Światowe Dziedzictwo UNESCO: Bawaria umacnia swoją pozycję lidera w dziedzinie światowego dziedzictwa

Dzięki wpisaniu pałaców Ludwika II na listę światowego dziedzictwa UNESCO, Bawaria jeszcze bardziej umocniła swoją pozycję jako niemiecki ośrodek światowego dziedzictwa. Wolne Państwo może się obecnie pochwalić 11 z 55 niemieckich obiektów wpisanych na listę światowego dziedzictwa – więcej niż jakikolwiek inny kraj związkowy. Według Niemieckiej Komisji UNESCO, na kolejnym miejscu znajdują się Badenia-Wirtembergia i Hesja z siedmioma obiektami, a także Nadrenia Północna-Westfalia i Nadrenia-Palatynat z sześcioma obiektami.

Pojedynczy obiekt Światowego Dziedzictwa może znajdować się w wielu regionach, tak jak nowo utworzone pałace królewskie znajdują się w czterech różnych lokalizacjach w południowej Bawarii. Co więcej, zgodnie z zasadami UNESCO , obiekt może również rozciągać się na wiele krajów.

Przegląd Bawarskiego Dziedzictwa Światowego:

Pierwsze dwa zabytki wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w Bawarii były ściśle związane z historią Kościoła katolickiego . Rezydencja w Würzburgu, siedziba książąt-biskupów Würzburga, otrzymała w 1981 roku pieczęć UNESCO. Spektakularne schody z monumentalnym freskiem sufitowym autorstwa weneckiego malarza Giovanniego Battisty Tiepolo (1696-1770) fascynują do dziś.

Dwa lata po frankońskim barokowym zamku, w Steingaden w Górnej Bawarii (powiat Weilheim-Schongau) wzniesiono kościół pielgrzymkowy „Die Wies”. Kościół jest „wspaniałym dziełem bawarskiego rokoka i świadectwem żywych tradycji religijnych”, wyjaśnia Niemiecka Komisja UNESCO.

Stare miasto w Bambergu, z ratuszem górującym nad rzeką Regnitz, zostało wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 1993 roku. „Miasto jest wyjątkowym i doskonale zachowanym dziełem sztuki urbanistycznej – syntezą architektury późnego średniowiecza i baroku” – podkreśla komisja.

W 2006 roku prestiżową nagrodę otrzymało również historyczne centrum Ratyzbony. Stare Miasto w Ratyzbonie to „nienaruszone średniowieczne miasto handlowe i świadectwo czasów, gdy było politycznym centrum Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego” – wyjaśnia niemiecki przedstawiciel UNESCO.

Granice Cesarstwa Rzymskiego w Europie zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w kilku etapach. Limes Górnogermański-Recki otrzymał to oznaczenie w 2005 roku. Te dawne rzymskie fortyfikacje graniczne rozciągają się na długości 550 kilometrów przez cztery kraje związkowe Niemiec, od Renu do Dunaju . Ich punktem końcowym jest Fort Eining w Neustadt an der Donau w Dolnej Bawarii. Stamtąd Rzymianie dodatkowo zabezpieczali swoje terytoria za pomocą „mokrych limesów” i budowali obozy wojskowe wzdłuż Dunaju. Limes Dunajski, który przebiega przez Bawarię, Austrię i Słowację, został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa w 2021 roku.

W latach 2011 i 2012 UNESCO uznało dwa bardzo różne miejsca w Bawarii – tysiącletnie domy na palach oraz Operę Margrabiów w Bayreuth. Początkowo prehistoryczne domy na palach wokół Alp z sześciu krajów europejskich zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa. Jednak, podobnie jak fortyfikacje Limes, te odkrycia archeologiczne są dostępne dla zwiedzających jedynie w ograniczonym zakresie.

Najbardziej znanym przykładem w Niemczech są domy na palach nad Jeziorem Bodeńskim, zrekonstruowane na potrzeby skansenu w Unteruhldingen ( Badenia-Wirtembergia ). Ten obiekt wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO obejmuje łącznie 111 obiektów, z czego trzy znajdują się w Górnej Bawarii. Dwa domy na palach znajdują się w powiecie Landsberg am Lech, a kolejne to Wyspa Różana na Jeziorze Starnberg.

