Novobanco. Verkoopoplossing zorgt voor verrassingen

De uitkomst van de verkoop van Novobanco bleef vrijwel tot het einde open. Nascer do SOL weet dat de financiële administratie tot vlak voor de aankondiging van de verkoop een roadshow met internationale investeerders had en dat naast de directe verkoop, die uiteindelijk voor 6,4 miljard euro aan de Franse groep BPCE werd gedaan, de mogelijkheid van een beursintroductie (IPO, in het Engels) nog steeds op tafel lag.

Onze krant weet dat CEO Mark Bourke de verkoop van aandelen met korting aan werknemers onderhandelde en dat het de bedoeling was om het contract de volgende dagen te ondertekenen, zodra hij terugkwam van de institutionele presentatie van de bank. "Mark Bourke deed zijn werk. Novobanco werd voorbereid op een verkoop, hij waardeerde de financiële instelling, gaf haar zichtbaarheid, vestigde de aandacht op haar sterke punten, haalde een waarde op die nooit eerder mogelijk was geacht en overtrof de beste scenario's, waarmee hij aantoonde dat het een aantrekkelijke bruid was", aldus een bron die bekend is met het proces. En hij herinnert zich de bedragen die Novobanco zelf eind vorig jaar had voorgeschoten en die wezen op een verkoop van tussen de drie en vier miljard euro en 2027 als deadline. Op dat moment en rekening houdend met deze waarden zou de staat één miljard hebben ontvangen, minder dan de twee miljard euro die ze inmiddels had aangekondigd – 1,6 miljard die ze uit de operatie ontving, plus dividenden.

Het klopt dat de financiële instelling op dat moment nog in onderhandeling was met het Resolutiefonds, dat 25% van de bank in handen heeft, om het mechanisme van het contingent kapitaal vervroegd te beëindigen en niet alleen de deur te openen voor dividenduitkeringen, maar ook voor de verkoop van de bank. "Niet alleen was het mogelijk om twee jaar eerder met de verkoop te beginnen, maar de bank werd ook voor meer dan het dubbele verkocht. De technische en economische omstandigheden waren aanwezig om deze transactie te vervroegen en dat was geniaal", aldus de recente uitspraken van BCP-CEO Miguel Maya, die twijfelde aan de waarde van novobanco toen de Financial Times twee weken geleden waarden tussen de vijf en zeven miljard euro noemde, "en impliceerde dat BCP in dergelijke gevallen veel meer waard zou zijn en dat de verkoper duidelijk de prijs opdreef".

Aasgierfonds of competentie? Toen Novo Banco in 2017 werd verkocht aan het Amerikaanse investeringsfonds Lone Star – dat 75% van de aandelen innam in ruil voor een kapitaalinjectie van een miljard euro: 750 miljoen euro werd beschikbaar gesteld bij de afronding van de transactie en 250 miljoen euro later – waren velen van mening dat we te maken hadden met een aasgierfonds, waarvan het idee was om te herstellen, te kapitaliseren en te verkopen. Acht jaar later heeft het een vermogenswinst van 4,8 miljard, maar als we de dividenden van de afgelopen maanden erbij optellen, komt het op 5,8 miljard euro. Een bron dicht bij het proces verwerpt het idee van een 'aasgierfonds' en herinnert eraan dat destijds niemand de bank wilde behouden. Hij geeft als voorbeeld wat er gebeurde met Lehman Brothers tijdens de financiële crisis van 2008, en met de aandelenkoers van Citibank "die vandaag de dag zes keer hoger staat dan na de subprimecrisis, omdat het financiële mogelijkheden had, een risico nam en daarvoor beloond werd". En wat de Portugese bank betreft, die aarzelt geen moment: "11 jaar geleden, 17 jaar geleden, werd het bestek opgesteld en kwamen er geen biedingen binnen. Drie jaar later werd het verkocht aan Lone Star, dat ongetwijfeld een aantal voorwaarden heeft gesteld, namelijk de screening van een mechanisme voor contingent kapitaal. Met andere woorden, het werd gekocht, zoals ze vroeger zeiden, met riemen en bretels, maar het was ook de enige die het risico nam, terwijl de andere potentiële geïnteresseerden die moeite niet wilden doen", onthult hij aan onze krant.

Het resultaat is duidelijk: "Hoewel kleiner, is het onmiskenbaar dat dit team Novobanco weer op het pad heeft gezet van wat ooit de erfenis was van Espírito Santo, een bank die sterk gericht was op commerciële activiteiten, met zeer hoge commerciële resultaten en een lagere kostenstructuur. Vandaag de dag staat het tegenover Santander Totta, historisch gezien de meest efficiënte bank binnen de Santander-groep in Europa, wat werkelijk opmerkelijk is. Vergeleken met BPI presteert laatstgenoemde middelmatig in vergelijking met Santander of Novobanco."

Maar om dat te doen, zo herinnert hij zich, was het noodzakelijk om de activiteiten die waren overgenomen van Espírito Santo te beperken. Deze activiteiten werden beschouwd als “machines voor het absorberen van deposito’s en spaargelden van immigranten”, en om de private banking-activiteiten te beperken, die “een beetje verspreid waren” om, naar zijn mening, “een kleinere operatie te creëren, die in wezen 95% van de Portugese bevolking en het midden- en kleinbedrijf bestrijkt, een interessante kredietstroom in stand houdt en de aandacht van de depositomarkt trekt”.

Wat betreft de slachtoffers van de BES, die nog steeds van deze operaties worden uitgesloten, wijst dezelfde bron erop dat dit een klein percentage is, namelijk een groep immigranten uit Venezuela die obligaties kochten die niet waren uitgegeven door Espírito Santo Irmão of Rioforte, maar die een bepaald soort activa bevatten, maar afkomstig waren van autobedrijven in Panama, de Kaaimaneilanden en de Bahama's. "Voor de rest is de regering van António Costa erin geslaagd een oplossing te vinden, waarbij mensen tot 500.000 euro 75% van hun geld terugkregen en daarboven 50%", benadrukt hij.

Wie is de koper ? Zoals Nascer do SOL heeft vernomen, kwam de aankondiging van de verkoop aan de Franse bank BPCE als een verrassing voor de markt. Novobanco verklaarde die dag dat de financiële instelling had verklaard dat de beslissing van de meerderheidsaandeelhouder om over te gaan tot een directe verkoop "een strategische kans" was, waarmee Novobanco zich zou aansluiten bij een van de grootste en meest solide Europese financiële groepen. BPCE zou, naast de banknetwerken Banque Populaire en Caisse d'Epargne, haar rol als belangrijke ontwikkelingspartner voor de Portugese economie versterken.

Dezelfde bron vertelde aan onze krant dat deze groep het resultaat is van de fusie van twee banken, op een moment dat het financiële systeem aan het consolideren was, waarvan de ene meer gericht was op krediet en de andere op sparen, met als doel de kapitaalratio's te versterken "om te overleven", maar met een filosofie die vergelijkbaar is met die van Montepio.

En volgens de criteria is het de tweede of derde bank die actief is op de Franse markt, "confronterend met Crédit Agricole en BNP Paribas" en met het voordeel dat er geen werknemers hoeven te worden ontslagen of filialen hoeven te worden gesloten. Een scenario dat zou worden toegepast als Novobanco zou worden overgenomen door een financiële instelling die actief is op de nationale markt, omdat deze overlappingen zou moeten elimineren. "Toen BCP, in de Jardim Gonçalves-fase, Sotto Mayor en Banco Português do Atlântico overnam en toen Santander Totta, Popular en Banif overnam, zagen we een logica van kostenbesparing. In dit geval zijn we getuige van een project dat niet louter op kostenbesparing is gebaseerd, dat wil zeggen dat we waarschijnlijk enkele duizenden gekwalificeerde banen zullen behouden en de financieringsstroom naar de economie zullen handhaven in een markt met een hoge mate van concentratie. Ze komen om te doen wat ze altijd al hebben gedaan: een lokaal gevestigde bank laten groeien", concludeert hij.