Jonge vrouw als tweedehandsgoed – een Servische roman over mannelijke pronkzucht en vrouwelijke zelfspot

Hoe pijnlijk en gevoelig het onderwerp ook is, de Servische auteur Milica Vučković heeft een geestig boek geschreven over emotioneel misbruik en mannelijke psychologische angst voor vrouwen. "The Fatal Outcome of Sports Injuries" vertelt het verhaal van de levensreis van een jonge vrouw wanneer ze verliefd wordt op een intellectuele Balkanmacho die "ondraaglijk aantrekkelijk", pathologisch jaloers en onvoorspelbaar is. Dat hij haar soms slaat, wordt beschouwd als een van de minste kwalen in haar leven.

In interviews verklaarde de auteur dat dit het verhaal van een vriendin was, vermengd met haar eigen ervaringen. Haar ex-vriend, de veel bekendere schrijver Vladimir Tabašević, voelde zich meteen zo belasterd dat het verhaal als roddelblad de ronde deed in de rubrieken van Belgrado. Milica Vučković, die tot dan toe vooral succesvol was als schilder, beschrijft in deze aangrijpende roman de strijd van een goedhartige vrouw die gevangen zit in het web van een psychotische manipulator.

De ik-verteller, Eva (net als de auteur), groeide op in de zuidwestelijke buitenwijken van Belgrado. Haar vader was gymnastiekleraar, haar moeder groenteboer; haar veel jongere zus, de jongste van het gezin, studeerde af aan de universiteit. Eva daarentegen werkt ondubbelzinnig als secretaresse bij een IT-bedrijf, trouwt met de saaie Tomislav – "een goede kerel" – en krijgt een kind, Mario, haar "grootste geschenk in het leven".

Natuurlijk loopt dit huwelijk al snel spaak en gaat Eva op zoek naar nieuw geluk. "Met haar dertig jaar en een kind van twee," beseft ze, is ze duidelijk een "tweedehands product". Ze vindt het des te wonderlijker wanneer er tussen al die "mannen met een dikke buik" een werkelijk magnifieke man opduikt: een schrijver met gespierde armen en nog krachtigere uitspraken over "sociale rechtvaardigheid, gendergelijkheid", die haar verblindt met de woordenschat van Franse meesterdenkers. Eva valt hopeloos voor deze pompeuze Victor, maar eerst moet ze een uitleg van het woord "emancipatie" googelen.

De humor in dit tragische verhaal komt ook voort uit de manier waarop de auteur herhaaldelijk mannelijke pronkzucht met vrouwelijke zelfironie confronteert, waardoor Google de constante levenscoach wordt van de ongelukkige en naïeve Eva. Dit levert een uitbundige komedie op, geschreven in een taal van elegante spanning (flexibel vertaald door Rebekka Zeinzinger), waar op bijna elke pagina een onaangename verrassing op de loer ligt. Want de jaloerse woede en humeurigheid van de slechte Viktor zijn net zo onuitputtelijk als het ongeluk van de arme jonge vrouw die geplaagd wordt door de liefde.

De schrijver-spierballenman drijft een wig tussen Eva en haar familie. Hij werkt constant aan een 'meesterwerk', krijgt een column in een grote krant, maar verliest die weer, verhuist naar Duitsland en lokt zijn geliefde er ook heen, van de regen in Belgrado naar de brand in Stuttgart. Daar wordt hij bouwvakker, zij schoonmaakster en later keukenhulp. Hun zoontje Mario, tijdelijk bij zijn grootouders achtergelaten, arriveert later. Het zou kunnen lukken, maar de liefde is niet makkelijk in een beschimmeld Duits kelderappartement.

Het fysieke geweld zou nog niet eens het ergste zijn, en het volgt altijd hetzelfde patroon. Als hij haar slaat, is ze aanvankelijk gewoon verbijsterd, en dan snikt en huilt hij, alsof hij zich verontschuldigt. Ze trapt er steeds weer in en vergeeft hem. Om hem te beschermen, beweert ze officieel dat haar val uit een rijdende auto een ski-ongeluk was. Viktors arrogante cynisme, zijn dominante en destructieve mannelijkheid en Eva's verlangen naar harmonie houden elkaar lange tijd in evenwicht.

De situatie wordt pas echt dramatisch wanneer ze, in haar liefde en angst om iets te missen, samen naar een kind verlangt. Een schijnzwangerschap vormt dan het tijdelijke hoogtepunt van deze vrouwentragedie. En het open einde van het verhaal, een soap over emotionele afhankelijkheid, schreeuwt om een ​​vervolg op deze vreselijk vermakelijke roman.

Milica Vučković: De fatale afloop van sportblessures. Roman. Vertaald uit het Servisch door Rebekka Zeinzinger. Zsolnay-Verlag, Wenen 2025, 190 pp., CHF 34,90.