Rząd zaplanował obniżkę realnych płac w budżetówce. Nie tak miało być

• Rząd przyjął propozycję 3-procentowej podwyżki wynagrodzeń w sferze budżetowej na 2026 rok, co spotkało się z falą krytyki ze strony związków zawodowych i pracodawców.
• Prezes Związku Pracodawców BCC Łukasz Bernatowicz podkreśla w rozmowie z PulsHR.pl, że obecne podwyżki nie rekompensują wieloletniego zamrożenia pensji, a pracownicy sektora publicznego nie powinni pracować „za karę”.
• Związkowcy, m.in. Grzegorz Sikora z Forum Związków Zawodowych, krytykują brak transparentności w korekcie prognozy inflacji, na której rząd oparł decyzję o 3-procentowym wzroście.
• Nauczyciele domagają się co najmniej 10-procentowej podwyżki oraz zmian w ustawie Karta Nauczyciela, zapowiadając ogólnopolską manifestację na 1 września 2025 roku, jeśli ich żądania nie zostaną spełnione.

Rada Ministrów przyjęła propozycję wskaźnika wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej na rok 2026. Rząd proponuje, aby średnioroczny wskaźnik wzrostu wynagrodzeń w budżetówce wyniósł 103 proc. w ujęciu nominalnym, co oznacza, że płace podstawowe i kwoty bazowe zostaną podniesione o 3 proc.

Obiecaną po wygranych wyborach 20-procentową podwyżkę w sferze budżetowej związkowcy nazywają dzisiaj tylko urealnieniem wynagrodzeń. Kolejne – najpierw 5-procentowe, a następnie 3-procentowe podwyżki, przedstawiciele zatrudnionych przyjmują z oburzeniem. Odzywa się również strona pracodawców, która także postulowała wyższy wzrost płac.

3-procentowa podwyżka dla sektora budżetowego? „To zbyt mało”

Przedsiębiorcy, podobnie jak rok temu, postulowali o wyższy wzrost płac dla budżetówki. We wspólnym stanowisku podpisanym przez Polskie Towarzystwo Gospodarcze, Konfederację Lewiatan, Związek Przedsiębiorców i Pracodawców, Związek Rzemiosła Polskiego, Business Centre Club i Pracodawców RP wniesiono, że wzrost płac w sferze budżetowej w trosce o dostępność i jakość usług publicznych nie może być długofalowo niższy niż wzrost pozostałych wynagrodzeń w gospodarce.

„W 2026 roku płace w sferze budżetowej mogą, w zależności od możliwości budżetu państwa, wyjątkowo wzrosnąć szybciej niż płaca minimalna, by wyrównać efekty wieloletniej stagnacji wynagrodzeń urzędników, tylko częściowo zrekompensowane szczodrą podwyżką w 2024 roku” – czytamy.

Dodano, że od 2027 roku natomiast wzrost funduszu płac w sferze budżetowej powinien zrównać się ze wzrostem mediany wynagrodzeń w gospodarce i wzrostem płacy minimalnej, ale zmiany płac poszczególnych pracowników sektora publicznego powinny wynikać z efektów ich pracy.

– Nam zależy na tym, by urzędnicy nie pracowali tam „za karę”. Żeby czuli się dobrze i wykonywali swoją pracę prawidłowo. Oczywiście budżetówka to nie tylko urzędnicy, ale ogólnie płace w tej sferze były przez lata zamrożone. Już rok temu proponowaliśmy w Radzie Dialogu Społecznego podwyżkę kilkunastoprocentową. Ostatecznie była mniejsza, ale jednak istotna. Teraz te 3 proc. to zbyt mało – uważam, że powinno się to dopasować przynajmniej do poziomu inflacji – mówi w rozmowie z PulsHR.pl Łukasz Bernatowicz, prezes Związku Pracodawców BCC.

Realne wynagrodzenia w budżetówce spadają. Nowa prognoza inflacji

Jak komentuje w rozmowie z nami Grzegorz Sikora, dyrektor ds. marketingu w Forum Związków Zawodowych, wspomniana na początku 20-procentowa podwyżka w 2024 roku jedynie zamortyzowała radykalny spadek realnych wynagrodzeń w sferze budżetowej.

– W ujęciu pięcioletnim, obejmującym lata 2020-2025, realne wynagrodzenia w państwowej sferze budżetowej spadły o 6,8 proc. Jesteśmy ciekawi, jakie są powody korekty prognozowanej inflacji na 2026 rok. Mowa tu o korekcie o prawie punkt procentowy. Niemniej jednak utrzymanie mechanizmu waloryzacji średniorocznego wskaźnika wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej wyłącznie w oparciu o prognozowany wzrost towarów i usług oznacza brak realnych wzrostów płac. A to, z punktu widzenia skali zaniechań, oznacza pogłębienie erozji kadrowej w państwowej sferze budżetowej – komentuje dla PulsHR.pl Grzegorz Sikora.