Z drugiej strony, Opera w Bayreuth zachowała dawną świetność i nadal służy jako imponująca sala koncertowa. Komisja twierdzi, że budynek jest „najważniejszym i najlepiej zachowanym przykładem barokowej kultury teatralnej, którego autentycznie można doświadczyć do dziś”.

Od 2019 roku obiekt wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w Augsburgu pokazuje, jak ludzie na przestrzeni wieków wykorzystywali wodę na różne sposoby. Według komisji, tamtejszy system zarządzania wodą jest „unikalny w skali światowej i symbolizuje postęp, estetykę i zrównoważony rozwój”. Obejmuje on wspaniałe fontanny, wczesne źródło wody pitnej dla mieszkańców oraz liczne kanały, które przecinają miasto. Na przykład, kanał Lecha, położony pod budynkiem, służył w XVII wieku do chłodzenia mięsa w miejskiej masarni.

Bad Kissingen znajduje się na mapie światowego dziedzictwa od 2021 roku. To dolnofrankońskie miasto jest jednym z „Ważnych Uzdrowisk Europy” – sieci jedenastu uzdrowisk w siedmiu krajach europejskich. Ma to na celu podkreślenie unikalnego stylu rozwoju urbanistycznego, który rozwinął się wokół źródeł leczniczych: luksusowo urządzonego uzdrowiska z przestronnymi promenadami, po których kuracjusze mogli spacerować z kieliszkiem wody leczniczej w dłoni.

Pałace królewskie Ludwika II (1845–1886) to najnowsze bawarskie zabytki dodane do listy. Przyznanie tego tytułu słynnym zamkom Neuschwanstein, Herrenchiemsee i Linderhof było od dawna prestiżowym przedsięwzięciem dla rządu kraju związkowego. W 2024 roku te budowle odwiedziło ponad półtora miliona osób z całego świata. Ponadto, na liście znalazł się również pałac królewski, położony na górze Schachen, a przez to mniej atrakcyjny turystycznie.

Stolica Bawarii, Monachium, nie znajduje się jeszcze na ekskluzywnej liście UNESCO, obejmującej ponad 1200 obiektów na całym świecie – ale to może się zmienić w nadchodzących latach. Park, zbudowany na Igrzyska Olimpijskie w 1972 roku i szczycący się słynnym na cały świat dachem namiotowym, znajduje się również na liście proponowanych przez Niemcy wniosków o wpisanie na Listę Światowego Dziedzictwa.

Kolejną bawarską propozycją na liście kandydatów jest „Alpejskie i przedalpejskie krajobrazy łąk, pastwisk i wrzosowisk w regionie Werdenfelser Land, Staffelsee i Ammergau”. Wniosek ma na celu podkreślenie krajobrazów kulturowych powiatu Garmisch-Partenkirchen, charakteryzujących się drobnymi strukturami rolniczymi. Szczególną cechą są nierówne, pagórkowate krajobrazy łąk.

Kolejnym projektem z udziałem Bawarii jest projekt „Europejskie Papiernie”. Sześć papierni z pięciu krajów UE ma na celu udokumentowanie historii przedindustrialnej, ręcznej produkcji papieru i tym samym wpisanie ich na listę światowego dziedzictwa. Wśród nich znajduje się papiernia w Homburgu nad Menem w powiecie Main-Spessart w Dolnej Frankonii.

Tak zwany Zielony Pas, graniczący również z Bawarią, jest również wpisany przez Republikę Federalną Niemiec na Listę Światowego Dziedzictwa. Jest to dawny pas śmierci, który do 35 lat temu dzielił dwa kraje związkowe. Pomiędzy drutem kolczastym a automatycznymi urządzeniami strzeleckimi rozwinął się biotop. „Pas graniczny stał się schronieniem dla ponad 1200 rzadkich i zagrożonych gatunków roślin i zwierząt” – wyjaśnia Niemiecki Związek Ochrony Środowiska i Przyrody (BUND).

© dpa-infocom, dpa:250713-930-791325/1