Dlaczego ludzie kupują olej napędowy? Ponieważ pozwala im to zaoszczędzić pieniądze na stacji benzynowej.

Kierowcy samochodów z silnikiem Diesla nie oszczędzają już na stacjach benzynowych tak dużo, jak kilka lat temu. Według danych ADAC (Niemieckiego Klubu Samochodowego), ostatnio paliwo było średnio tylko o 5 centów tańsze niż benzyna premium E10. To znacznie mniej niż długoterminowa średnia dla tej różnicy – i obecnie sprawia, że pojazdy z silnikiem Diesla są mniej ekonomiczne niż pojazdy benzynowe. Przyjrzyjmy się liczbom.

Rząd nakłada na olej napędowy niższe podatki i cła niż na benzynę. Różnica wynosi około 20 centów za litr, według Christiana Laberera, eksperta ds. rynku paliw ADAC. „Ale od dawna nie widzieliśmy takiej różnicy na stacjach benzynowych”. Ale jaka jest normalna różnica? Biorąc pod uwagę dziesięć lat poprzedzających wybuch wojny na Ukrainie – od 2012 do 2021 roku – olej napędowy był średnio o 15,4 centa tańszy niż E10. Obecnie nie jest to nawet jedna trzecia, a średnia z pierwszej połowy roku, wynosząca 8,8 centa, to nieco ponad połowa.

„Diesel jest znacznie bardziej podatny na kryzysy, ponieważ importujemy go znacznie więcej” – mówi Laberer. Jednym z powodów jest to, że ropa naftowa produkuje „mniej więcej taką samą ilość benzyny jak olej napędowy”, jak to ujął ekspert, ale w Niemczech zużywa się znacznie więcej oleju napędowego. Według statystyk Federalnego Urzędu Gospodarki i Kontroli Eksportu (BAFA), zużycie oleju napędowego w 2024 roku wyniosło nieco ponad 32 miliony ton, z czego 13 milionów importowano. Zużycie benzyny natomiast wyniosło nieco poniżej 18 milionów ton – z czego nieco ponad dwa miliony importowano.

Przez długi czas znaczna część niemieckiego importu oleju napędowego pochodziła bezpośrednio z Rosji, co było jednym z powodów, dla których ceny oleju napędowego w 2022 roku przewyższyły nawet ceny benzyny. W latach 2023 i 2024 różnica cen była również znacznie mniejsza niż w latach ubiegłych. Dostawy zastępcze pochodzą obecnie głównie ze Stanów Zjednoczonych, Europy Zachodniej i krajów arabskich. Jednak nawet dziś olej napędowy z Rosji nadal trafia do Niemiec „pośrednimi drogami”, tj. z krajów trzecich, takich jak Indie czy Turcja – mówi Laberer – tylko po wyższej cenie.

Ta zmiana ma konsekwencje nie tylko na stacji benzynowej, ale także przy zakupie samochodu. Wraz ze zmniejszaniem się różnicy cen, przesuwają się progi opłacalności oleju napędowego.

„W przeszłości często uważano, że diesel jest opłacalny finansowo już przy około 15 000 kilometrów rocznie” – mówi rzecznik ADAC. Od tamtej pory niższe koszty paliwa rekompensują wyższą cenę zakupu i wyższe podatki. Jednak rynek się zmienił i to, czy diesel jest opłacalny, zależy teraz bardziej od producenta i modelu pojazdu. Klub Mobilności dostrzega trend, „że aby jeździć dieslem w sposób bardziej opłacalny niż samochodem benzynowym, wymagany jest coraz większy roczny przebieg – czasami przekraczający 20 000 kilometrów”.

Nie można jednak generalizować. Nadal istnieją producenci, którzy oferują tańsze samochody z silnikiem Diesla już po 10 000 kilometrów. Z drugiej strony, w przypadku innych modeli, diesel nie jest już opłacalny. „Z doświadczenia ADAC wynika, że takie odosobnione przypadki stają się coraz częstsze” – mówi rzecznik.

Od lat ADAC oblicza koszt przejechania jednego kilometra dla różnych modeli samochodów i porównuje roczne przebiegi na poziomie 10 000, 15 000, 20 000 i 30 000 kilometrów, aby ustalić, czy tańszy jest silnik Diesla, czy porównywalny silnik benzynowy. Porównano sytuację z 2019 roku z obecną dla pięciu powszechnie używanych modeli. W 2019 roku diesel był tańszy w 13 z 20 przypadków, a benzyna w siedmiu. Do 2025 roku diesel był tańszy tylko w siedmiu przypadkach, w jednym był tańszy, a w dwunastu droższy.