Sánchez zit halverwege zijn termijn en er zijn nog steeds geen onduidelijkheden weggenomen.

Deze zondag luiden de eerste twee jaren van de wetgevende macht in, die voortkwamen uit de algemene verkiezingen van 23 juli 2023. Een datum waarop Pedro Sánchez de peilingen overhaastte, voordat de demografische voorspellingen over een verandering in de politieke cyclus in Spanje werkelijkheid werden, en die eindigden in een onvoldoende overwinning voor Alberto Núñez Feijóo, waardoor de leider van de PSOE zijn ambt als premier kon verlengen.

Op 17 augustus 2023 vond in het Congres de constituerende zitting van dit 15e parlement plaats. De zitting begon met onzekerheid, aangezien de zeven afgevaardigden van Carles Puigdemonts partij, Junts per Catalunya, de macht overnamen.

Socialiste Francina Armengol won in die zitting het voorzitterschap van de Tweede Kamer met een absolute meerderheid van 178 stemmen. En met een gedicht van Salvador Espriu bezegelde ze de start van de eerste meertalige wetgevende vergadering van de democratie door het gebruik van het Catalaans, Baskisch en Galicisch in het parlementaire debat te normaliseren.

"Er ligt nog een lange wetgevende periode voor ons, Spanje blijft groeien", zegt het hoofd van de uitvoerende macht.

Op 30 oktober van dat jaar ontmoette de toenmalige nummer drie van de PSOE, Santos Cerdán – die momenteel gevangen zit wegens corruptie – voor het eerst in het openbaar in Brussel Puigdemont, die sinds 2017 buiten bereik van de Spaanse justitie was. Op 13 november 2023 registreerde de socialistische fractie, eindelijk op eigen houtje, de amnestiewet. En op 16 november werd Sánchez met een absolute meerderheid van 179 stemmen verkozen tot president van een regering. En voor de tweede keer in een democratie vormde hij een coalitieregering, ditmaal met Sumar.

Deze twee jaar regering hebben de onzekerheid rond de start van de termijn echter niet kunnen wegnemen, te midden van een perfecte storm, die nu nog wordt verergerd door de corruptieschandalen die de PSOE teisteren. Feijóo, die nog steeds wacht op zijn beurt in de oppositie, heeft het al een "zwarte periode van twee jaar" genoemd.

De paradox, zoals blijkt uit Sánchez' slotoptreden op 28 juli, is dat de economische groei en de werkgelegenheid weliswaar records breken – "ons land maakt een van de meest welvarende periodes in zijn democratische geschiedenis door", benadrukte hij – maar dat de president hard heeft moeten werken om ervoor te zorgen dat hij zijn termijn in 2027 voltooit en geen vervroegde verkiezingen uitschrijft.

De paradox: ondanks de 'welvaart' van de economie probeert Sánchez vervroegde verkiezingen uit te sluiten.

"We zijn halverwege de wetgevende periode, en dus zijn we halverwege. Er is nog veel werk te doen en we hebben nog een lange wetgevende periode voor de boeg", waarschuwde Sánchez. "De progressieve coalitieregering gaat de komende twee jaar tot de parlementsverkiezingen van 2027 met dezelfde vastberadenheid en energie tegemoet als de voorgaande zeven jaar. De data bedriegen ons niet; in tegenstelling tot de gebruikelijke doemdenkers is het optimisme van de data aanwezig. Spanje beweegt zich sterk en in de goede richting. Spanje blijft groeien", benadrukte hij.

Deze twee jaar van zijn ambtstermijn werden opgeschrikt door een reeks rechtszaken tegen de familie en politieke entourage van de president. Sterker nog, naar eigen zeggen overwoog Sánchez in die twee jaar twee keer om af te treden.

De eerste keer was op 24 april 2024, toen de president in een brief aan het publiek aankondigde dat hij vijf dagen bedenktijd nam naar aanleiding van het gerechtelijk onderzoek naar zijn vrouw, Begoña Gómez. De tweede keer was op 12 juni 2025, toen het vernietigende rapport van de Centrale Operationele Eenheid (UCO) van de Guardia Civil eindelijk werd onthuld over de toenmalige secretaris van de PSOE, Santos Cerdán, die ervan werd beschuldigd steekpenningen te hebben geïnd voor openbare werken met voormalig minister José Luis Ábalos en zijn voormalige assistent Koldo García, die al op 21 februari 2024 was gearresteerd.

