Sąd rozstrzygnął kluczowy spór. Orzekł, że spółka samorządowa nie jest podatnikiem VAT

• Czy spółka powołana przez jednostkę samorządu terytorialnego wyłącznie po to, żeby wykonywać zadania własne tej jednostki, ma rozliczać VAT?
• - W poniedziałek, 22 września spór w tej sprawie rozstrzygnął Naczelny Sąd Administracyjny. To ważny wyrok, bo dotychczas wyroki sądów były rozbieżne - podaje Business Insider.
• NSA uznał, że spółka powołana przez województwo do realizacji jego zadań własnych nie jest podatnikiem VAT.
• Ten wyrok NSA może w przyszłości znacznie ułatwiać rozstrzyganie tego rodzaju sporów.

Naczelny Sąd Administracyjny wydał w poniedziałek, 22 września wyrok dotyczący powołania przez jedno z województw spółki celowej. - Jej jedynym celem jest realizowanie zadania własnego województwa (nałożonego ustawą o samorządzie województwa). Chodzi o udzielanie wsparcia rozwojowego za pomocą instrumentów finansowych mikro, małym i średnim przedsiębiorcom - informuje portal Business Insider.

Co bardzo ważne, środki na realizację tego zadania spółka dostaje od województwa. Pokrywa ono też koszty działalności spółki.

Spór sprowadzał się do tego, czy spółka jest podatnikiem VAT, a jeśli miałaby rozliczać VAT od czynności wykonywanych na podstawie umowy, to od czego (co jest podstawą opodatkowania)

- podaje BI.

Portal podkreśla, że w omawianej sprawie nie chodzi tylko o województwa, ponieważ takie same spółki celowe, w tym komunalne, powołują do życia również gminy i powiaty. Wyrok siedmiorga sędziów NSA ma więc znaczenie dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego.

- Kluczowy dla tego sporu jest art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, zgodnie z którym nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Przepis ten wyłącza więc organy władzy publicznej z grona podatników VAT - podaje Business Insider.

NSA oddalił skargę kasacyjną dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Uznał bowiem, że spółka powołana przez województwo nie jest podatnikiem VAT. Cytowany przez BI Sędzia Roman Wiatrowski uzasadnił, że przede wszystkim powołana samorząd wojewódzki spółka nie prowadzi działalności gospodarczej.

Ta spółka nie działa dla zysku, nie ma możliwości kształtowania cen, jest finansowana rekompensatami otrzymanymi od województwa (a nie wynagrodzeniem rynkowym), stanowi narzędzie rozwoju województwa, a nie bierze udziału w grze rynkowej

- argumentował sędzia Wiatrowski.

Jak już wiele razy opisywaliśmy, zawiłe zasady rozliczania przez samorządy podatku VAT od dawna stanowią dla nich poważne wyzwanie. Poniedziałkowy wyrok NSA może w przyszłości znacznie ułatwiać rozstrzyganie tego rodzaju sporów.

Od wielu lat mówi się o możliwościach ograniczenia niekorzystnego wpływu zasad rozliczania podatku VAT na budżety jednostek samorządu terytorialnego. Szeroko dyskutujemy też o tym, aby w przyszłości dochody samorządów miały być może jakiś udział w tym podatku oraz żeby następował zwrot VAT-u od inwestycji realizowanych przez samorządy

- mówił Krzysztof Mączkowski, skarbnik Łodzi podczas XXII Samorządowego Forum Kapitału i Finansów (Katowice, 7-8 października 2024 r.).

W trakcie tej samej konferencji Justyna Jabłonka, partner zarządzający w Kancelarii Wyrzykowscy, od 15 lat współpracująca z jednostkami samorządu terytorialnego przyznała, że VAT wciąż jest dla samorządów poważnym wyzwaniem, a zasady jego rozliczanie są trudne i złożone.

- Mamy kolejne wersje przepisów regulujących rozliczanie podatku od towarów i usług, czyli Slim VAT 1, 2 i 3, są schematy podatkowe, przygotowania do wprowadzenia Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), jest mechanizm podzielonej płatności - wyliczała ekspertka.

Podkreślała, że obecnie dla samorządów jednym z kluczowych zagadnień w zakresie zarządzania przez gminy i miasta podatkiem VAT jest jego rozliczanie w ramach realizacji projektów inwestycyjnych dofinansowanych ze środków europejskich oraz z innych dotacji.

Ekspertka wskazywała, że w przypadku takich inwestycji samorządy muszą znać odpowiedzi na kilka zasadniczych pytań: Czy możliwość uznania podatku VAT za koszt kwalifikowalny (podlegający refundacji w ramach dofinansowania, np. z dotacji) zależy od jego faktycznego odliczenia?

- Po drugie, musimy wiedzieć, czy możliwe jest uznanie VAT-u za koszt kwalifikowalny w części, w której nie przysługuje prawo do odliczenia. Po trzecie, co robić w sytuacji, w której początkowo beneficjent nie miał prawa do odliczenia podatku VAT, ale po kilku latach zmienił przeznaczenie inwestycji, co skutkowało możliwością odliczenia VAT-u - podsumowała Justyna Jabłonka.