Indeks dolara spadł z hukiem: jakie zagrożenie niesie to dla rosyjskiej gospodarki?

Jedną z głównych globalnych wiadomości finansowych minionego tygodnia był najsilniejszy spadek indeksu dolara względem koszyka walut światowych (DXY) od pół wieku. Indeks ten spadł o ponad 10%, co było najsilniejszym spadkiem waluty w pierwszej połowie roku w ostatnim półwieczu - od 1973 r., kiedy kurs dolara spadł o 15%, pisze Financial Times. Dynamika kursu waluty amerykańskiej stała się również najsłabsza w ciągu sześciu miesięcy z rzędu od 2009 r. Dlaczego dolar osłabił się tak gwałtownie podczas drugiej prezydentury Donalda Trumpa i jak korzystne jest to dla rubla?

Przypomnijmy, że indeks dolara pokazuje wartość dolara amerykańskiego w stosunku do koszyka sześciu głównych walut: euro, jena japońskiego, funta brytyjskiego, dolara kanadyjskiego, korony szwedzkiej i franka szwajcarskiego. Pokazuje, jak kurs dolara zmienia się w porównaniu do tych walut razem wziętych. Jeśli indeks rośnie, dolar się umacnia; jeśli spada, dolar słabnie.

Biorąc pod uwagę fakt, że dolar od dawna jest wiodącą walutą rezerwową na świecie, nie będzie przesadą stwierdzenie, że indeks DXY jest uważnie obserwowany przez finansistów, inwestorów i spekulantów walutowych na całym świecie.

Spadek indeksu dolara w 2025 r. może być spowodowany wieloma czynnikami, w tym zmianami w polityce pieniężnej, poziomem inflacji, niestabilnością geopolityczną i konkurencją ze strony innych walut. Również dojście do władzy Donalda Trumpa, wprowadzenie przez niego szeregu zmian w polityce handlowej USA i konflikt z szefem Rezerwy Federalnej odegrały swoją rolę. A wprowadzenie przez prezydenta surowych ceł na import od większości kluczowych partnerów handlowych wywołało masową wyprzedaż amerykańskich aktywów.

Co krajowi finansiści sądzą o dużym spadku indeksu dolara i jego wpływie na światowe i rosyjskie rynki walutowe? Wasilij Girya, CEO GIS Mining, wymienił główne powody spadku indeksu dolara jako złagodzenie retoryki amerykańskiej Rezerwy Federalnej, oczekiwania na obniżenie stopy bazowej w Ameryce, wzrost nierównowagi handlowej i spadek popytu inwestycyjnego na aktywa dolarowe na świecie. Ponadto, według niego, „dodatkową presję na dolara wywierała agenda polityki zagranicznej, głównie niepewność związana z inicjatywami handlowymi i geopolitycznymi administracji Trumpa”.

Ale głównym pytaniem pozostaje wpływ spadku indeksu dolara na rosyjski rynek i gospodarkę. Okazuje się bowiem, że spadek indeksu dolara oznacza osłabienie dolara amerykańskiego względem innych walut, w tym rubla. A wzmocnienie rubla wraz ze spadkiem dolara sprawi, że importowane towary staną się tańsze dla Rosjan, obniżając ceny na towary i usługi zagraniczne.

„Czynnik słabego dolara w głównym koszyku walut światowych jest również uwzględniony w notowaniach rubla, które wzrosły w stosunku do niego o prawie 25% w pierwszej połowie roku” — mówi Spartak Sobolev, szef działu badań strategii inwestycyjnych w Alfa-Forex. „Oznacza to znaczną redukcję presji inflacyjnej w komponencie importu, a w rezultacie zdolność banku centralnego do szybszego obniżenia stopy bazowej”.

Tym samym umocnienie rubla i osłabienie dolara stwarzają warunki do bardziej komfortowego obniżenia głównej stopy procentowej Banku Centralnego (następne posiedzenie w tej sprawie odbędzie się pod koniec lipca), co może wesprzeć wzrost gospodarczy i obniżyć koszty zaciągania kredytów w gospodarce.

Ale nie wszystko jest takie oczywiste. Rosyjski eksport, który często jest powiązany z dolarem, staje się mniej opłacalny, ponieważ rubel się umacnia, a dochody eksporterów w rublach maleją. Może to zmniejszyć konkurencyjność rosyjskich towarów na rynku światowym. „W sytuacji, gdy waluta narodowa staje się droższa, rosyjski eksport traci dochody, a zainteresowanie importem rośnie” – wyjaśnia Spartak Sobolew.

Jednak tańszy import w dolarach może zmniejszyć ryzyko inflacji i wesprzeć konsumpcję, uważa Wasilij Girya. „Skorzystają na tym detaliści i producenci z dużym udziałem importowanych komponentów” — mówi ekspert.

Oznacza to, że sprzedawcy detaliczni (firmy lub sklepy sprzedające produkty bezpośrednio konsumentom końcowym) oraz producenci wykorzystujący w swoich produktach wiele importowanych podzespołów są w lepszej sytuacji niż ci, którzy polegają wyłącznie na krajowych częściach lub produkcji.

Sytuacji nie można nazwać stabilną i jednoznaczną, spadek dolara w obecnej sytuacji geopolitycznej i gospodarczej niesie ze sobą szereg ryzyk dla rosyjskiej gospodarki, wskazał Wasilij Girya. „Kluczowym ryzykiem dla rubla przy dalszym spadku dolara jest możliwy wzrost presji na dochody z eksportu. Zbyt silne wzmocnienie rubla może uderzyć w konkurencyjność krajowych towarów i skomplikować inwestycje w surowcowe i energochłonne gałęzie przemysłu” – uważa ekspert.

Według szacunków ekspertów spadek indeksu dolara jest niejednoznacznym czynnikiem wpływającym na rosyjską gospodarkę. Z jednej strony spadek indeksu dolara może wpłynąć na koszt towarów, które Rosja sprzedaje za granicę, zmniejszyć ich wolumen sprzedaży i w związku z tym przychody z eksportu. A trudności z eksportem mogą utrudnić przyciąganie inwestycji do takich branż jak górnictwo i produkcja energii. Z drugiej strony spadek indeksu dolara pociąga za sobą wzmocnienie rubla, co sprawia, że ​​importowane towary są tańsze i ułatwia życie konsumentom.