Openbaar aanklagers en het stakingsrecht

Het is gebruikelijk geworden dat de gebruikelijke stemmen van verdeeldheid op het publieke toneel te horen zijn wanneer de vakbond van de magistraten van het Openbaar Ministerie (SMMP) een staking aankondigt. In de meeste gevallen gaat het hierbij om doelbewuste aanvallen op de vakbondsvrijheid van deze structuur.

Het is belangrijk om bij het begin te beginnen, zodat het belang van de SMMP voor de democratische rechtsstaat begrepen kan worden.

De Unie van Officieren van Justitie vindt haar oorsprong in de Unie van Afgevaardigden van Officieren van Justitie, opgericht op 1 februari 1975. Het is waar dat het vóór de Anjerrevolutie ondenkbaar, of zelfs verboden, was dat magistraten verenigingen vormden, die toen afhankelijk waren van de Uitvoerende Macht.

Deze vakbondsstructuur, die 90% van de magistraten van het Openbaar Ministerie vertegenwoordigt, heeft niet alleen tot doel de arbeidsbelangen van haar leden te verdedigen, maar heeft daarnaast ook de taak om de Grondwet, de wet en de democratische rechtsstaat te verdedigen.

Daartoe heeft de Unie in de loop der tijd een aanpassingsvermogen, een innovatief vermogen en een creatief optreden ontwikkeld. Daarmee kan zij inspelen op de uitdagingen van het heden en zeker ook in de toekomst relevant blijven.

Het SMMP is er in de loop van de vijftig jaar van zijn bestaan ​​in geslaagd zich aan te passen aan de nieuwe eisen van de maatschappij. Het heeft nieuwe interventiemethoden ontwikkeld waarvan de stem zich laat horen en die antilichamen aanmaakt bij kleine groepen in de maatschappij die deze unie graag gemuilkorfd of vernietigd willen zien.

Wanneer ‘diplomatie’ en andere vormen van strijd echter niet het gewenste effect opleveren, is de enige optie om over te gaan tot stakingen.

En het is precies op dit punt dat de “oude rotten” meteen in de media verschijnen, via artikelen in de pers of in televisiecommentaren, en zich afvragen of het wel terecht is dat de magistraten van het Openbaar Ministerie in staking gaan.

Het antwoord lijkt mij voor de hand liggend: jazeker!

En anders moeten we nog maar eens kijken.

Artikel 57 van de Grondwet van de Portugese Republiek (CRP), onder de titel “Stakingsrecht en verbod op uitsluiting” , bepaalt het volgende:

1. Het stakingsrecht is gegarandeerd.
2. Het is aan de werknemers om de reikwijdte van de belangen die zij door middel van de staking willen verdedigen, te definiëren. De wet kan deze reikwijdte niet beperken.
3. De wet definieert de voorwaarden voor het verlenen, tijdens de staking, van de diensten die nodig zijn voor de veiligheid en het onderhoud van de uitrusting en installaties, evenals de minimale dienstverlening die noodzakelijk is om te voorzien in de essentiële maatschappelijke behoeften.
4. Uitsluiting is verboden.

Uit een bescheiden lezing van artikel 57 van de Grondwet van de Portugese Republiek (GRP) blijkt duidelijk dat alle werknemers het recht op staking hebben, en dat het aan hen is om de reikwijdte van de belangen te bepalen die zij met een dergelijke staking willen verdedigen, zonder enige wettelijke beperking. De gewone wetgever moet, met het oog op elk conflict dat kan ontstaan ​​tussen het recht op staking en andere grondwettelijk beschermde rechten, vrijheden en waarborgen, de noodzaak van minimale dienstverlening definiëren.

Bovendien voorziet artikel 270 van de Portugese Grondwet uitdrukkelijk in beperkingen op het recht om een ​​vakbond op te richten en het stakingsrecht, zonder ook maar iets te zeggen over magistraten van het Openbaar Ministerie. Aangezien de Portugese Grondwet geen enkele bepaling bevat die het stakingsrecht van magistraten van het Openbaar Ministerie beperkt, moet uit die bepaling, en bij gebrek aan enige andere uitdrukkelijke grondwettelijke beperking, worden afgeleid dat zij dat recht kunnen uitoefenen.

Het Statuut van het Openbaar Ministerie, goedgekeurd bij Wet nr. 68/2019 van 27 augustus, is echter ook verhelderend omdat het de uitoefening van vakbondsactiviteiten door zijn magistraten erkent, zoals duidelijk vermeld in artikel 111, lid m), dat het genot van de rechten zoals voorzien in de vakbondswetgeving en het voordeel van een vermindering van de dienstverlening vaststelt, door middel van een besluit van de Hoge Raad van het Openbaar Ministerie, wanneer zij functies uitoefenen in het uitvoerend orgaan van een vakbondsvereniging van het Openbaar Ministerie of in internationale organisaties die deze magistraten vertegenwoordigen ; en ook in artikel 120, lid 3, dat voorziet in de uitoefening van managementfuncties in vakbondsorganisaties van het Openbaar Ministerie .

Aan de andere kant bepaalt de loopbaan van het Openbaar Ministerie, die grondwettelijk is vastgelegd in art. 219 van de Portugese Grondwet, dat de magistraten verantwoordelijk zijn, hiërarchisch ondergeschikt en niet overgeplaatst, geschorst, met pensioen gestuurd of ontslagen kunnen worden, behalve in de gevallen die de wet voorschrijft.

Wettelijk gezien is het van belang om een ​​onvermijdelijk aspect te benadrukken: magistraten binnen het Openbaar Ministerie hebben een professionele loopbaan die van hen volledige beschikbaarheid en exclusieve verantwoordelijkheid vereist. Daarom hebben hun grondwettelijke en professionele status een specifiek karakter.

Bovendien is er één uiterst belangrijk punt waarop magistraten bij het Openbaar Ministerie vergelijkbaar zijn met werknemers in publieke functies: hun economische afhankelijkheid van de uitvoerende macht.

De wet bepaalt namelijk dat magistraten bij het Openbaar Ministerie hun taken uitsluitend op basis van hun beloning moeten uitoefenen, zodat ze een fatsoenlijk leven kunnen leiden.

Juist door deze unieke benadering van magistraten van het Openbaar Ministerie tegenover andere werknemers in publieke functies wordt de legitimiteit en noodzaak van hun vakbondslidmaatschap en het uitoefenen van hun stakingsrecht duidelijk. Dit is niet alleen een manier om beroeps- en wettelijke rechten te verdedigen, maar ook een vorm van verzet tegen wetsvoorstellen die de autonomie van het Openbaar Ministerie, een essentiële pijler van de democratische rechtsstaat, in gevaar zouden kunnen brengen.

Tot slot is het belangrijk om te benadrukken dat er in de 50 jaar dat de SMMP bestaat, minstens acht stakingen zijn geweest door magistraten van het Openbaar Ministerie. Het is waarschijnlijk dat er nieuwe stakingen zullen worden uitgeschreven wanneer alternatieve strijdmiddelen niet effectief blijken te zijn in het verdedigen van de arbeidsbelangen van magistraten, alsook in het verdedigen en beschermen van de Grondwet, de wet en de Democratische Rechtsstaat.

De teksten in deze sectie geven de persoonlijke mening van de auteurs weer en vertegenwoordigen niet de redactionele positie van VISÃO.