat om te chatten wanneer je een empathische vriend nodig hebt". Maar terwijl deze "AI-partners" in China vaak worden gemodelleerd om volwaardige romantische relaties te simuleren, is het gebruik ervan in het Westen eerder sporadisch en in sommige gevallen zelfs kritischer .

Een van de belangrijkste verschillen ligt in de culturele perceptie van eenzaamheid en Emotionele afhankelijkheid van technologie . In Europa en de Verenigde Staten wordt het idee om een emotionele relatie aan te gaan met een kunstmatige intelligentie (AI) vaak gezien als een teken van problematische isolatie of een uiting van psychologische kwetsbaarheid. In China daarentegen worden deze ervaringen vaak pragmatischer en minder stigmatiserend benaderd: niet als een permanente vervanging voor menselijke liefde, maar als een hulpmiddel voor steun, troost of emotionele training.

Een andere factor is de andere relatie met digitale technologie in het dagelijks leven . In China is de integratie van technologie, berichtenverkeer, betalingen en sociale interacties diepgeworteld, terwijl in het Westen het digitale ecosysteem meer gefragmenteerd is. Dit maakt ervaringen met virtuele partners vloeiender en realistischer in de Aziatische context, mede dankzij app-ontwerp, dat sterk gericht is op personalisatie en multisensorische betrokkenheid (tekst, audio, pushmeldingen).

Een liefde die nooit tegenspreekt

Vanuit psychologisch perspectief roepen relaties met AI-partners diepgaande vragen op over de aard van gehechtheid en de evolutie van de menselijke behoefte aan verbinding . Deze relaties zijn vaak eenzijdig, maar subjectief ervaren als wederkerig. Dit is wat de psychologie een parasociale relatie noemt: een intense emotionele verbinding met een entiteit die zich niet echt bewust is van de ander, maar wel responsief en betrokken lijkt.

Het risico, volgens sommige experts, is dat we gewend raken aan een conflictvrije relatie, waarin de ander altijd beschikbaar, empathisch en geruststellend is. Dit soort interactie kan emotionele afhankelijkheid versterken en het vermogen om frustratie, beperkingen en conflicten te verdragen verminderen – elementen die fundamenteel zijn in echte relaties.

Aan de andere kant zien sommige psychologen deze ervaringen als een veilige omgeving om emoties te verkennen, emotionele zekerheid op te bouwen en zelfs trauma's uit het verleden te verwerken. Vanuit dit perspectief vervangt de AI-begeleider geen echte relatie, maar kan het, mits bewust gebruikt, een therapeutische ondersteuning of een hulpmiddel voor persoonlijke groei worden.