Rosły jak grzyby po deszczu. A teraz jest niepokój ws. wpływu tężni na zdrowie

• Tężnie solankowe stały się modne i pożądane w polskich miastach, można je spotkać daleko od Ciechocinka czy Inowrocławia
• Spacery wokół budowli, z których spływa solanka, kojarzą się powszechnie z zaletami dla zdrowia
• Zupełnie inne spojrzenie na tężnie daje raport naukowców z Krakowa, którzy znaleźli dowody, że mogą być one zagrożeniem dla zdrowia

Popularne tężnie solankowe szturmem zdobywają kolejne miasta. Choć kojarzą się nam z prozdrowotnym działaniem, mogą być niebezpieczne dla zdrowia. Wykazały to przeprowadzone w latach 2021 i 2022 badania tężni miejskiej w Nowej Hucie naukowców Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie, na których wyniki powołuje się portal Infor.pl

Wyniki badań mikrobiologicznych solanki, które obejmowały analizę obecności w niej bakterii mezofilnych i psychrofilnych, a także wskaźników jakości mikrobiologicznej wody, wykazały obecność groźnych bakterii:

• E. coli,
• E. faecalis,
• C. perfringens.

Największą liczbę mikroorganizmów badacze stwierdzili w czerwcu, kiedy odnotowano najwyższe średnie temperatury i najniższe stężenie solanki. Był to także okres, w którym Nową Hutę nawiedziły ulewne deszcze i powodzie. Zalana została także miejska tężnia. Choć radykalny spadek stężenia solanki przełożył się na gwałtowny wzrost liczby mikroorganizmów, to - jak zwracają uwagę naukowcy - żadne ze stężeń (nawet optymalne wynoszące 17-19 proc.) nie eliminuje całkowicie bakterii z wody.

- Obecność bakterii E. coli, E. faecalis i C. perfringes nawet w śladowej ilości w solance jest bardzo niepokojąca - zwracała uwagę cytowana przez Infor.pl, a wcześniej także przez smoglab.pl współautorka wspomnianego badania, prof. Katarzyna Wolny-Koładka.

Tymczasem z rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 kwietnia 2006 r. dotyczącego wymagań, jakie powinna spełniać woda lecznicza stosowana do inhalacji, wynika, że jakiekolwiek ilości bakterii E. coli, E. faecalis i C. perfringens w wodzie służącej do inhalacji są niedopuszczalne.

Zarówno E. coli, E. faecalis, jak i C. perfringens wywołują szereg szkodliwych dla zdrowia zakażeń i infekcji. Ich bezpośrednie spożycie lub inhalacja mogą prowadzić do m.in.:

• zapaleń żołądka i jelit,
• martwicowego zapalenia jelit,
• zatruć pokarmowych,
• zakażenia układu moczowego,
• biegunek,
• uszkodzeń nerek,
• zapalenia wsierdzia, czy
• zapalenia otrzewnej.

Badania potwierdziły obecność bakterii i pleśni także w mgiełce, choć nie w ilościach przekraczających zalecane normy. W aerozolu, w przeciwieństwie do wody solankowej, nie stwierdzono także obecności bakterii E. coli.

Niemniej, jak alarmują naukowcy, należy mieć na uwadze, że "wraz ze wzrostem temperatury powietrza i spadkiem stężenia solanki, liczebność analizowanych mikroorganizmów (zwłaszcza promieniowców i gronkowców) w mgiełce solankowej wzrasta".

Braki w przepisach. Naukowcy stworzyli rekomendacje dla administratorów tężni

Powagę problemu potęguje zwłaszcza fakt, że mgła solankowa wytwarzana przez tężnie o obiegu zamkniętym, nie podlega kontroli mikrobiologicznej. Nie ma bowiem przepisów, które nakładałyby taki obowiązek ani norm w zakresie oceny mikrobiologicznego skażenia powietrza atmosferycznego.

Dlatego naukowcy Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie - jak podaje Infor - wzięli sprawy w swoje ręce i sformułowali rekomendacje dla administratorów miejskich tężni solankowych oraz ustawodawcy, których przestrzeganie poprawiłoby jakość mikrobiologiczną solanki w obiegu zamkniętym tężni i zwiększyło tym samym bezpieczeństwo zdrowotne jej użytkowników.

Rekomendacje naukowców skierowane do producentów i administratorów tężni (a pośrednio także do ich użytkowników):

1. Należy edukować osoby korzystające z inhalatorium w zakresie odpowiedzialnego zachowania w obszarze tężni: niemoczenie rąk i stóp w solance wypływającej z tarniny, pilnowanie małych dzieci i psów, aby nie wchodziły do zbiornika, do którego spływa solanka;
2. Administrator tężni powinien tak jak dotychczas: codziennie mierzyć stężenie solanki i dbać o czystość systemu, w którym krąży solanka;
3. Należy rozważyć częstszą wymianę całej solanki krążącej w systemie zamkniętym i każdorazową dezynfekcję instalacji;
4. Zasadne jest wprowadzenie stałego monitoringu mikrobiologicznego solanki krążącej w tężni: monitoring może być prowadzony w sposób opisany w manuskrypcie2 lub w sposób zautomatyzowany;
5. Można również wprowadzić zautomatyzowany system pobierania próbek i analizy, ale takie działanie wymagałoby pewnych modyfikacji w konstrukcji tężni;
6. Można wprowadzić pewne modyfikacje w systemie dystrybucji solanki w tężni: poprzez umieszczenie dodatkowych punktów filtracji solanki (filtrów bakteriologicznych) można by oczyścić solankę podczas jej obiegu w zamkniętym obiegu tężni.

Ustawodawcy naukowcy rekomendują natomiast uregulowanie kwestii kontroli mikrobiologicznej mgły solankowej wytwarzanej przez miejskie tężnie.

Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.