In deze twee jaar heeft de president, naar eigen zeggen, tweemaal overwogen om af te treden.

Beide crises, die de wetgevende macht bijna ten onder hadden laten gaan, werden op dezelfde manier opgelost: Sánchez besloot aan te blijven om de tegenslagen het hoofd te bieden, kreeg de steun van afzonderlijke vergaderingen van het federale comité van de PSOE en kondigde een reeks maatregelen aan voor politieke heropleving en de strijd tegen corruptie. "Ik ben sterk, ik ben opgeladen", beweerde Sánchez na de politieke en persoonlijke klap te hebben overwogen die de Cerdán-zaak had toegebracht, wat zelfs tot uiting kwam in zijn fysieke verschijning. Op 29 juli bevestigde de beroepskamer van het Hooggerechtshof echter voor het eerst in een democratie de aanklacht van procureur-generaal Álvaro García Ortiz.

Hoewel Sánchez tijdens zijn ambtstermijn al met grote wereldwijde crises te maken kreeg, zoals de coronapandemie en de oorlog in Oekraïne, of natuurrampen zoals de vulkaan op La Palma, zagen we in de afgelopen twee jaar ook de verwoestende ramp in Valencia. De president werd zelfs aangevallen tijdens zijn bezoek aan Paiporta op 3 november 2024, waarbij hij de koning en koningin vergezelde. Op 28 april 2025 werd het hele land getroffen door een ongekende stroomstoring.

Sánchez benadrukt echter dat het niet gaat om verzet om het verzet, maar om vooruitgang. Een van de politieke successen van deze ambtstermijn, benadrukt hij, is de de-escalatie van het Catalaanse politieke conflict. Een strategie die culmineerde in de benoeming van socialist Salvador Illa tot president van de Generalitat van Catalonië op 8 augustus 2024.

De amnestie is "een van de belangrijkste wetten van deze wetgevende macht", die al door het Constitutionele Hof is goedgekeurd, maar Puigdemont nog niet heeft bereikt.

Sánchez zelf beschreef de amnestie als "een van de belangrijkste wetten van deze wetgevende macht" en vierde de bekrachtiging van de wet door het Constitutionele Hof op 26 juni, ondanks het beroep van de Volkspartij op ongrondwettelijkheid. "Buitengewoon nieuws voor een land dat zich inzet voor de hereniging en co-existentie van de Spaanse volkeren", benadrukte hij. Het valt echter nog te bezien of de wet ook van toepassing zal zijn op Puigdemont.

Ondanks de bittere confrontatie tussen de regering en de Volkspartij (PP), kwamen deze termijn ook tot twee overeenkomsten tussen beide partijen: de hervorming van de grondwet om de rechten van mensen met een handicap uit te breiden en de term 'gehandicapt' te schrappen op 18 januari 2024; en de vernieuwing van de Algemene Raad voor de Justitie op 25 juni van datzelfde jaar.

De regering erkende de Palestijnse staat op 28 mei 2024 en probeert de ideologische, commerciële en geopolitieke agenda van Donald Trump te bestrijden. Ze verhoogt ook jaarlijks het minimumloon en slaagde er op 12 februari 2025 in de herwaardering van de pensioenen te bekrachtigen. Er staan 42 nieuwe wetten in de Staatscourant (BOE), maar er zijn nog steeds geen nieuwe begrotingen – de goedgekeurde voor 2023 zijn verlengd – ondanks het feit dat er al € 55 miljard aan Europese fondsen is geïnjecteerd.

De grote verplichting voor het nieuwe schooljaar: de begroting voor 2026, waarvoor het draagvlak ontbreekt.

En dit is Sánchez' belangrijkste verplichting voor de nieuwe termijn: hij zal een begrotingsvoorstel voor 2026 indienen. Als dit wordt goedgekeurd, zou dat een flinke impuls geven aan het voltooien van zijn termijn in 2027. Maar het voorstel kan voorlopig nog niet op voldoende steun rekenen.