Na fakt zmiany prognozy inflacji zwraca również uwagę Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej, sekretarz Prezydium RDS w Ogólnopolskim Porozumieniu Związków Zawodowych (OPZZ), który relacjonował ostatnie posiedzenie zespołu problemowego ds. budżetu, wynagrodzeń i świadczeń socjalnych i zespołu ds. ubezpieczeń społecznych w ramach Rady Dialogu Społecznego.

„OPZZ podniosło również problem nieprzejrzystości korekty prognozy inflacji z 3,8 proc. na 3 proc., na podstawie której rząd oparł swoją propozycję wzrostu płac. Podkreśliło, że brak wyjaśnienia powodów tej decyzji budzi wątpliwości co do zachowania transparentności rozmów w RDS” – czytamy w relacji Norberta Kusiaka.

Ponadto – przypomnijmy – związkowcy postulują o wzrost płac o co najmniej 12 proc. w sektorze publicznym, a rządowi zarzucają brak gotowości do rozmów oraz lekceważenie ustawowego trybu i obowiązku negocjowania wskaźników wzrostu płac.

- Propozycja Rady Ministrów dotycząca minimalnego wynagrodzenia w 2026 r. – 4806 zł brutto od 1 stycznia (wzrost o 3 proc.) – została przedstawiona jako punkt wyjścia do dalszych rozmów. Rządowy propozycja zostanie teraz omówiony na forum Rady Dialogu Społecznego. Jeśli stronom Rady Dialogu Społecznego nie uda się osiągnąć porozumienia w ciągu 30 dni, decyzję podejmie Rada Ministrów w drodze rozporządzenia. Należy również zauważyć, że korekta prognozy inflacji oraz poziom wynagrodzeń w sferze budżetowej leży po stronie Ministerstwa Finansów - poinformowało PulsHR.pl biuro prasowe resortu pracy.

Na moment publikacji nie otrzymaliśmy odpowiedzi Ministerstwa Finansów.

Pensje w sektorze budżetowym. Raport Najwyższej Izby Kontroli

Jak wynika z danych przedstawionych przez Najwyższą Izbę Kontroli, przeciętne miesięczne wynagrodzenie w państwowych jednostkach budżetowych w 2024 roku wyniosło 10 354 zł brutto, co oznacza wzrost o 19,9 proc. w porównaniu do 2023 roku. Jednak dynamika wzrostu różniła się w poszczególnych częściach budżetu – od 2,5 proc. w Państwowej Agencji Atomistyki do aż 40,7 proc. w sekcji Gospodarki złożami kopalin – wynika z informacji Polskiej Agencji Prasowej.

„Izba zwraca uwagę, że ustawa budżetowa na 2024 rok nie zawierała pełnych informacji na temat wynagrodzeń w sferze budżetowej. Kontrolerzy ocenili, że brak prezentacji całości danych – w tym pomijanie np. nagród jubileuszowych czy ekwiwalentów za urlop – utrudnia rzetelne porównywanie poziomu zarobków między grupami zawodowymi” – pisaliśmy w PulsHR.pl.

Niektórzy już planują protesty. Ostrzeżenie ze strony Związku Nauczycielstwa Polskiego

24 czerwca zarząd Związku Nauczycielstwa Polskiego ogłosił pogotowie protestacyjne. Na początku zostanie przeprowadzona akcja informacyjna, dzięki której społeczeństwo ma dowiedzieć się o narastających problemach systemu edukacji oraz o żądaniach ZNP kierowanych do rządu.

– Nasza deklaracja jako Koalicji Obywatelskiej jest jasna: projekt uchwały, który zapewni sprawnie działający system wynagrodzeń dla nauczycieli, wejdzie w życie – mówiła minister edukacji Barbara Nowacka w programie "Graffiti".

– Bardzo bym chciała, aby była podwyżka o 10 proc., ale na ten moment cała budżetówka ma zaplanowane te 3 proc. – dodała Barbara Nowacka.

W przypadku niespełnienia żądań do 25 sierpnia 2025 roku ZNP rozpocznie akcję protestacyjną, zaczynając od zorganizowania 1 września 2025 roku ogólnopolskiej manifestacji pracowników oświaty.

Jakie są postulaty nauczycieli? Chcą, aby stawki wynagrodzenia zasadniczego wzrosły o co najmniej 10 proc. Ale to nie wszystko. ZNP żąda uchwalenia ministerialnego i obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Karta Nauczyciela oraz zmianie ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych.