Znikają zakazy dla wiatraków. Właściciele domów dostaną pieniądze za sąsiedztwo turbin wiatrowych

• Wykreślony został zakaz budowy turbin wiatrowych wokół lotnisk wojskowych oraz zakaz budowy bliżej niż 500 m od granic obszarów Natura 2000. Skreślono też zakaz odległości 1H od dróg krajowych.
• Wprowadzono poprawki, umożliwiające odbudowę, remont czy zmianę sposobu użytkowania na mieszkalny budynków w odległości mniejszej niż minimalna dopuszczalna odległość wiatraków od zabudowań.
• Z funduszu partycypacyjnego będą korzystać właściciele budynków, których obrys choćby częściowo znajduje się w odległości 1000 m powiększonej o długość łopaty wirnika od miejsca turbiny.

Senackie komisje wykreśliły we wtorek część ograniczeń dla budowy turbin wiatrowych z nowelizacji ustawy odległościowej.

Zniknęły m.in. przepisy zakazujące budowy wiatraków w wojskowych strefach lotniczych.

Senackie komisje gospodarki, klimatu i środowiska oraz infrastruktury w głosowaniu zdecydowały o wykreśleniu z ustawy przepisów, zakazujących budowy turbin wiatrowych w wojskowych przestrzeniach powietrznych MCTR (wokół lotnisk wojskowych) i MRT (wydzielone korytarze do lotów na niskich wysokościach).

Jak argumentował autor poprawki senator Waldemar Pawlak, i tak dla każdego przypadku budowy turbin wykonywana będzie ocena oddziaływania na środowisko uwzględniająca potrzeby wojska.

Komisje wykreśliły też przepis, zakazujący budowy turbin wiatrowych bliżej niż 500 m od granic obszarów Natura 2000, stworzonych w celu ochrony ptaków lub nietoperzy. Autor poprawki senator Stanisław Gawłowski argumentował, że dla każdego przypadku odległość wyznaczy decyzja środowiskowa.

Skreślona została też poprawka, zakazująca co do zasady budowy turbin wiatrowych w odległości 1H (wysokość wieży plus promień wirnika) od dróg krajowych.

Komisje wprowadziły też poprawki, umożliwiające odbudowę, rozbudowę, remont czy zmianę sposobu użytkowania na mieszkalny budynków, znajdujących się w odległości mniejszej niż minimalna dopuszczalna odległość wiatraków od zabudować, czyli 500 m.

Doprecyzowano też przepisy dotyczące funduszu partycypacyjnego. Będą mogli z niego korzystać właściciele budynków, których obrys choćby częściowo znajduje się w odległości 1000 m powiększonej o długość łopaty wirnika od miejsca posadowienia turbiny wiatrowej.

W trakcie I czytania w sejmowej komisji do ustawy wprowadzono przepis, przedłużający na IV kwartał 2025 r. zamrożenie ceny energii elektrycznej dla gospodarstw domowych na poziomie 500 zł za MWh netto.

Biuro Legislacyjne Senatu zgłosiło wątpliwości, czy artykuł ten przeszedł w Sejmie pełną procedurę trzech czytań. Niedotrzymanie tego warunku może prowadzić do niezgodności z Konstytucją - argumentowało BLS. Artykuł pozostał jednak w ustawie.

Głównym celem nowelizacji jest zniesienie wprowadzonej w 2016 r. zasady 10H i założenie 500 m jako minimalnej dopuszczalnej odległości budowy wiatraków od zabudowań; obecnie jest to 700 metrów.

W trakcie prac w Sejmie wprowadzono do ustawy system korzyści dla mieszkańców okolic farm wiatrowych. Zgodnie z tym przepisem inwestor będzie wpłacał co roku na fundusz partycypacyjny 20 tys. zł, waloryzowane wskaźnikiem inflacji od każdego megawata mocy zainstalowanej.

Pieniądze zgromadzone na tym funduszu przeznaczane będą na wypłaty dla właścicieli budynków mieszkalnych, budynków o funkcji mieszanej i lokali mieszkalnych znajdujących się na nieruchomościach zlokalizowanych w odległości do 1000 metrów od okręgu, którego promień jest równy połowie średnicy wirnika wraz z łopatami.

Kwota wypłacana beneficjentom będzie stanowić iloraz wartości środków zgromadzonych w funduszu partycypacyjnym i łącznej liczby beneficjentów funduszu.

Wypłacone środki nie będą mogły być wyższe niż 20 tys. zł rocznie dla danego beneficjenta. Jeśli na rachunku funduszu po rozdzieleniu pieniędzy między beneficjentami, pozostaną niewykorzystane środki to będą trafić do gminy. Senackie komisje sprecyzowały sposób podziału pieniędzy dla gmin w przypadku, gdy farma wiatrowa leży na terenie więcej niż jednej gminy.

Nowe przepisy wprowadzają elastyczność w lokowaniu elektrowni wiatrowych w pobliżu linii przesyłowych najwyższych napięć. Obecne przepisy przewidują tu minimalną odległość 3H. Przewiduje się wprowadzenie możliwości, by na etapie tworzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (MPZP) dla konkretnej inwestycji wiatrowej inwestor mógł uzgodnić z operatorem przesyłowym mniejszą odległość.

W przypadku modernizacji turbin zlokalizowanych na podstawie decyzji WZ lub miejscowego planu (MPZP), który przewiduje mniejsze wymiary turbiny niż po modernizacji, konieczne będzie przejście pełnej ścieżki planistycznej, zakończonej przyjęciem nowego planu miejscowego.

W przypadku, gdy MPZP przewiduje możliwość modernizacji, nie będzie potrzeby jego zmiany. Na jego podstawie będzie można wydawać decyzje środowiskowe oraz pozwolenie na budowę, jeżeli inwestycja spełnia warunek odległości 500 m od zabudowy mieszkaniowej oraz 1H od dróg krajowych.

Wśród innych zmian znalazła się propozycja modyfikacji ustawy o odnawialnych źródłach energii, umożliwiająca wytwórcy z OZE zaliczenie energii elektrycznej wyprodukowanej i sprzedanej po cenach ujemnych na potrzeby rozliczenia obowiązku sprzedaży w ramach systemu aukcyjnego.

Ustawa zakłada również wprowadzenie aukcyjnego systemu wsparcia dla instalacji biometanu o mocy powyżej 1 MW. Pojawić się mają oddzielne aukcje dla instalacji biometanowych o mocy zainstalowanej elektrycznej mniejszej niż 2 MW i równej lub większej 2 MW.

Proponuje się także wprowadzenie regulacji dla gazociągu bezpośredniego biogazu, łączącego producenta z odbiorcą. Zamiast uzyskiwania zgody Prezesa URE, wystarczające ma być zawiadomienie regulatora nie później niż 30 dni po rozpoczęciu przesyłania biogazu gazociągiem bezpośrednim.