De mens als functioneel object!.. - Abdullah Dörtlemez

Sisyphus draagt elke dag dezelfde steen de heuvel op, maar die rolt weer naar beneden. Hij is door de goden veroordeeld om dezelfde steen tot in de eeuwigheid de heuvel op te rollen. De steen valt telkens weer terug. Deze mythe is een allegorie van arbeid zonder betekenis, inspanning zonder creativiteit, of met andere woorden, gevangenschap in een betekenisloze herhaling. Het verhaal heeft hedendaagse schrijvers, kunstenaars, filosofen en politici diepgaand beïnvloed.
Het doel van dit artikel is om de horizon te verbreden en aan te raken in de manier waarop gevisualiseerde kunstmatige intelligentie een kracht is geworden die de mens ‘kadert’, en de filosofische en ethische problemen die het heeft gecreëerd op het gebied van human resources, gebaseerd op het begrip van filosoof Heidegger van technologie.
SISYPHUS EN DE CYCLUS VAN ONPRODUCTIVITEITIn de moderne wereld zijn mensen veroordeeld tot constant repetitieve workflows; in plaats van elke dag een nieuw idee te bedenken, worden ze gedwongen om vooraf gedefinieerde sjablonen in te vullen, zich aan het proces te houden en zich aan normen te onderwerpen. In personeelssystemen proberen kandidaten steeds opnieuw dezelfde tests te doorstaan met dezelfde algoritmes, maar de originaliteit van het individu wordt niet gezien. Dit leidt tot een langdurige Sisyphus-beproeving die niets anders betekent dan het negeren van creativiteit.
Met het concept van "Gestell" (enframing) betoogt Heidegger dat technologie niet alleen een instrumentele reden is, maar ook een manier om het zijn te onthullen. In deze context houdt de mens op een subject te zijn in de moderne technologische orde en wordt hij gereduceerd tot een functioneel object als "human resource".
Gestell is in feite het intellectuele en praktische kader dat het mogelijk maakt om de natuur en de mens alleen als "bruikbare hulpbronnen" te zien. In dit geval worden mensen ook verwerkt als hulpbron binnen de logica van de technologie. Met andere woorden, mensen houden op subject te zijn en worden functionele objecten, "menselijke hulpbronnen". Hier is het bestaan van mensen meetbaar als een "bestaand"; hun potentieel wordt niet beschouwd met zijn existentiële diepte, maar slechts als een functie.
IMPACT VAN KUNSTMATIGE INTELLIGENTIEHeideggers vooruitziende blik is vandaag de dag nog duidelijker zichtbaar in de wereld van kunstmatige intelligentie en de data-economie: kunstmatige-intelligentiesystemen coderen menselijk gedrag, emoties en voorkeuren als meetbare data. Dit transformeert mensen niet alleen tot gedigitaliseerde wezens, maar maakt het ook mogelijk om mensen te zien als een datapunt en een "te optimaliseren hulpbron". Kortom, "human resources" wordt nu een gebied waar niet alleen wervingsprocessen, maar ook productiviteit, spirituele efficiëntie en gedragsneigingen worden beheerd. Algoritmen die de prestaties van werknemers en arbeiders monitoren, beoordelen mensen als machines: lage productiviteit wordt een rechtvaardiging om de werknemer uit het systeem te verwijderen. Vanuit Heideggers perspectief bekeken, zijn de effecten van kunstmatige intelligentie op human resources:
Het bestaan vergeten: de mens wordt niet als een entiteit waargenomen, maar slechts als een functioneel vermogen. Zoals we hierboven al aangaven, wordt het bestaan van de mens hier gemeten als een "bestaand wezen"; alleen zijn functie wordt in aanmerking genomen, niet zijn wording, potentieel of existentiële diepte.
Opheffing van subjectiviteit: Menselijke eigenschappen zoals besluitvorming, wil en ethische verantwoordelijkheid worden steeds meer aangestuurd door algoritmen. Technologie transformeert de relatie tussen mensen en zichzelf, met andere woorden, technologie verandert het antwoord dat mensen geven op de vraag "Wie ben ik?"
Het bestaan van de mogelijkheid tot verlossing: Hoewel Heidegger zegt dat technologie een "fatale openbaring" is, laat hij niet na te suggereren dat kunst, denken en "helderheid/waarheid" nog steeds een weg naar verlossing bieden. Het kan ook als volgt worden uitgedrukt: "functionaliteit verbergt, disfunctie onthult", dat wil zeggen, het gereedschap is verborgen terwijl het werkt; wanneer het kapotgaat, wordt de ware aard ervan onthuld. Op dit punt worden de problemen, psychologie en fysieke beperkingen van de mens zichtbaar.
WAT TE DOEN?Hoewel de technologische 'framing'-benadering in de wetenschappelijke wereld veel kritiek heeft gekregen, biedt deze een sterke filosofische basis voor het begrijpen hoe kunstmatige intelligentie de mens vormgeeft. 'Mensen' zijn nu een hulpbron. Als mensen niet alleen data, producenten of prestatie-instrumenten zijn, is er behoefte aan een herdefiniëring en constructie op ethisch, filosofisch en humanitair niveau. In het bijzonder moet er juridische zekerheid worden geboden die 'persoonlijke rechten' integreert in technologie. Het is mogelijk om deze gang van zaken te transformeren door deze te programmeren in combinatie met filosofie, ethiek, creativiteit, recht en vooral kunst. Laten we hopen dat overheden en hun alternatieven mensen zullen benaderen als waardevolle wezens in plaats van ze te zien als functionele objecten!
ABDULLAH DORLETZ
HISTORICUS, ADVOCAAT, ERE-RAADLID
Cumhuriyet